15. januar

1622. – Rođen Žan Batist Poklen Molijer, francuski komediograf i glumac

1778. Francuska priznala nezavisnost SAD tokom Američkog rata za nezavisnost od britanske kolonijalne uprave. U februaru iste godine u Parizu potpisan sporazum o savezu u tom ratu, a na hiljade dobrovoljaca krenulo da pomogne Amerikancima, među kojima i Lafajet, Sen Simon i Košćuško.

1794. Umro engleski istoričar Edvard Gibon, autor dela “Opadanje i propast Rimskog carstva”, koje se smatra jednim od najznačajnijih u svetskoj istoriografiji.

1847. – Objavljen prvi broj “Novina Čitališta beogradskog”

1864. Austrija i Pruska uputile ultimatum Danskoj zahtevajući da povuče Ustav po kom su pokrajine Šlezvig i Holštajn postale deo Danske. U ratu koji je usledio Danci poraženi, a sporna vojvodstva pala pod zajedničku upravu Pruske i Austrije.
1875. – Rođen Vojdan Černodrinski, dramski pisac, glumac i režiser, osnivač makedonskog teatra

1882. – Umro Ilarion Roganović, mitropolit crnogorski, upravitelj manastira Ostrog

1908. U Beogradu otvoren hotel “Moskva”, podignut na mestu kafane “Velika Srbija”. Zgradu projektovali arhitekta Jovan Ilkić i grupa arhitekata iz Sankt Peterburga.

1916. – U bioskopu “Korzo” u Beogradu prikazan prvi igrani film snimljen u Srbiji, “Lopov kao detektiv” Vladimira Totovića

1918. – Rođen Gamal Abdel Naser, egipatski političar i državnik, predsednik Egipta, jedan od osnivača pokreta nesvrstanih

1919. – Ubijeni Roza Luksemburg i Karl Libkneht, vođe nemačkog radničkog pokreta

1919. – Rođen Mladen Delić, sportski novinar i komentator Radio-televizije Zagreb

1920. U SAD stupila na snagu prohibicija, zakonska zabrana proizvodnje i prodaje alkohola.

1926. – Rođena Marija Šel, austrijska filmska, pozorišna i TV glumica

1927. Umro srpski geograf Jovan Cvijić, osnivač antropogeografije i geomorfologije i Geografskog društva u Beogradu. Predsednik Srpske kraljevske akademije od 1921. do smrti i počasni doktor više inostranih univerziteta i akademija, predsednik teritorijalne komisije na Mirovnim pregovorima u Versaju.

1929. – Rođen Martin Luter King, američki baptistički sveštenik, vođa pokreta protiv rasnog ugnjetavanja, nobelovac

1945. Pobedom savezničkih snaga pod komandom generala Bernarda Montgomerija i Omara Bredlija okončana nemačka ofanziva u Ardenima, u Belgiji. Ubijeno ili zarobljeno 220.000 nemačkih i 77.000 savezničkih vojnika.

1946. – Rođen Dragomir Zupanc, filmski reditelj i scenarista, urednik Radio- televizije Crne Gore, reditelj Radio-televizije Srbije

1946. – Rođen Dragomir Zupanc, filmski reditelj i scenarista, urednik Radio- televizije Crne Gore, reditelj Radio-televizije Srbije

1954. – Rođen Dragan Bujošević, novinar, glavni urednik “Evropljanina” i “Politike”, pomoćnik glavnog urednika NIN-a, generalni direktor Radio-televizije Srbije

1957. Umro italijanski dirigent Arturo Toskanini, jedan od najznačajnijih u XX veku. Dirigovao u milanskoj “Skali” i operi “Metropoliten” u Njujorku, gde je organizovao i simfonijski orkestar.

1958. – Rođen Boris Tadić, psiholog, političar i državnik, ministar telekomunikacija Savezne Republike Jugoslavije, ministar odbrane Srbije i Crne Gore, predsednik Demokratske stranke i Nove demokratske stranke, predsednik Srbije

1969. U centru Praga češki student Jan Palah izvršio samoubistvo spaljivanjem u znak protesta zbog okupacije Čehoslovačke koju su, po nalogu Sovjetskog Saveza, izvršile članice Varšavskog pakta u avgustu 1968.

1969. Sovjetski kosmonauti u svemirskim brodovima “Sojuz 4” Vladimir Šatalov i “Sojuz 5” Boris Voljanov, Aleksej Jelisejev i Jevgenij Krunov prvi put u istoriji spojili dve letelice s ljudskom posadom u orbiti oko Zemlje.

1979. Šah Irana Reza Pahlavi napustio zemlju pod pritiskom sledbenika ajatolaha Homeinija koji su potom preuzeli vlast.

1979. – Rođen Ivan Bosiljčić, pozorišni, filmski i TV glumac i pevač

1983. – Umro Branko Pivnički, operski pevač, direktor Beogradske opere

1987. Šef Komunističke partije Kine Hu Jaobang podneo ostavku, prihvativši krivicu za političke greške koje su izazvale studentske nemire. Funkciju generalnog sekretara Partije preuzeo Džao Cijang.

1991. SAD i zapadni saveznici počeli, u Zalivskom ratu, operaciju “Pustinjska oluja” masovnim vazdušnim udarima po vojnim i industrijskim ciljevima u Iraku i Kuvajtu, 19 časova posle isteka ultimatuma Ujedinjenih nacija Bagdadu.

1992. – Evropska unija priznala Sloveniju i Hrvatsku kao samostalne države

1993. U opkoljenom Sarajevu, koje je već mesecima bez struje i vode, poginulo osam, a povređeno 19 osoba od eksplozije granate koja je pala na mesto gde su ljudi čekali u redu za vodu.

1996. Premijer Rusije Anatolij Čubajs, tvorac programa privatizacije, podneo ostavku.

1998. U eksploziji metana u rudniku “Soko” u Čitluku kod Sokobanje poginulo 29 rudara.

2000. Za predsednika Čilea izabran Rikardo Lagos, prvi predsednik-socijalista posle svrgnutog Salvadora Aljendea, kog su 1973. ubili pučisti predvođeni generalom Augustom Pinočeom.

2001. U pokušaju državnog udara u Demokratskoj Republici Kongo ubijen predsednik Loran Dezire Kabila, a dužnost predsednika preuzeo njegov sin Žozef. Kabila na vlast došao u maju 1997. posle pobune koju su podržale Uganda i Ruanda, protiv tadašnjeg diktatora Mobutua Sese Sekoa.

2001. U Ljubljani umro Sergej Krajger, slovenački i jugoslovenski političar iz vremena komunizma. Bio je član Predsedništva SFRJ od 1970. i predsednik Predsedništva od maja 1981. do maja 1982.

2002. Savet bezbednosti Ujedinjenih nacija jednoglasno usvojio sankcije protiv terorističke mreže “Al-Kaida” i ostataka Talibana u Avganistanu i van te zemlje.♦