28. oktobar

1492. Kristofer Kolumbo na prvom putovanju preko Atlantika otkrio Kubu i proglasio je posedom Španije.

1628. Kraljevske trupe pod kardinalom Rišeljeom zauzele, posle višemesečne opsade, uporište protestanata, La Rošel.

1636. U Kembridžu, u američkoj državi Masečusets, osnovan koledž “Harvard”, najstarija obrazovna ustanova u SAD.

1704. Umro engleski filozof Džon Lok, jedan od utemeljivača empirizma i liberalističke filozofije. Snažno uticao na kasnije filozofe-empiričare i teoretičare liberalnog društva i građanske države.

1716. – Umro Marko Martinović, pomorac, matematičar i pedagog

1746. U zemljotresu u Peruu, u kom su razoreni gradovi Lima i Kaljao, poginulo najmanje 18.000 ljudi.

1836. Proglašena federacija Perua i Bolivije.

1857. – Uspostavljen međunarodni telegrafski saobraćaj na relaciji Beograd – Carigrad preko Niša i Sofije

1884. Rođen srpski kompozitor, muzikolog, pedagog i kritičar Miloje Milojević, profesor Muzičke akademije u Beogradu, jedan od začetnika muzikologije u Srbiji. Osnovao beogradski orkestar “Collegium musicum”.

1886. Na ostrvu Bidl u njujorškoj luci predsednik SAD Grover Klivlend otkrio Statuu slobode, poklon Francuske, koju je izradio Frederik Ogist Bartoldi.

1891. U Japanu u zemljotresu na najvećem ostrvu Nipon poginulo najmanje 10.000 ljudi, a 300.000 ostalo bez domova.

1892. – Prva javna projekcija crtanog filma u svetu – pionir kinematografije Emil Rejno predstavio u Muzeju Greven u Parizu svoje “iluminirane pantomime”, u spomen na ovaj događaj, 28. oktobar obeležava se, počev od 2002. godine, kao Svetski dan animiranog filma

1914. Rođen američki mikrobiolog Džonas Edvard Salk, koji je 1953. izumeo vakcinu protiv dečje paralize.

1915. – Umro dr Milutin Uskoković, pravnik, diplomata i književnik, saradnik lista “Politika”, autor prvog romana o urbanom Beogradu

1918. Posle raspada Austro-Ugarske u Prvom svetskom ratu, u Pragu preuzeo vlast Nacionalni komitet. Republika Čehoslovačka s predsednikom Tomašem Garigom Masarikom proglašena u novembru 1918.

1919. U SAD stupio na snagu zakon o prohibiciji, kojim je zabranjena prodaja pića s više od pola procenta alkohola.

1922. Oko 40.000 fašista-“crnokošuljaša” Benita Musolinija krenulo iz Napulja u marš na Rim. Dva dana kasnije kralj Vitorio Emanuele poverio Musoliniju mandat za sastav Vlade. Fašistički režim trajao do jula 1943.

1923. Umro srpski političar i publicista Stojan Protić, jedan od tvoraca Radikalne stranke, prvi premijer Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 20. decembra 1920. Bio urednik listova “Samouprava” i “Odjek” od 1884.

1932. Rođen kiparski državnik Spiros Kiprijanu, prvi šef diplomatije posle sticanja nezavisnosti Kipra 1960. Šef države postao 1977, posle smrti predsednika, arhiepiskopa Makariosa III.

1938. – Rođen Ljubiša Jeremić, književnik, književni kritičar i teoretičar, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu

1939. – Rođen Miroslav Cerar, advokat, gimnastičar, reprezentativac Jugoslavije, svetski i olimpijski šampion

1940. Italijanske trupe napale Grčku iz Albanije, pošto je Grčka odbila ultimatum kojim je Italija tražila vojna uporišta na grčkoj teritoriji. Uz pomoć Nemaca Grčka okupirana u aprilu 1941.

1944. – Štampan prvi broj lista “Politika” posle Drugog svetskog rata

1962. Okončana kubanska raketna kriza, sovjetski lider Nikita Hruščov saopštio da je naredio povlačenje raketa sa Kube, a predsednik SAD Džon Ficdžerald Kenedi da će obustaviti blokadu te zemlje.

1967. – Rođena Džulija Roberts, američka filmska i TV glumica, dobitnik “Oskar”-a
(Smirna, 28. 10. 1967)

1974. Šefovi arapskih država, uključujući jordanskog kralja Huseina, usvojili Deklarciju kojom su zatražili stvaranje nezavisne palestinske države.

1982. Na opštim izborima u Španiji ubedljivu pobedu odnela Socijalistička radnička partija Felipea Gonsalesa.

1995. U požaru koji je izbio u metrou glavnog grada Azerbejžana, Bakuu, poginulo najmanje 289, povređeno 270 ljudi.

2000. Na Kosovu, u organizaciji administracije Ujedinjenih nacija, održani lokalni izbori, na kojima je ubedljivo pobedio Demokratski savez Kosova Ibrahima Rugove. Kosovski Srbi bojkotovali izbore, jugoslovenske vlasti ih nisu priznale.

2001. Predsednik SAD Džordž Buš formirao Grupu za praćenje inostranih terorista, kojom rukovodi javni tužilac Džon Eškroft, a zadatak grupe da pronalazi i deportuje strane državljane koji ilegalno borave u SAD.

2005. – Umro Ljubomir Ljuba Tadić, pozorišni, filmski i TV glumac

2013. – Umro Aleksandar Tijanić, novinar, glavni urednik “Intervjua”, direktor TV Politika, osnivač i direktor BK TV, ministar informisanja u Vladi Srbije, generalni direktor Radio-televizije Srbije♦