NEZNANJE ILI PROVOKACIJA: Šešelj i Papović izneli niz neistina o Gorancima i Bošnjacima u emisiji na Happy televiziji

Bivši rektor prištinskog univerziteta još iz perioda bivše Jugoslavije, Radivoje Papović u emisiji “Posle ručka” na Happy televiziji zajedno sa Vojislavom Šešeljom govoreći o Gorancima i Bošnjacima izneo je niz netačnih informacija o školovanju Goranaca i navodnoj asimilaciji od strane Albanaca, piše urednik portala Gorapress Uzair Hamza.

“Šešelj u emisiji govori o asimilaciji Goranaca, a koliko su Goranci asimilirani od strane Albanaca najbolje govori činjenica da i ovakvim uslovima nakon rata Goranci pohađaju nastavu na srpskom jeziku u paralelnim školama na teritoriji opštine Dragaš”, piše Hamza:

Što se tiče 13 opštine koja je navodno trebalatzinu koji su u skladu sa zakonima Kosova i Ahtisaarijevim dokumentom. Dalje Šešelj govori o izdaji od strane Goranaca zbog glasanja o demarkaciji, dok Radivoje Papović govoreći o Gorancima napomonje; period nakon 1974 godine kada je navodno nekim zakonom bila obaveza da se Goranci školuju na albanskom jeziku, što apsolutno nije tačno. Žalosno je da neko ko je oponašao takve pozicije nema elementarna znanja o Gorancima. U emisiji on govori i o njegovim aktivnostima devedesetih godina kada je navodno činio čuda da pomogne jadnim Gorancima da se školuju na srpskom jeziku, te njegovoj poseti čuvenom Božaninom grobu, kojeg svi zlonamerno spominju kakao bi Gorancima prikačili pravoslavni epitet, a pritom nemajući elementrana znajanja o Bogumilima u Gori i njihovim imenima. Zaboravlja Papović da je baš u tom periodu devedesetih godina kada je on navodno sa nekim intelektualcima iz Gore spašavao Gorance od asimilacije, tadašnje rukovodstvo predvođeno SPS-om, aktivno radilo sa srpskom Akademijom na projektu GOS-a, (Gora Opolje i Sredačka Župa). U jednoj od knjiga GOS-a u poglavlju gde se govori o nacionalnom identitetu Goranaca stoji “Da je cilj srpske akademije nauka i umetnosti da se Goranci otrgnu od Muslimanske nacije i vrate starim pravoslavnim korenjima”. Uzimajući u obzir ove činjenice nameće se logično pitanje. Ko je u stvai asimilirao Gorance, ili ko više? Albanci ili Srbi? U tom periodu je tadašnje rukovodstvo formiralo i opštinu Gora. Pa se postavlja pitanje kakao su to Albanci mogli da vrše pritisak na Gorance da se školuju na albanskom jeziku kada su oni napustili institucije tadašnje države zbog uvođenja privremenih mera i oduzimanja autonomije. Istina bilo je pokušaja asimilacije u Župi, ali u Župi ne u Gori, od strane nekih lokalnih političara da bi se dodvorili ondašnjem pokrajinskom rukovodstvu u periodu nakon ‘74 godine. Tada je nastava na albanskom jeziku bila uvedena u nekim selima Podgore, a manje u selima Župe. Međutim od 1918. godine od kada je prvi put uvedena nastava na srpskom jeziku u Gori nikad nije bilo nikakvih pritisaka da se nastava odvija na nekom drugom jeziku. U posleratnoj Jugoslaviji nastava se u Gori odvijala isključivo na srpskohrvatskom jeziku. Takođe je u emisiji bilo reči o promeni prezimena od strane Albanaca i asimilaciji, međutim preskočili su jednu veoma važnu činjenicu koja je nepobitna i dokumentovana.

Prva asimilacija nad stanovnicima Gore bila je upravo od strane Kraljevine Srbije, kasnije Kraljevine Jugoslavije. U turskom periodu u Gori nisu postojala prezimena. A umesto prezimena stajalo je samo očevo ime. (Npr . Ilijaz Džafer. Ilijaz je ime a umesto prezimena stoji Džafer, odnosno očevo ime. U tom periodu očevo ime se koristi umesto prezimena, isto kao kod Arapa ). Nakon dolaska Srbije na ove prostore 1912. godine, započinje proces kulturne asimilacije. U Gori pored uvođenja školstva na srpskom jeziku 1918. godine nastavlja se projektom srbizacije koji se ogleda i u promeni prezimena. U Gori je na porodično ime dodato nastavak “IĆ” tako da je na primjer, Abaz postao Abazović. Ovakav vid srbizacije sproveden je i prema gotovo svim manjinama kojima se prezime nije završavalo na “IĆ”.

Odluka o vraćanju prezimena doneta je nakon rata 1946. godine, a u Gori je sprovođena od 1946.-1956. godine. Međutim u Gori je u većini slučajeva bilo zloupotrebe jer prezimena nisu vraćena kakva su bila pre toga, već su izmišljana. Prezimena su davana na osnovu nekog porodičnog imena, na primer, ako se neko zvao Sulejman cela mahala je dobivala prezime Sulejmani. A u većini slučajeva prezime je izmišljano i ima slučajeva da se pominje u više sela bez neke rođačke ili familijarne veze. Naravno veliki udeo u pogrešnom sprovođenju ovakve odluke ima tadašnje pokrajinsko rukovodstvo na čelu sa Fadiljom Hodžom koji je tražio da se Albancima u prezime unese porodično ime.

“Na osnovu člana 1 Naredbe izvršnog odbora AKMO objavljeno u ‘Službenom listu’ AKMO, dana 25. septembra 1946. godine, stoji da svi stanovnici albanske narodnosti na teritoriji Autonomne Kosovsko-Metohijske oblati imaju ustaliti i upotrebljavati stalno samo jedno porodično ime i ono se ne može menjati bez predhodne odluke nadležnih vlasti”. U tom periodu mali broj ljudi iz Gore bio je uključen u politička zbivanja i zbog veoma ekstremnog siromaštva. Narod Gore nije mnogo razmišljao o nacionalnom identitetu i važnosti nacije, pa je ondašnja politička vrhuška pokrajine na čelu sa Fadiljom Hodžom to vešto iskoristila i građanima Gore nametnula ista prezimena kao i Albancima, bez geneološkog istražvanja. Početkom 1990. godine, kada je počelo sa rasturanjem Jugoslavije i kada je nacionalizam počeo da se širi, veliki broj porodica u Gori vratilo je svoja stara prezimena, ona koja su im prvi put nametnuta sa nastavkom “IĆ”, kako bi se razlikovali od Albanaca s kojima su najćešće radili po gradovima Jugoslavije. Goranci su držali poslastičarnice na čitavom prostoru bivše Jugoslavie dok su Albanci najčešće držali pekare. Nacionalisti su u početku razbijali radnje i Albancima i Gorancima pa su zbog sličnosti u prezimenima građani Gore vraćali prezimena onakva kava su dobili u vreme kraljevine Jugoslavije. Mali broj njih je bio svestan toga da su im i ta prezimena nametnuta, kao i ova poslednja. Kada je počeo rat u Bosni i kada je Srbija slala dobrovoljce da pljačkaju i čine zulum po Bosni, ovaj proces je zaustavljen jer više nije bilo bezbedno imati prezime koje sliči na bošnjačka prezimena. Politika svojatanja koja nastaje neposredno nakon okupacije Kosova, imala je kasnije implikacije na sigurnost meštana Gore koji su zbog veoma loše ekonomske situacije bili prinuđeni da opskrbu traže u gotovo svim bivšim jugoslovenskim republikama. Iz izloženog se može videti da su se u jednom kratkom period u Gori dogodile dve asimilicije. Jedna od strane Srba, druga od strane Albanaca. Dolaskom srpske uprave u Gori, nakon uvođena nastave na srpskom jeziku i promjenom prezimena koja su se morala završavati na “IĆ” uređene su i katastarke knjige a veliki broj toponima je promijenjen i upisan u katastarke knjige sa pravoslavnim predznakom. Srpskim emisarima koji su intenzivirali svoje aktivnosti na srbizaciji Gore devedestih godina prošlog veka u mnogome su pomogli tadašnji predstavnici opštine Gora, kasnije “Vlade u egzilu”, isti oni koji su posvađali Gorance i Opoljce i time ugrozili sigurnost velikom broju građana Gore. Iz njihiovih izjava o poreklu Gorana bez neke naučne studije i površnim čitanjem historije samo da bi se nametnuli Srbima, najbolje se može videti da su se zarad ličnih interesa za čas odrekli vere i svojih pravih korena. Srbizacija je proces kulturne i nacionalne asimilacije nesrpskog življa od strane Srba. Ona se sastoji u preuzimanju bitnih obeležja srpske nacije, kao što su srpsko ime, srpski jezik i srpska pravoslavna veroispovest. Posrbljavanje je u osnovi spontan asimilacijski proces koji je od nastanka Kneževine Srbije zahvatao manjinske narode u njenim granicama (Bugare, Vlahe, Cincare, Albance i stanovnike Gore). U pojedinim periodima srpske istorije (npr. u Kraljevina Jugoslaviji) srbizacija je bila planski sprovođena na nivou državne politike, zabranom upotrebe jezika i negiranjem identiteta pojedinih nacija. Srpski političari su početkom 20. veka smatrali da je Srbija u stanju da asimilira tuđe narodne mase koje preovlađuju preko njene južne granice.♦