11. jun

–1903. – U atentatu ubijeni kralj Aleksandar Obrenović i kraljica Draga Mašin – “Majski prevrat”(po starom kalendaru u noći između 28. i 29. maja).

970 – Posle jednonedeljnih okršaja u Jordanu, kralj Husein i palestinski gerilci potpisali su sporazum o primirju.

1509 – Engleski kralj Henri VIII (Henry) venčao se s prvom od šest žena, Katarinom Aragonskom (Catherina of Aragon). Kasnije, zbog odbijanja pape da poništi taj brak, kralj je raskinuo sa Vatikanom i 1534. osnovao Anglikansku crkvu.

1572 – Rođen je engleski pesnik i dramski pisac Bendžamin Ben Džonson (Benjamin Jonson), koji je slavu stekao alegorijskim igrokazima. Taj specifični vid teatra, nazvan “dvorska maska”, potiče iz srednjeg veka, a u prvoj polovini 17. veka doživeo je procvat na dvoru Stjuarta. U svetsku književnost ušao je satiričnom komedijom “Valpone ili Lisac” koja se i danas izvodi.

1727 – Umro je britanski kralj Dzordž I (George), prvi monarh Velike Britanije iz hanoverske dinastije (1714-27). Tokom njegove vladavine učvršćena je vlast ministarskog kabineta.

1776 – Rođen je engleski slikar Džon Konstebl (John Constable), jedan od tvoraca modernog pejzaža u evropskom slikarstvu. Među prvima je izašao iz ateljea i slikao neposredno u prirodi unoseći u slikarstvo do tada još nepoznatu poeziju atmosfere. Smatra se pretečom Vilijema Ternera (William Turner) i francuskih impresionista.

1859 – Umro je austrijski državnik princ Klemens Meternih (Metternich), najuticajnija ličnost u Evropi tokom gotovo 40 godina, koliko je bio šef diplomatije (1809-21) i kancelar Austrije (1821-48). Smatra se oličenjem apsolutizma. Sa ruskim carem Aleksandrom I osnovao je Svetu alijansu, čiji je osnovni cilj bio gušenje nacionalnih pokreta u Evropi.

–1864 – Rođen je nemački kompozitor i dirigent Ričard Štraus (Richard Strauss), direktor Bečke opere. Predstavnik je poznog romantizma, mada dela iz poslednjeg stvaralačkog perioda korespondiraju sa umetničkim pravcima 20. veka ekspresionizmom i neoklasicizmom (“Til Ojlenšpigel”, “Saloma”, “Kavaljer s ružom”).

1873. – Zbog finansijske krize zatvoreno Narodno pozorište u Beogradu. Poslednja predstava pred zatvaranje bila je “Seljak kao milioner” Ferdinanda Rajmunda, posle koje su glumci dobili tromesečnu platu i otpušteni kućama. Nezaposleni glumci na čelu sa Đorđem Pelešom osnovali su putujuću družinu i davali predstave u Areni Kneževe pivare (Vajfertove pivare). Pozorište je ponovo proradilo marta

1874. g prva žena koja je postala član Kongresa SAD. Kao ubeđeni antimilitarista, u američkom parlamentu jedina je glasala protiv objave rata Japanu posle bombardovanja Perl Harbura 1941.

1891 – Velika Britanija i Portugalija su potpisale konvenciju o podeli interesnih sfera severno i južno od reke Zambezi u Africi, kojom je Njasalend (sadašnji Malavi) postao britanski protektorat.

1895 – Rođen je ruski državnik Mihail Aleksandrovič Bulganjin, učesnik Oktobarske revolucije, ministar oružanih snaga SSSR (1947-49), predsednik Ministarskog veća od februara 1955. do marta 1958. kada ga je na tom položaju zamenio Nikita Sergejevič Hruščov. Kao protivnik destaljinizacije smenjen je sa svih položaja.

–1903. – U atentatu ubijeni kralj Aleksandar Obrenović i kraljica

1910 – Rođen je francuski okeanograf Žak Iv Kusto (Jacques-Yves Cousteau), pronalazač ronilačkog aparata “vodena pluća” (aqualung) i kamere za podvodno snimanje. Dobitnik je tri Oskara i Zlatne palme u Kanu 1956. za film “Svet tišine”, koji je snimio sa Lujom Malom (Louis Malle).

1918 – Italijanski borbeni čamci su u Prvom svetskom ratu u Jadranskom moru, oko 70 kilometara severozapadno od Zadra, potopili veliki austrougarski bojni brod “Sent

Ištvan”.

–1923. – Rođena Olga Spiridonović, pozorišna, filmska i TV glumica

1936 – U Moskvi je uhapšeno, osuđeno na tajnom suđenju i potom pogubljeno osam visokih sovjetskih vojnih rukovodilaca, uključujući maršala Mihaila Tuhačevskog. To je bio početak masovne čistke u vojnom vrhu tadašnjeg SSSR-a.

1942 – U Vašingtonu je potpisan sporazum SSSR i SAD o uzajamnoj pomoći u Drugom svetskom ratu.

1944. – Rođena Bojana Andrić, dramaturg i scenarista, urednik TV Beograd

1949 – Pogubljen je Koči Džodže (Koci Xoxe), albanski revolucionar, jedan od osnivača Komunističke partije Albanije i ministar unutrašnjih poslova od 1946. Džodže je na

1963 – Vijetnamski budistički kaluđer Kvang Duk (Quang Duc) spalio se u Sajgonu (Ho Ši Min), u znak protesta protiv tretmana kojem je vlada Južnog Vijetnama podvrgla budiste.

1970 – Umro je ruski državnik Aleksandar Fjodorovič Kerenski, član, a potom predsednik Privremene vlade posle Februarske revolucije 1917. u Rusiji. Zbačen je s vlasti u Oktobarskoj revoluciji 1917. Emigrirao je 1918. u Francusku, a od 1940. živeo je u SAD.

1970 – Poslednji američki vojnik napustio je vazduhoplovnu bazu “Vilus” u Libiji, na zahtev pukovnika Moamera el Gadafija (Muammar, Gaddafi), koji je 1. septembra 1969. oborio kralja Idriza I.

–1979 – Umro je američki filmski glumac Džon Vejn (John Wayne), zvezda vestern filmova (“Poštanska kočija”, “Alamo”, “Rio Bravo”).

1981 – U zemljotresu u jugoistočnoj iranskoj provinciji Kerman poginulo je najmanje 1.500 ljudi.

1984 – Umro je italijanski političar Enriko Berlinguer (Enrico), generalni sekretar Komunističke partije Italije (1972-84). Protagonist “evrokomunizma” i strategije “istorijskog kompromisa”, bio je 12 godina na čelu najveće komunističke partije u zapadnoj Evropi. Oslobodio je KP Italije od sovjetskog uticaja, ali i pored velike popularnosti nije uspeo da dovede komuniste na vlast u Italiji.

1990 – Umro je istoričar Vasa Čubrilović, učesnik atentata na austrougarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda 1914. u Sarajevu, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Posle Drugog svetskog rata bio je direktor Balkanološkog instituta i ministar u vladi Jugoslavije. Autor je oko 70 istorijskih knjiga i studija.

1999 – Početak razmeštanja mirovnih snaga na Kosovu doveo je do velike napetosti kada je ruski bataljon neočekivano prešao iz BiH na teritoriju SRJ tokom prepodneva i uveče prispeo na Kosovo kao prva jedinica iz sastava međunarodnih snaga. Rusi su potom zaposeli aerodrom Slatina kod Prištine.

2000 – Policija UN na Kosovu saopštila je da je tokom godinu dana, koliko su međunarodne snage stacionirane na Kosovu, ubijeno više od 500 ljudi, među kojima najviše Srba.

2001 – SR Jugoslavija je postala članica Banke za međunarodna poravnanja u Bazelu. Na skupštini banke izvršena je i podela akcija, zlata i deviznih sredstava bivše SFRJ koje su u toj banci bile pohranjene.

2001 – U američkom federalnom zatvoru u Indijani pogubljen je Timoti Makvej. Na smrtnu kaznu je osuđen zbog bombaškog napada na federalnu zgradu u Oklahoma sitiju u aprilu 1995, kada je poginulo 168 ljudi.

–2001 – Novinar Milan Pantić ubijen je u ulazu svoje zgrade u Jagodini, sa više udaraca tupim predmetom u glavu. Pantić je kao dopisnik Večernjih novosti objavio više tekstova o privrednom kriminalu u pomoravskom okrugu. Počinioci ovog ubistva nisu poznati.

2003 – U eksploziji bombe koju je aktivirao bombaš-samoubica, na otvorenoj pijaci u centralnoj jerusalimskoj ulici Džafa, poginulo je 17, a povređeno 100 osoba. Odgovornost za taj napad preuzeo je teroristički pokret Hamas.

2004 – Specijalna komisija vlade Republike Srpske priznala je da je u Srebrenici učinjen zločin nad hiljadama Muslimana 1995. godine.

2005 – Umro je bivši portugalski premijer general Vasko Gonsalves (Vasco Goncalves) koji je bio na čelu četiri privremene vlade posle revolucije 1974. koju je izvela levica.

2008 – Umro je bivši vijetnamski premijer Vo Van Kiet, veliki reformator zemlje tokom devedesetih godina.

2010 – Počelo 19. po redu Svetsko prvenstvo u fudbalu, po prvi put na afričkom kontinentu, u Južnoafričkoj Republici.

2013 – Grčka vlada odlučila da u okviru mera štednje privremeno ugasi državnu televiziju i radio.

2017 – Na vanrednim parlamentarnim izborima na Kosovu najviše glasova osvojila je koalicija Demokratske partije Kosova, Alijanse za budućnost Kosova, Inicijative za Kosovo i deset manjih partija. Kandidat ove koalicije Ramuš Haradinaj postao je premijer.♦