2. februar

1509. Portugalci pod komandom Fransiska de Almejde uništili muslimansku flotu u bici kod grada Diu u Indijskom okeanu i uspostavili kontrolu u indijskim vodama.

1536. Španski istraživač Pedro de Mendosa osnovao na ušću reke La Plata grad Buenos Ajres, glavni grad Argentine od 1880.

–1709. Škotski mornar Aleksander Selkrik izbavljen sa pustog pacifičkog ostrva na koje je 1704. prispeo posle brodoloma. Njegova priča inspirisala Danijela Defoa da napiše roman “Robinson Kruso”.

1808. Napoleonove trupe okupirale Rim pošto je papa Pije VII odbio da prizna Napuljsko kraljevstvo pod francuskom vlašću i da se pridruži alijansi protiv Velike Britanije. Napoleon potom 1809. odveo papu u zatočeništvo u Fontenblo. Papska država restaurirana posle Napoleonovog pada 1814.

1834. Srpski knez Miloš Obrenović objavio treći hatišerif turskog sultana Mahmuda II, kojim je uobličen politički status i pravni karakter Kneževine Srbije. Tim dokumentom Srbiji pripojeno šest nahija, a posebnim beratom knez Miloš dobio dostojanstvo srpskog i naslednog kneza.

1848. Mirom u gradu Gvadelupe Idalgo okončan dvogodišnji rat Meksika i SAD. Poraženi Meksiko ustupio SAD Teksas, Novi Meksiko, Arizonu i Kaliforniju.

1878. Grčka objavila rat Turskoj.

–1895. Umro srpski pisac Ljubomir Nenadović, koji se ubraja u najčitanije srpske pisce u drugoj polovini XIX veka. Rođen u jednoj od najistaknutijih porodica u Srbiji i pripadao prvoj generaciji srpskih intelektualaca školovanih u inostranstvu. U njegovom književnom opusu najvrednijim se smatraju putopisi.

–1898. – Rođen je srpski vajar Sreten Stojanović, rektor Umetničke akademije u Beogradu, član Srpske akademije nauka i umetnosti. U mladosti je pripadao srpskoj revolucionarnoj omladini u Bosni. Uneo je svežinu i raznolikost u srpsku plastiku u prvoj polovini XX veka, sigurno je vladao i kompozicijom i monumentalnom skulpturom. Dela: reljefi “Ogrlice”, “Uteha”, monumentalna skulptura “Rob”, portreti “Moj otac”, “Nikola Vujić”, “Umetnikova kći”, spomenici na Fruškoj gori, u Podgorici, Grahovu, rodnom Prijedoru. Knjige: “Biste”, “O umetnosti i umetnicima”.

–1907. Umro ruski hemičar Dmitrij Ivanovič Mendeljejev, koji se uvrstio među najistaknutije naučnike svog vremena otkrićem periodnog sistema hemijskih elemenata, prema kom svojstva hemijskih elemenata zavise od njihove atomske težine.

–1908. – Umro je srpski pisac Milovan Glišić, jedan od začetnika realizma u srpskoj književnosti. Studirao je u Beogradu tehniku i filozofiju, zatim uređivao novine i bavio se pozorišnom dramaturgijom. Napisao je tridesetak pripovedaka, dve komedije i prevodio je s francuskog i ruskog, uključujući “Rat i mir” Lava Tolstoja. Opisivao je život srbijanskog sela pritisnutog birokratijom i zelenašima. Dela: pripovetke “Glava šećera, “Roga”, “Redak zver”, “Šilo za ognjilo”, “Prva brazda”, pozorišni komad “Dva cvancika”, komedija “Podvala”.

1920. Mirovnim ugovorom u Dorpatu Sovjetska Rusija priznala nezavisnost Estonije, koja je od 1721. bila pod ruskim suverenitetom. Sovjetske trupe zaposele tu zemlju u junu 1940, posle čega je Estonija postala deo SSSR.

–1924. Umro srpski pisac Aleksa Šantić. Pripadao mostarskom krugu oko književnog lista “Zora”, koji je pokrenuo s Jovanom Dučićem i Svetozarom Ćorovićem.

–1924. – Rođena je srpska književnica Mira Alečković, pesnikinja, romansijer i dečji pisac. Dela: zbirke pesama “Tri proleća”, “Tragovi bez stopa”, “Noć ova poslednja”, pesme za decu “Podzemni heroji”, “Dani razigrani”, “Zvezdane balade”, “Poljana”, “Ljubavi je malo”, “Srebrni voz”, “Sanjalica”, “A ja rastem”, romani “Zašto grdiš reku”, “Zbogom velika tajno”, “Jutro”, “Zatečena u ljubavi”.

1943. Kod Staljingrada sovjetska Crvena armija posle šestomesečnih borbi prisilila nemačku Šestu armiju na kapitulaciju. Time završena jedna od ključnih bitki u Drugom svetskom ratu.

–1964. Umro srpski pisac, kritičar i prevodilac Milan Bogdanović, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Uređivao list “Republika” i časopise “Danas”, “Srpski književni glasnik”, “Književne novine”. Bio upravnik Srpskog narodnog pozorišta u Novom Sadu i Narodnog pozorišta u Beogradu.

–1970. U 97. godini umro engleski filozof, matematičar i pisac Bertrand Rasel, jedan od rodonačelnika analitičke filozofije, osnivač i predsednik Međunarodnog suda za utvrđivanje ratnih zločina u Vijetnamskom ratu. Bio angažovan u borbi za mir i razoružanje, zbog čega je dva puta hapšen. Dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1950.

1978. Dva sovjetska kosmonauta sa svemirskog broda “Saljut” u otvorenom svemiru, prvi put u istoriji kosmičkih letova, obavila operaciju dopune goriva.

1986. U kneževini Lihtenštajn žene prvi put glasale na parlamentarnim izborima.

1990. Južnoafrički predsednik Ferdinand de Klerk ukinuo zabranu Afričkog nacionalnog kongresa Nelsona Mandele.

–1996. Umro američki filmski glumac i igrač Džin Keli, zvezda holivudskog mjuzikla.

1997. U Beogradu policija grubom silom, koristeći vodene topove, rasterala mirne demonstracije građana koji su od novembra 1996. svakodnevno protestovali zbog odbijanja vlasti da prizna pobedu opozicije na lokalnim izborima u Srbiji.

2002. Holandski princ Viljem Aleksander oženio se Maksimom Zoreguietom, Argentinkom, čiji je otac bio pripadnik hunte, i time oživeo tradiciju kontroverznih brakova holandske kraljevske porodice.♦