3. maj

3. maj

03/05/2017 Off By

1469. Rođen italijanski državnik i istoričar Nikolo Makijaveli, autor dela “Vladalac”, u kojem je izneo shvatanje da vladar ne treba da bira sredstva da bi postigao cilj, iz čega je kasnije izveden pojam “makijavelizam”.


1494. Španski moreplovac Kristofor Kolumbo otkrio ostrvo kasnije nazvano Jamajka.

1500. Portugalski moreplovac Pedro Alvareš Kabral na putu ka Indiji otkrio Brazil i proglasio ga posedom Portugalije.

1748. Rođen francuski političar Emanuel Žozef Siej, poznat kao Abe Sije, jedan od vođa Francuske revolucije. U brošuri “Šta je treći stalež?” izložio političke zahteve buržoazije.

1791. Poljski kralj Stanjislav II Avgust Ponjatovski potpisao liberalni ustav kojim je uspostavljena parlamentarna monarhija. To je bio drugi pisan Ustav u svetu, posle američkog.

1814. Francuski kralj Luj XVIII vratio se, pod zaštitom saveznika, u Pariz posle poraza cara Napoleona I u bici kod Vaterloa.

1841. Novi Zeland proglašen britanskom kolonijom.

1895. Teritorije u posedu Britanske južnoafričke kompanije, južno od reke Zambezi, dobile su naziv Rodezija.

1898. U Kijevu rođena izraelska državnica Golda Mabovič Mejrson, poznata kao Golda Meir, prva žena-premijer Izraela, od 1969. do 1974.

1898. Umro srpski književni i pozorišni kritičar i istoričar književnosti Svetislav Vulović, profesor Velike škole u Beogradu, član Srpske kraljevske akademije, jedan od najuticajnijih srpskih književnih kritičara u XIX veku.




1902. Rođen francuski fizičar Alfred Kastler, član Francuske akademije, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1966. Njegov naučni rad doprineo razvoju lasera.




1922. U Parizu osnovana Međunarodna železnička unija, među čijim osnivačima su bile i Jugoslovenske železnice.

1936. U Jagodini u organizaciji Narodnog fronta slobode održane najmasovnije antifašističke demonstracije u Pomoravlju između dva svetska rata.

1939. Smenjen sovjetski ministar inostranih poslova Maksim Litvinov, a nov ministar postao Vjačeslav Molotov, koji je krajem avgusta potpisao pakt o nenapadanju s nacističkom Nemačkom.

1945. Britanci u Drugom svetskom ratu zauzeli Rangun, glavni grad tadašnje Burme, oslobodivši ga japanske okupacije.

1946. U Tokiju počeo da zaseda Međunarodni vojni sud za Daleki istok, koji je sudio japanskim ratnim zločincima iz Drugog svetskog rata. U procesu, koji je trajao do novembra 1948, od 28 okrivljenih sedam osuđeno na smrt, 16 na doživotnu robiju, a ostali na vremenske kazne.

1968. Žestokim sukobima s policijom u Parizu počele studentske demonstracije i štrajkovi zbog oklevanja vlasti da sprovede reforme univerziteta. Studentski protesti ubrzo zahvatili i druge evropske zemlje, a protest prerastao u revolt protiv građanskog društva.

1971. Valter Ulbriht se povukao sa mesta generalnog sekretara komunističke partije istočne Nemačke. Zamenio ga Erih Honeker.

1991. U rodno selo Lelić kod Valjeva iz SAD prenete mošti episkopa Srpske pravoslavne crkve Nikolaja Velimirovića.

1992. Muslimanske snage u Sarajevu napale kolonu vozila JNA koja se povlačila prema kasarni u Lukavici. Ubijeno i ranjeno više oficira, vojnika i civila.


1996. Delegati 55 zemalja saglasili se, na konferenciji Ujedinjenih nacija u Ženevi, o novim pravilima korišćenja nagaznih mina, ali nisu prihvatili njihovu potpunu zabranu.

1999. Tokom vazdušnih udara NATO na Jugoslaviju pogođen putnički autobus kod Peći, na Kosovu. Poginulo 20 osoba, a 43 povređene. U Novom Sadu pogođena zgrada TV Novi Sad. U sedištu NATO u Briselu saopšteno da je za 42 dana vazdušnih napada na SRJ izvedeno 14.000 letova

2003  –  Američki Kongres je izglasao budžet od skoro 80 milijardi dolara, namenjen ratu u Iraku, a deo i saveznicima i borbi protiv terorizma.

2006  –  Saučesnik u napadu na Svetski trgovinski centar u Njujorku 11. septembra 2001. Zakarija Musaui (Zacarias Moussaoui) osudjen je na doživotni zatvor. To je prva i jedina presuda koju je izrekao američki sud za napade na SAD 11. septembra u kojima je poginulo skoro 3.000 ljudi.

2008  –  Umro je bivši premijer Španije Leopoldo Kalvo (Calvo) Sotelo, drugi predsednik vlade posle završetka fašističke diktature generala Fransiska Franka i uspostavljanja liberalne demokratije. Jedna od njegovih najvećih odluka je stupanje Španije u NATO.

2008  –  U razornom ciklonu Nagris koji je pogodio Mijanmar poginulo je 77.738 ljudi, a 55.917 je nestalo.

2012  –  Slika “Krik” Edvarda Munka prodata je za 120 miliona dolara na aukciji Sotbija u Njujorku i tako postala najskuplje umetničko delo ikada prodato na aukciji.


2014  –  Preminuo je američki nobelovac Gari Beker, ekonomista i sociolog, jedan od tvoraca teorije uticaja ekonomskih zakona na ljudsko ponašanje i društvene probleme, što su ranije isključivo bile teme sociologije.