18. septembar

1905. – Rođena švedska filmska glumica Greta Luiza Gustafson, poznata kao Greta Garbo, najpopularnija zvezda svetskog filma, koja je slavu stekla filmovima snimljenim u SAD. Spontana i veoma inteligentna, bila je simbol ženstvenosti i igrala je od 1921. do 1941, kad je odlučila da se povuče. Filmovi: “Poljubac”, “Mata Hari”, “Ana Kristi”, “Kraljica Kristina”, “Ana Karenjina”, “Dama s kamelijama”, “Marija Valevska”.>>>

1502. – Španski moreplovac italijanskog porekla Kristofor Kolumbo stigao u Kostariku na četvrtom i poslednjem putovanju u Novi svet.

1709. – Rođen engleski pisac i leksikograf Semjuel Džonson, čiji je “Rečnik engleskog jezika” iz 1755. više od veka važio za najautoritativniji na engleskom govornom području. Ostala dela: poema “Taština ljudskih želja”, tragedija “Irena”, knjiga kritika “Životi pjesnika”.

1739. – Beogradskim mirom okončan rat, započet 1737. godine između Otomanskog carstva i Austrije, koja je potisnuta sa Balkana. Srbija je ponovo postala deo Otomanskog carstva, a Austrija je prisiljena da Turcima vrati i Malu Vlašku i delove Bosne koje je dobila Požarevačkim mirom 1718.

1759. – Francuzi posle vojnog poraza morali da prepuste Britancima provinciju Kvebek u Kanadi, a u poslednjoj bici poginula su oba komandanta – Britanac Džejms Volf i Francuz Luj Monkalm.

1810. – U Čileu počeo ustanak protiv španske kolonijalne vlasti pod vođstvom Bernarda O'Iginsa, kasnijeg čileanskog diktatora od 1817. do 1823.

1819. – Rođen francuski fizičar Žan Bernar Leon Fuko, koji je s Armanom Ipolitom Lujem Fizoom izmerio brzinu svetlosti. Ogledom sa klatnom /Fukoov eksperiment/ dokazao je obrtanje Zemlje, pronašao je žiroskop, usavršio teleskop, otkrio vrtložno-vihorne struje u metalnim masama /Fukoove struje/.

1851. – Izašao prvi broj “Njujork tajmsa”, dnevnika koji je osnovao Henri Džervis Rejmond.

1905. – Rođena švedska filmska glumica Greta Luiza Gustafson, poznata kao Greta Garbo, najpopularnija zvezda svetskog filma, koja je slavu stekla filmovima snimljenim u SAD. Spontana i veoma inteligentna, bila je simbol ženstvenosti i igrala je od 1921. do 1941, kad je odlučila da se povuče. Filmovi: “Poljubac”, “Mata Hari”, “Ana Kristi”, “Kraljica Kristina”, “Ana Karenjina”, “Dama s kamelijama”, “Marija Valevska”.

1911. – Umro ruski premijer Petar Arkadijevič Stolipin, šef vlade od 1906, koji je ekonomskim reformama preporodio rusku privredu i istovremeno veoma oštrim metodama suzbijao boljševike. Smrt je bila posledica rane zadobijene četiri dana ranije u atentatu u pozorištu u Kijevu. Posebno je ubrzao razvoj poljoprivrede agrarnom reformom, zahvaljujući čemu je zemlja proizvodila nezapamćene viškove hrane.

1931. – Japan započeo rat s Kinom napadom na Mandžuriju /severoistočna Kina/ i ubrzo je okupirao, a 3. marta 1932. je proglasio mandžursku “nezavisnost” /carevina Mandžukuo/.

1934. – SSSR ušao u Društvo naroda.

1961. – U avionskoj nesreći iznad Severne Rodezije, pod okolnostima koje nisu rasvetljene, poginuo je švedski diplomata, generalni sekretar UN od 1953. Hjalmar Agne Dag Hamaršeld, doktor filozofije i akademik. Smrt je prekinula Hamaršeldovu misiju rešavanja kongoanske krize, u kojoj njegovi stavovi nisu bili po volji uticajnih zapadnih zemalja. Posthumno mu je dodeljena Nobelova nagrada za mir.

1964. – Umro irski pisac Šon O'Kejzi, samouk, čije se drame odlikuju sočnim dijalogom, živim koloritom i likovima, mešavinom tragičnog i komičnog. U mladosti je bio fizički radnik i komunista, organizator irske Građanske armije i borac za slobodu Irske. Dela: “Junona i paun”, “Sjenka tobdžija”, “Katlina sluša”, “Plug i zvijezde”, “Prokletstva i blagoslovi”, “Crvene ruže za mene”, “Doboši oca Neda”, “Biskupove logorske vatre”.

1973. – U UN primljene Istočna i Zapadna Nemačka i Bahami.

1978. – Zbog egipatsko-izraelskog sporazuma u Kemp Dejvidu ostavke kao znak protesta podneli šef diplomatije Egipta Ibrahim Kamel i ambasador u SAD Ašraf Gorbal.

1981. – U Francuskoj ukinuta smrtna kazna.

1982. – Libanska hrišćanska milicija okončala masakr u palestinskim izbjegličkim logorima Sabra i Šatila u Bejrutu, tokom kojeg je ubila najmanje 800 ljudi, revanširajući se tako islamskim teroristima koji su četiri dana ranije ubili lidera hrišćana i novoizabranog predsjednika Libana Bešira Džemaila.

1988. – Vojna hunta oborila vladu predsednika Burme Maunga Maunga, dan pošto je vojska u centru Ranguna pucala na prodemokratske demonstrante i ubila hiljade ljudi.

1993. – Oko 2.000 dobrovoljaca krenulo u opkoljeni grad Suhumi, odgovarajući na apel zemljacima predsednika Gruzije Eduarda Ševarnandzea da se oružjem suprotstave abhaskim separatistima.

1997. – Islamski teroristi u centru Kaira napali turistički autobus i ubili devet nemačkih turista i egipatskog vozača.

2000. – BiH je na konferenciji o deci ugroženoj ratom u kanadskom gradu Vinipegu ratifikovala Konvenciju i potpisala protokole o pravima djeteta.

2001. – Na lokaciji u krugu Policijskog centra “13. maj” u Batajnici završena ekshumacija i obdukcija većeg broja nepoznatih ljudskih leševa, tokom koje je ustanovljeno prisustvo najmanje 269 tijela muškaraca različitog uzrasta.

2001. – Američki predsjednik Džordž Buš potpisao Rezoluciju kojom odobrava vojnu akciju protiv onih koji stoje iza napada na Njujork i Vašington.

2003. – BiH je u Berlinu i formalno pristupila Bolonjskom procesu, koji podrazumijeva cjelokupnu reformu visokog obrazovanja.

2008. – U arhivi gradske biblioteke u francuskom gradu Nantu otkrivena muzička partitura koju je napisao Volfgang Amadeus Mocart.

2009. – Visoki predstavnik Valentin Incko nametnuo set zakona koji će omogućiti zaključenje supervizije nad distriktom Brčko do 15. novembra. <
1905. – Rođena švedska filmska glumica Greta Luiza Gustafson, poznata kao Greta Garbo, najpopularnija zvezda svetskog filma, koja je slavu stekla filmovima snimljenim u SAD. Spontana i veoma inteligentna, bila je simbol ženstvenosti i igrala je od 1921. do 1941, kad je odlučila da se povuče. Filmovi: “Poljubac”, “Mata Hari”, “Ana Kristi”, “Kraljica Kristina”, “Ana Karenjina”, “Dama s kamelijama”, “Marija Valevska”.

1502. – Španski moreplovac italijanskog porekla Kristofor Kolumbo stigao u Kostariku na četvrtom i poslednjem putovanju u Novi svet.

1709. – Rođen engleski pisac i leksikograf Semjuel Džonson, čiji je “Rečnik engleskog jezika” iz 1755. više od veka važio za najautoritativniji na engleskom govornom području. Ostala dela: poema “Taština ljudskih želja”, tragedija “Irena”, knjiga kritika “Životi pjesnika”.

1739. – Beogradskim mirom okončan rat, započet 1737. godine između Otomanskog carstva i Austrije, koja je potisnuta sa Balkana. Srbija je ponovo postala deo Otomanskog carstva, a Austrija je prisiljena da Turcima vrati i Malu Vlašku i delove Bosne koje je dobila Požarevačkim mirom 1718.

1759. – Francuzi posle vojnog poraza morali da prepuste Britancima provinciju Kvebek u Kanadi, a u poslednjoj bici poginula su oba komandanta – Britanac Džejms Volf i Francuz Luj Monkalm.

1810. – U Čileu počeo ustanak protiv španske kolonijalne vlasti pod vođstvom Bernarda O'Iginsa, kasnijeg čileanskog diktatora od 1817. do 1823.

1819. – Rođen francuski fizičar Žan Bernar Leon Fuko, koji je s Armanom Ipolitom Lujem Fizoom izmerio brzinu svetlosti. Ogledom sa klatnom /Fukoov eksperiment/ dokazao je obrtanje Zemlje, pronašao je žiroskop, usavršio teleskop, otkrio vrtložno-vihorne struje u metalnim masama /Fukoove struje/.

1851. – Izašao prvi broj “Njujork tajmsa”, dnevnika koji je osnovao Henri Džervis Rejmond.

1905. – Rođena švedska filmska glumica Greta Luiza Gustafson, poznata kao Greta Garbo, najpopularnija zvezda svetskog filma, koja je slavu stekla filmovima snimljenim u SAD. Spontana i veoma inteligentna, bila je simbol ženstvenosti i igrala je od 1921. do 1941, kad je odlučila da se povuče. Filmovi: “Poljubac”, “Mata Hari”, “Ana Kristi”, “Kraljica Kristina”, “Ana Karenjina”, “Dama s kamelijama”, “Marija Valevska”.

1911. – Umro ruski premijer Petar Arkadijevič Stolipin, šef vlade od 1906, koji je ekonomskim reformama preporodio rusku privredu i istovremeno veoma oštrim metodama suzbijao boljševike. Smrt je bila posledica rane zadobijene četiri dana ranije u atentatu u pozorištu u Kijevu. Posebno je ubrzao razvoj poljoprivrede agrarnom reformom, zahvaljujući čemu je zemlja proizvodila nezapamćene viškove hrane.

1931. – Japan započeo rat s Kinom napadom na Mandžuriju /severoistočna Kina/ i ubrzo je okupirao, a 3. marta 1932. je proglasio mandžursku “nezavisnost” /carevina Mandžukuo/.

1934. – SSSR ušao u Društvo naroda.

1961. – U avionskoj nesreći iznad Severne Rodezije, pod okolnostima koje nisu rasvetljene, poginuo je švedski diplomata, generalni sekretar UN od 1953. Hjalmar Agne Dag Hamaršeld, doktor filozofije i akademik. Smrt je prekinula Hamaršeldovu misiju rešavanja kongoanske krize, u kojoj njegovi stavovi nisu bili po volji uticajnih zapadnih zemalja. Posthumno mu je dodeljena Nobelova nagrada za mir.

1964. – Umro irski pisac Šon O'Kejzi, samouk, čije se drame odlikuju sočnim dijalogom, živim koloritom i likovima, mešavinom tragičnog i komičnog. U mladosti je bio fizički radnik i komunista, organizator irske Građanske armije i borac za slobodu Irske. Dela: “Junona i paun”, “Sjenka tobdžija”, “Katlina sluša”, “Plug i zvijezde”, “Prokletstva i blagoslovi”, “Crvene ruže za mene”, “Doboši oca Neda”, “Biskupove logorske vatre”.

1973. – U UN primljene Istočna i Zapadna Nemačka i Bahami.

1978. – Zbog egipatsko-izraelskog sporazuma u Kemp Dejvidu ostavke kao znak protesta podneli šef diplomatije Egipta Ibrahim Kamel i ambasador u SAD Ašraf Gorbal.

1981. – U Francuskoj ukinuta smrtna kazna.

1982. – Libanska hrišćanska milicija okončala masakr u palestinskim izbjegličkim logorima Sabra i Šatila u Bejrutu, tokom kojeg je ubila najmanje 800 ljudi, revanširajući se tako islamskim teroristima koji su četiri dana ranije ubili lidera hrišćana i novoizabranog predsjednika Libana Bešira Džemaila.

1988. – Vojna hunta oborila vladu predsednika Burme Maunga Maunga, dan pošto je vojska u centru Ranguna pucala na prodemokratske demonstrante i ubila hiljade ljudi.

1993. – Oko 2.000 dobrovoljaca krenulo u opkoljeni grad Suhumi, odgovarajući na apel zemljacima predsednika Gruzije Eduarda Ševarnandzea da se oružjem suprotstave abhaskim separatistima.

1997. – Islamski teroristi u centru Kaira napali turistički autobus i ubili devet nemačkih turista i egipatskog vozača.

2000. – BiH je na konferenciji o deci ugroženoj ratom u kanadskom gradu Vinipegu ratifikovala Konvenciju i potpisala protokole o pravima djeteta.

2001. – Na lokaciji u krugu Policijskog centra “13. maj” u Batajnici završena ekshumacija i obdukcija većeg broja nepoznatih ljudskih leševa, tokom koje je ustanovljeno prisustvo najmanje 269 tijela muškaraca različitog uzrasta.

2001. – Američki predsjednik Džordž Buš potpisao Rezoluciju kojom odobrava vojnu akciju protiv onih koji stoje iza napada na Njujork i Vašington.

2003. – BiH je u Berlinu i formalno pristupila Bolonjskom procesu, koji podrazumijeva cjelokupnu reformu visokog obrazovanja.

2008. – U arhivi gradske biblioteke u francuskom gradu Nantu otkrivena muzička partitura koju je napisao Volfgang Amadeus Mocart.

2009. – Visoki predstavnik Valentin Incko nametnuo set zakona koji će omogućiti zaključenje supervizije nad distriktom Brčko do 15. novembra. ♦