4. maj

4. maj

04/05/2016 Off By

 

1980. – Umro je predsednik SFR Jugoslavije Josip Broz Tito, vođa jugoslovenskih partizana u Drugom svetskom ratu i lider Komunističke partije Jugoslavije. Izveo je zemlju iz sovjetskog bloka i bio vođa Pokreta nesvrstanih zemalja.


1493. – Papa Aleksandar VI (Alexander), Španac, izdao je edikt opodeli Novog sveta između Španije i Portugalije, prema kojem sve novootkrivene zemlje zapadno od Azora treba da pripadnu Španiji.

1780. – U Epsomu u Engleskoj održane su prve konjičke trke.

1825. – Rođen je engleski biolog i filozof Tomas Henri Haksli (Thomas Henry Huxley), pobornik teorije evolucije Čarlsa Darvina (Charles Darwin), autor dela “Mesto čoveka u prirodi”, “Evolucija i etika”, “Nauka i kultura” i “Priručnik komparativne anatomije kičmenjaka”.

1827. – Rođen je engleski istraživač Džon Haning Spik (John Hanning Speke), prvi Evropljanin koji je u avgustu 1858. video afričko jezero Viktorija i tvrdio da je ono izvorište Nila.

1869. – Umro je srpski pisac i političar Jovan Hadžić(pseudonim Miloš Svetić), prvi predsednik Matice srpske, poznat kao protivnik jezičkih i pravopisnih reformi Vuka Karadžića.

1885. – Umro je srpski knez Aleksandar Karađorđević, sin vođe Prvog srpskog ustanka Karađorđa. Za njegove vladavine 1842-1858. počele su reforme države i njena modernizacija. Na Svetoandrejskoj skupštini 1858. zbačen je sa vlasti, a na presto se vratio knez Miloš Obrenović.

1885. – Umro je srpski knez Aleksandar Karađorđević, sin vođePrvog srpskog ustanka Karađorđa. Za njegove vladavine 1842-1858. počele su reforme države i njena modernizacija. Na Svetoandrejskoj skupštini 1858. zbačen je sa vlasti, a na presto se vratio knez Miloš Obrenović.

1903. – U borbi sa Turcima poginuo je vođa makedonskog nacionalno-revolucionarnog pokreta Goce Delčev.

1919. – Počele su demonstracije kineskih studenata protiv odluke Versajske mirovne konferencije da se nemački posedi u provinciji Šantung predaju Japanu. Demonstracije pod nazivom “Pokret 4. maja”, prerasle su u nacionalni pokret, pokrenuvši preko 10 miliona ljudi.

1928. – Rođen je egipatski državnik Hosni Mubarak, predsednik Egipta od 1981, posle ubistva Anvara el Sadata.

1929. – Rođena je američka glumica Odri Hepbern (Audrey Hepburn),ambasador dobre volje UNICEF-a. Dobitnik je Oskara za film “Praznik u Rimu” (“Doručak kod Tifanija”, “Sabrina”, “Rat i mir”, “Ljubav popodne”, “Moja draga lejdi”).

1938. – Daglas Hajd (Douglas Hyde) je postao prvi predsednik Irskena osnovu novog Ustava kojim je proklamovana njena nezavisnost..

1970. – Američka Nacionalna garda ubila je četiri i ranila 11studenata Univerziteta Kent u državi Ohajo koji su demonstrirali protiv Vijetnamskog rata.

1979. – Vođa konzervativaca Margaret Tačer (Thatcher) posle pobede nad laburistima na parlamentarnim izborima, postala je prva žena premijer u istoriji Velike Britanije.

1980. – Umro je predsednik SFR Jugoslavije Josip Broz Tito, vođa jugoslovenskih partizana u Drugom svetskom ratu i lider Komunističke partije Jugoslavije. Izveo je zemlju iz sovjetskog bloka i bio vođa Pokreta nesvrstanih zemalja.

1990. – Na prvim višestranačkim izborima (posle Drugog svetskograta) u Hrvatskoj je ubedljivo pobedila Hrvatska demokratska zajednica Franje Tuđmana.

1994. – Izrael i PLO potpisali su sporazum o početku primeneograničene palestinske autonomije u Gazi i Jerihonu.

1994. – Emitovanjem prvog servisa vesti, počela je sa radombeogradska nezavisna novinska agencija Beta.

1996. – Lider konzervativaca Hose Marija Asnar (Joze, Asnar)postao je premijer Španije, čime je okončana 13-godišnja vladavina socijalista.

2001. – U Beogradu je podignuta optužnica protiv Radomira Markovića, koji je u vreme režima Slobodana Miloševića bio načelnik Službe državne bezbednosti. Po optužnici za odavanje državne tajne, Marković je 6. jula 2001. osuđen na godinu dana zatvora, a po tužbi za umešanost u ubistvo četiri funkcionera Srpskog pokreta obnove (SPO) na Ibarskoj magistrali u oktobru 1999. osuđen je 30. januara 2003. na sedam godina zatvora.

2001. – Sjedinjene Američke Države su, glasanjem, izbačene izKomisije za ljudska prava pri UN, što je prvi put u istoriji te međunarodne organizacije.

2003. – U 83. godini umro je Sesto Bruskantini (Bruscantini),čuveni italijanski solo operski pevač.

2004. – Vlada italijanskog premijera Silvija Berluskonija zabeležila je rekord kao prva vlada koja je najduže ostala na vlasti od II svetskog rata, 1.060 dana.

2005. – U aukcijskoj kući Kristi (Christie's) skulptura Konstantina Brankuzija (Constantin Brancusi's) “Ptica u prostoru” prodata je za 27.450.000 američkih dolara, što je rekordna cena u prodaji jedne skulpture.