NA DANAŠNJI DAN – 15. NOVEMBAR

15/11/2014 Off By

pavle1511<<<2009. – Njegova svetost patrijarh srpski Pavle preminuo je u 10:45 na Vojnomedicinskoj akademiji u Beogradu, gde se lečio dve godine. Patrijarh srpski Pavle bio je poglavar Srpske pravoslavne crkve. Njegovo puno ime i titula glasi Njegova svetost Arhiepiskop pećki, Mitropolit beogradsko-karlovački, Patrijarh srpski G. Pavle. Rođen je 11. septembra 1914. godine kao Gojko Stojčević u selu Kućanci, srez Donji Miholjac (tada u Austrougarskoj, a sada u Hrvatskoj), u zemljoradničkoj porodici. Gimnaziju je završio u Beogradu, šestorazrednu Bogosloviju u Sarajevu, a Bogoslovski fakultet u Beogradu.
Rano je ostao bez roditelja – otac je otišao da radi u SAD, tamo je dobio tuberkulozu i “vratio se kući da umre” kad je dečaku bilo tri godine, a isto se ubrzo dogodilo i s majkom. Odgajila ga je tetka. Shvativši da je dete “vrlo slabačko”, poštedela ga je seoskih poslova i tako mu omogućila da se školuje: iako je mali Gojko bio sklon “predmetima gde ne mora da memoriše, kao što su matematika i fizika”, iako je iz veronauke imao dvojku, uticaj rodbine je prevagnuo i njegov konačan izbor bio je bogoslovija. Posle završene niže gimnazije u Tuzli (1925-1929) i bogoslovije u Sarajevu (1930-1936), došao je u Beograd, gde je upisao Bogoslovski fakultet. Tu je vanredno završio i preostale razrede gimnazije da bi mogao da upiše uporedo i Medicinski fakultet. Na Medicinskom fakultetu je stigao do druge godine studija, a Bogoslovski je završio i tu ga zatiče Drugi svetski rat. Da bi se izdržavao, radio je na beogradskim građevinama, što mu nije odgovaralo zbog slabog zdravlja. Na poziv svog školskog druga Jeliseja Popovića, odlazi u ovčarsko-kablarske manastire, gde je proveo ostatak rata i gde počinje svoj monaški život. Godine 1990, 3. decembra, izabran je za patrijarha Srpske pravoslavne crkve. Novi 44. patrijarh SPC tada je rekao: “Moje su snage slabe, to svi znate. Ja se u njih ne nadam. Nadam se u vašu pomoć, kažem i ponavljam, u pomoć Božju kojom me je On i do sada držao. Neka bude Bogu na slavu i na korist Njegovoj crkvi i našem napaćenom narodu u ova teška vremena. Mi nemamo nikakav program patrijaršijske delatnosti, naš program je Jevanđelje Hristovo.”


1492. – Španski moreplovac Kristofer Kolumbo napravio je belešku o upotrebi duvana među američkim Indijancima, što je prvi pisani dokument o toj biljci koja je kasnije osvojila svet.
1533. – Španski osvajač, konkvistador, Francisko Pizaro (Francisco Pizarro) stigao je u svom trećem pohodu do prestonice kraljevstva Inka indijanaca u Kusku (Cuzco), u današnjem Peruu.
1577. – Engleski gusar i admiral Frensis Drejk krenuo je na put oko sveta i, nakon trogodišnjeg uspešnog putovanja postao prvi Englez koji je oplovio Zemlju. Tokom putovanja obišao je obale Afrike i Amerike, napadajući i pljačkajući španske brodove.
1630. – Umro je nemački astronom, matematičar i fizičar Johan Kepler, koji je sa tri fundamentalna zakona o kretanju planeta dokazao Kopernikovu hipotezu o heliocentričnom sistemu.
1787. – Umro je nemački kompozitor Kristof Vilibald Gluk. Autor oko 100 opera od kojih je sačuvano 40, među kojima su najpoznatije “Orfej i Euridika” i “Alčesta”, zaslužan je za reformu opere. Gluk je u svojim delima muziku podredio tekstu i prilagodio je dramskoj radnji.
1889. – Pobornici republike kojima su se, nakon ukidanja ropstva pridružili veleposednici, svrgnuli su drugog i poslednjeg brazilskog cara Pedra II i proglasili Brazil republikom s predsednikom Manuelom Deodorom.
1899. – Tokom burskog rata, na području Johanesburga burski vojnik Piter Bota zarobio je ratnog dopisnika londonskog “Morning posta” Vinstona Čerčila, kasnije čuvenog britanskog premijera. Bota je potom postao vrhovni komandant burskih snaga i premijer, nakon rata osnovane Južnoafričke unije.
1905. – Rođen je Mantovani, (Annunzio Paolo Mantovani ) italijanski dirigent i muzički aranžer ‘lake orkestarske muzike’. Rođen je u Veneciji ali je odrastao i školovao se u Engleskoj gde je i ostvario najveći uspeh. Umro je 29. marta 1980.
1916. – Umro je poljski pisac Henrik Sjenkjevič, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1905, koji je svetsku slavu stekao istorijskim romanima (“Quo vadis”, “Ognjem i mačem”, “Kroz pustinju i prašumu”).
1918. – U Velikoj Britaniji je proslavljen 15. novembar kao Dan pobede i završetka Prvog svetskog rata.
1920. – Održana je prva skupština Lige naroda u Ženevi u Švajcarskoj.
1923. – Galopirajuća inflacija u Nemačkoj je dostigla vrhunac – osam milijardi maraka za jedan američki dolar.
1935. – Kanada i SAD su potpisale u Vašingtonu recipročni trgovinski ugovor između dve zemlje.
1942. – U Drugom svetskom ratu, okončana je pomorska bitka kod Gvadalkanala, u Pacifiku na Solomonskim ostrvima, ubedljivom savezničkom pobedom nad japanskim mornaričkim snagama. Bitka je trajala četiri dana na moru i u vazduhu.
1954. – Umro je američki filmski i pozorišni glumac Lajonel Barimor, koji se kao dete proslavio u ulozi Olivera Tvista, a pred kraj života, kao težak invalid vezan za kolica, odigrao je više zapaženih uloga (“Grand hotel”, “Ostrvo Largo”, “Dama s kamelijama”, “Raspućin i carica”).
1969. – Tokom Hladnog rata, sovjetska podmornica K-19 se sudarila u Barencovom moru sa američkom podmornicom USS Gato.
1971. – Delegacija Narodne Republike Kine učestvovala je prvi put na zasedanju Generalne skupštine UN.
1971. – Američka kompanija Intel pustila je u prodaju prvi komercijalni mikroprocesor na jednom čipu, model 4004. To je otvorilo vrata za prodor na tržište današnjih mikroračunara i PC-ja.
1976. – Umro je Žan Gaben, jedan od najpopularnijih i najdarovitijih francuskih filmskih i pozorišnih glumaca. Snimio je oko 90 filmova, najčešće sa režiserima veteranima francuske kinematografije (“Obala u magli”, “Velika iluzija”, “Dan se rađa”).
1976. – Umro je srpski glumac Milivoje Živanović, prvak Jugoslovenskog dramskog pozorišta. Karijeru je počeo u putujućem pozorištu Udruženja glumaca. Zalaganjem Branislava Nušića postao je stalni član Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu. Potom je igrao u Skoplju, od 1932. u Narodnom pozorištu u Beogradu, a od 1947. u Jugoslovenskom dramskom.
1976. – Kvebečki političar Rene Levesk (René Lévesque) na čelu separatisički orijentisane ‘Kvebečke partije’ (Parti Québécois) je izborima došao na vlast u kanadskoj provinciji Kvebek.
1976. – Sirijska armija je preuzela punu kontrolu nad Bejrutom, u pokušaju da okonča 18-mesečni građanski rat u Libanu.
1978. – U Šri Lanki se srušio islandski putnički avion DC-8, koji je iz Meke prevozio indonežanske muslimanske hodočasnike. Poginulo je svih 175 putnika i osam članova posade.
1983. – Posle invazije Turske na grčko ostrvo Kipar, lider kiparskih Turaka Rauf Denktaš proglasio je Republiku Severni Kipar.
1988. – Nacionalno veće Palestinske oslobodilačke organizacije na zasedanju u Alžiru proglasilo je nezavisnost Palestine na Zapadnoj obali i u Gazi sa glavnim gradom Jerusalimom.
1988. – Sovjetski Savez je lansirao svoju verziju spejs šatla, pod imenom Buran, bez ljudske posade. Bio je to prvi i jedini let ove vasionske letelice.
1990. – NATO i Varšavski pakt dogvorili su se u načelu o drastičnom smanjenju konvencionalnog naoružanja. To je bio prvi dogovor o konvencionalnom naoružanju dva vojna saveza posle Drugog svetskog rata.
1994. – Predsednik Austrije Tomas Klestil priznao je, prilikom obraćanja članovima izraelskog parlamenta, da je njegova zemlja propustila da u prošlosti prizna sopstvenu ulogu u nacističkom holokaustu.
1999. – Policija je rasturila antiameričke demonstracije u Turskoj i Grčkoj organizovane povodom posete predsednika SAD Bila Klintona tim zemljama.
2000. – U avionskoj nesreći koja se dogodila prilikom poletanja u Luandi u Angoli (Afrika) nastradalo je 40 ljudi u avionu ruske proizvodnje, Antonov AN-24.
2000. – Od 28. septembra kada su na području Zapadne obale i Gaze počeli okršaji između Palestinaca i Izraelaca poginule su 223 osobe, uglavnom civili.
+–2002. – Hu Đžintao je postao generalni sekretar Komunističke partije Kine.
2003. – U bombaškim napadima na dve sinagoge u centru Istanbula poginulo je najmanje 25 ljudi, a preko 300 osoba je povređeno. Turske vlasti su saopštile da su napad izvršili turski državljani.
2004. – Pred Tribunalom u Hagu počelo je prvo suđenje kosovskim Albancima za ratne zločine počinjene tokom sukoba na Kosovu. Fatmir Ljimaj, Haradin Baljaj i Isak Musliju optuženi su za nezakonito pritvaranje, mučenje i ubistva albanskih i srpskih zarobljenika u logoru Lapušnik kod Glogovca u leto 1998. godine.
2004. – Hrvatski premijer Ivo Sanader doputovao je u zvaničnu posetu Srbiji i Crnoj Gori. On je prvi hrvatski premijer koji je došao u Beograd nakon raspada bivše SFRJ i osamostaljenja Hrvatske. <