12 april
12/04/20201961 – Sovjetski Savez je poslao prvog čoveka u kosmos. U svemirskoj kapsuli “Vostok I” kosmonaut Jurij Gagarin načinio je krug oko Zemlje za 108 minuta.
1204 – Krstaši koji su u Četvrtom krstaškom ratu krenuli u Svetu zemlju da oslobode Hristov grob, zauzeli su Konstantinopolj (Carigrad), pretvorivši ga u centar tzv. Latinskog carstva. Vizantija ga je povratila 1261. Pod tursku vlast pao je 1453. i kao Istanbul bio prestonica Osmanlijskog carstva do 1923.
1654 – Irska i Škotska su se ujedinile sa Engleskom.
1684 – Umro je Nikolo Amati (Nikolo Amati), najveći majstor među graditeljima violina porodice Amati iz italijanskog grada Kremone.
1850. – Vuk Karadžić izabran za dopisnog člana Berlinske akademije nauka
1861 – Napadom snaga Konfederacije (južne države SAD) na tvrđavu Samter u Južnoj Karolini počeo je američki građanski rat.
1871 – Rođen je grčki general i političar Joanis Metaksas (Ioannis Metaxas). Kao premijer i ministar vojske 1936. raspustio je parlament i kao fašistički diktator vladao do 1941, ali nije doživeo nemačku okupaciju.
1877 – Velika Britanija anektirala je bursku južnoafričku republiku Transval.
1877 – Rusija je objavila rat Turskoj.
1890. – Počelo uređivanje Botaničke bašte u Beogradu
1913 – Rođen je američki džez-muzičar Lajonel Hempton (Lionel Hampton). Radio je sa Lujom Amstrongom (Luis Amstrong) i Benijem Gudmanom (Benny Goodman). Uveo je instrument vibrafon u džez-sastav.
1933 – Rođena je španska operska pevačica Monserat Kabalje (Montserrat Caballe), jedan od vodećih svetskih soprana u izvođenju Verdija i Donicetija.
1938 – Umro je ruski operski pevač Fjodor Ivanovič Šaljapin, najčuveniji bas u istoriji opere.
1941 – U avionskom udesu u Grčkoj poginuo je istoričar Vladimir Ćorović, profesor Beogradskog univerziteta i član Srpske kraljevske akademije.
1941 – Nemačke trupe su u Drugom svetskom ratu ušle u Beograd.
1945 – Umro je predsednik SAD Frenklin Delano Ruzvelt (Franklin Roosevelt) koji je od 1932. četiri puta biran za predsednika, kao kandidat Demokratske stranke. Njegovom zaslugom SAD su prevladale ekonomsku krizu 1930-ih godina (“Nju dil”), a u Drugom svetskom ratu napustio je izolacionističku politiku SAD i pridružio se evropskim saveznicima u ratu protiv nacističke Nemačke. Mesto predsednika je od obolelog Ruzvelta 1945. preuzeo dotadašnji potpredsednik Hari Truman (Harry).
1945. – Počeo proboj Sremskog fronta u Drugom svetskom ratu
1961 – Sovjetski Savez je poslao prvog čoveka u kosmos. U svemirskoj kapsuli “Vostok I” kosmonaut Jurij Gagarin načinio je krug oko Zemlje za 108 minuta.
1962 – Umro je francuski vajar i slikar ruskog porekla Antoan Pevzner (Antoine Pevsner), jedan od najistajnutijih u pokretu ruskih konstruktivista. Pre egzila u Francusku 1923. godine, pripadao je grupi avangardnih ruskih umetnika sa Kazimirom Maljevičem, Vladimirom Tatljinom i Naumom Gaboom.
1966 – Bombarderi američke avijacije izveli su prve napade na Severni Vijetnam.
1975. – Umrla Džozefina Beker, francuska pevačica i igračica, borac protiv rasne diskriminacije, počasni ambasador UNICEF-a
1980 – U vojnom udaru pod vođstvom narednika Semjuela Doa (Samuel Doe) ubijen je predsednik Liberije Vilijam Tolbert (William). Do je suspendovao ustav, proglasio se predsednikom i naredio streljanje 13 najviših predstavnika bivšeg režima.
1981 – Umro je američki bokser Džoe Luis (Joe Lewis), prvak sveta u teškoj kategoriji rekordnih 12 godina (1937-1949), sa 68 pobeda u 71 meču. Titulu prvaka sveta odbranio je 25 puta.
1987 – Dvojica sovjetskih kosmonauta, Aleksandar Lavejkin i Jurij Romanenko “šetajući” kosmosom uspešno su povezala kosmički modul s orbitalnom stanicom “Mir”.
1993 – Tokom kontrole “zone zabranjenog leta” iznad Bosne i Hercegovine francuski avion tipa “miraž” srušio se u Jadransko more.
1997 – Bivši kralj Leka I vratio se u Albaniju posle 58 godina izgnanstva.
1999 – U NATO bombardovanju SR Jugoslavije pogođen je putnički voz na mostu u Grdeličkoj klisuri. Poginulo je 55 putnika, a više desetina ih je ranjeno.
2001 – U mestu Lorjan, u Francuskoj, deaktivirana je bomba zaostala iz Drugog svetskog rata teška 250 kilograma. Bomba je nađena na gradilištu u centru grada, između gradske kuće i stadiona.
2001 – Nakon intervencije američkog predsednika Džordža Buša Kina je pristala da posle 11 dana oslobodi 24 člana posade američkog špijunskog aviona.
2001. – Umrla Ljiljana Krstić, pozorišna, filmska i TV glumica
2002 – Predsednik Venecuele Ugo Čaves (Hugo Chavez) podneo je ostavku pod pritiskom oficira, nakon žestokih sukoba njegovih pristalica i protivnika u kojima je poginulo 17 ljudi. U roku od 48 sati Čaves je dekretom vraćen na mesto predsednika i na toj dužnosti je bio do 5. marta 2013. kada je umro.
2005 – Evropska komisija je u Strazburu usvojila studiju o izvodljivosti za Srbiju i Crnu Goru, kojom je njihovoj državnoj zajednici omogućen početak pregovora o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju (SSP) sa EU. U oktobru te godine u Beogradu je svečano proglašen početak pregovora sa EU.
2006 – Umro je Radž (Raj) Kumar, zvezda više od 200 indijskih filmova. U neredima među njegovim obožavaocima poginulo je sedmoro ljudi.
2015 – U napadu na policijsku stanicu u El Arišu, na severnom Sinaju poginulo je četrnaest ljudi, uglavnom egipatskih policajaca. Ovo je jedan od serije napada čija su meta egipatske snage bezbednosti i za koje je odgovornost preuzeo ogranak ekstremističke vojske “Islamska država”.
1204. – Krstaši zauzeli Konstantinopolj u Četvrtom krstaškom ratu i pretvorili ga u centar Latinskog carstva
1654. – Irska i Škotska se ujedinile sa Engleskom
1782. – Umro Pjetro Metastazio, italijanski književnik
(Rim, 13. 01. 1698 – Rim, 12. 04. 1782)
1850. – Vuk Karadžić izabran za dopisnog člana Berlinske akademije nauka
1861. – Počeo Američki građanski rat
1890. – Počelo uređivanje Botaničke bašte u Beogradu
1904. – Rođena Lili Pons, francuska operska pevačica
(Draginjan, 12. 04. 1904 – Dalas, 13. 02. 1976)
1926. – Rođen Dragoslav Lompar, novinar i urednik Radio-televizije Beograd
(Veles, 12. 04. 1926 – Beograd, 06. 01. 1986)
1926. – Rođen prof. dr Ljubiša Janković, direktor Ortopedsko-hirurške bolnice “Banjica” u Beogradu
(Čitluk, 12. 04. 1926 – Beograd, 24. 01. 2010)
1937. – Rođen dr Marko Ercegovac, geolog, profesor Rudarsko-geološkog fakulteta u Beogradu, akademik
(Niš, 12. 04. 1937 – Beograd, 15. 02. 2012)
1938. – Umro Fjodor Ivanovič Šaljapin, ruski operski pevač
(Kazan, 13. 02. 1873 – Pariz, 12. 04. 1938)
Jedan od najvećih basova u istoriji opere, Šaljapin je posedovao ogromnu glasovnu izražajnost i izuzetnu glumačku sugestivnost. U operi je prvi put primenio principe Stanislavskog i upoznao publiku na Zapadu s delima ruskih kompozitora. Kreacijama poput Borisa Godunova, Mefista, Ivana Groznog i Don Kihota u istoimenim operama, dao je lični pečat, koji je postao uzor u operskoj muzici.
1941. – Nemci okupirali Beograd u Drugom svetskom ratu
1941. – Rođen Robert Bobi Mur, engleski fudbaler, kapiten reprezentacije
(London, 12. 04. 1941 – London, 24. 02. 1993)
1941. – Umro Vladimir Ćorović, istoričar, profesor Filozofskog fakulteta u Beogradu, rektor Beogradskog univerziteta, akademik
(Mostar, 27. 10. 1885 – Grčka, 12. 04. 1941)
1945. – Umro Franklin Delano Ruzvelt, američki političar i državnik, predsednik SAD
(Njujork, 30. 01. 1882 – Vorm Springs, 12. 04. 1945)
1945. – Počeo proboj Sremskog fronta u Drugom svetskom ratu
1945. – U Sarajevu štampan prvi broj lista “Oslobođenje”
1950. – Rođen Zoran Amidžić, novinar Radio-televizije Beograd
(Šabac, 12. 04. 1950 – Gornje Mokrice, 09. 10. 1991)
1961. – Prvi čovek poleteo u kosmos – u orbitu oko Zemlje lansiran sovjetski kosmički brod “Vastok 1” sa kosmonautom Jurijem Aleksejevičem Gagarinom
1975. – Umrla Džozefina Beker, francuska pevačica i igračica, borac protiv rasne diskriminacije, počasni ambasador UNICEF-a
(Sent Luis, 03. 06. 1906 – Pariz, 12. 04. 1975)
1979. – Na nalazištu vizantijske kulture “Medijana” otvoren arheološki park
1979. – Rođen Mateja Kežman, fudbaler, reprezentativac
(Beograd, 12. 04. 1979)
1983. – Rođena Jelena Dokić, teniserka
(Osijek, 12. 04. 1983)
1984. – Momčilo Bajagić Bajaga održao prvi samostalni koncert u karijeri, u klubu “Kulušić”, u Zagrebu
1986. – Umro Leonid Kantorovič, sovjetski matematičar i ekonomista, nobelovac
(Sankt Peterburg, 1912 – Moskva, 12. 04. 1986)
1992. – U Parizu otvoren zabavni park “Diznilend”
1998. – Umrla Ljubica Otašević, košarkašica, reprezentativka, filmska glumica – dublerka Sofije Loren
(Gornji Milanovac, 02. 08. 1933 – Hjuston, 12. 04. 1998)
1999. – U NATO agresiji na Saveznu Republiku Jugoslaviju granatiran putnički voz u Grdeličkoj klisuri (stradalo 14 putnika)
1999. – Umro Aleksandar Lazarević, novinar, direktor “Dečijih novina” iz Gornjeg Milanovca
( – Gornji Milanovac, 12. 04. 1999)
1999. – Skupština Savezne Republike Jugoslavije donela odluku o pristupanju SRJ Savezu Rusije i Belorusije
2000. – Umro Đorđo Basini, italijanski književnik
(Ferara, 04. 03. 1916 – Rim, 12. 04. 2000)
2001. – Umrla Ljiljana Krstić, pozorišna, filmska i TV glumica
(Kragujevac, 31. 10. 1919 – Beograd,12. 04. 2001)
2005. – Umro Lusijen Loren, francuski fudbaler, reprezentativac, strelac prvog gola na 1. Svetskom prvenstvu u Urugvaju, 1930. godine
(Val d Marn, 10. 12. 1907 – Bezanson,12. 04. 2005)
2005. – Evropska komisija usvojila Studiju izvodljivosti za Srbiju i Crnu Goru – početak pregovora o Sporazumu o stabilizaciji i pridruživanju sa Evropskom unijom
2008. – Umro Aleksandar Gec, košarkaš, reprezentativac, trener i predsednik Košarkaškog kluba “Crvena zvezda”
(Beograd, 03. 03. 1928 – Beograd, 12. 04. 2008)
2009. – Umro Džon Medoks, britanski fizičar i hemičar, urednik časopisa “Nature”
(Penlerger, 27. 11. 1925 – Abergeveni, 12. 04. 2009)
2013. – Umro Robert Birn, američki šahovski velemajstor i šahovski publicista
(Njujork, 20. 04.1928 – Osining, 12. 04. 2013)
2015. – Umro Jože Ciuha, slovenački slikar i pesnik
(Trbovlje, 25. 04. 1924 – Ljubljana, 12. 04. 2015)
2016. – Umro Tomaž Pandur, slovenački pozorišni reditelj, upravnik Drame Slovenačkog narodnog gledališča u Mariboru i osnivač Pandur teatra u Madridu
(Maribor, 19. 02. 1963 – Skoplje,12. 04. 2016)
2016. – Umrla Verona Olear Grabeljšek, muzički urednik Radio Beograda
(Đurđevo, 26. 06. 1933 – 12. 04. 2016)
2017. – Umro Gavrilo Vučković, arhimandrit, iguman manastira Lepavina, pokretač internet radija “Blagovesti”
(Duboka, 23. 05. 1944 – Beograd, 12. 04. 2017)
2017. – Umro Đorđe Pilčević, novinar i publicista, dopisnik “Politike” i “Borbe” iz Užica
(Kruščica, 15. 01. 1938 – Užice, 12. 04. 2017)
2018. – Umro Zoran Krasić, pravnik, političar, potpredsednik Srpske radikalne
stranke, narodni poslanik♦
