5. jun

–1933. – Rođen Velimir – Bata Živojinović, filmski i TV glumac

754. Ubijen Bonifacije, nazvan Apostol Nemačke, misionar pape Grgura II. Tokom misije među germanskim plemenima od 719. osnovao biskupije u više mesta na germanskom području. Ubio ga paganin Frizijac.

1723. Rođen škotski ekonomista i filozof Adam Smit, uz Dejvida Rikarda najpoznatiji predstavnik engleske klasične političke ekonomije.

1806. Napoleon proglasio Holandiju kraljevinom i za kralja postavio svog brata Luja Bonapartu.

1819. Rođen engleski astronom i matematičar Džon Kauč Adams. Na osnovu nepravilnosti u kretanju Urana odredio, skoro istovremeno sa Irbenom Leverjeom, putanju Neptuna.

–1826. Umro nemački kompozitor i pijanist Karl Marija fon Veber, jedan od kreatora romantičnog izraza u nemačkoj muzici, a njegovo remek-delo “Čarobni strelac” smatra se prototipom nemačke romantične opere.

1827. Turske trupe zauzele Akropolj i ušle u Atinu pošto su slomile ustanak za oslobođenje Grčke.

1837. Srpski knez Miloš Obrenović postavio prve ekonome, čiji je zadatak bio da savetuju seljake i nastoje da svaki od njih zaseje određenu količinu pšenice, ovsa, ječma, kukuruza, krompira.

1873. Pod pritiskom Britanije sultan Zanzibara Said bin Bargaš zatvorio zanzibarsko tržište robova.

1878. Rođen meksički revolucionar Fransisko Pančo Vilja, lider seljačke revolucije u Meksiku. od 1910. do 1917, uz Emilijana Zapatu najpopularniji meksički narodni tribun. 1966. proglašen za meksičkog nacionalnog junaka.

1883. Rođen engleski ekonomista Džon Majnard Kejnz, poznat po delu “Opšta teorija zaposlenosti, kamate i novca”, koje je donelo radikalan zaokret u ekonomskoj teoriji.

–1887. Rođen srpski lekar Kosta Todorović, infektolog i mikrobiolog, član Srpske akademije nauka i umetnosti i Nacionalne akademije za medicinu u Parizu. Pored naučnih, značajan njegov rad na bibliografiji jugoslovenskih publikacija iz mikrobiologije, imunologije, epidemiologije i higijene.

–1898. Rođen španski pesnik i dramski pisac Federiko Garsija Lorka, jedna od najznačajnijih ličnosti španske književnosti XX veka. Streljali ga pripadnici Frankove civilne garde 1936.

1900. Britanske trupe u Burskom ratu zauzele Pretoriju.

1915. Žene u Danskoj dobile pravo glasa.

1916. Britanski feldmaršal irskog porekla, lord Horejšo Herbert Kičener, osvajač Sudana i ministar rata u Prvom svetskom ratu, potonuo na oklopnoj krstarici “Hempšir”, koja je, ploveći u Rusiju, naišla na minu.

–1920. – Rođen dr Zoran Konstantinović‚ slavista, komparatista, profesor Filološkog fakulteta u Beogradu, upravnik Instituta za uporednu književnost u Insbruku, akademik.

1926. – Rođen Živojin Jovanović, operski pevač, tenor Opere Narodnog pozorišta u Beogradu

–1927. – Rođen Dušan Jakšić, pozorišni, filmski i TV glumac i pevač, prvak Drame Narodnog pozorišta u Beogradu.

–1933. – Rođen Velimir – Bata Živojinović, filmski i TV glumac

1941. Eksplodiralo spremište municije nemačke vojske u smederevskoj tvrđavi, u Drugom svetskom ratu. Poginulo više hiljada ljudi, a srušeno i oštećeno više stotina kuća. Uzrok eksplozije ostao nepoznat.

1945. Predstavnici SSSR, SAD, Velike Britanije i Francuske u Berlinu potpisali Deklaraciju o preuzimanju vrhovne komande nad poraženom Nemačkom u Drugom svetskom ratu i njenoj podeli na četiri okupacione zone.

1947. Državni sekretar SAD Džorž Maršal izneo plan o finansijskoj pomoći Evropi razorenoj u Drugom svetskom ratu. “Maršalov plan”, kojim su SAD u periodu od 1948. do 1952. dodelile pomoć od 15 milijardi dolara evropskim zemljama, usvojen iste godine na Ekonomskoj konferenciji u Parizu.

–1947. – Rođena Borka Pavićević, dramaturg, direktor Centra za kulturnu dekontaminaciju u Beogradu

1967. Počeo rat Izraela i Egipta, Sirije i Jordana. Izraelske snage u narednih šest dana izbile na Suecki kanal, zauzele Sinajsko poluostrvo, pojas Gaze, deo Jordana i Golansku visoravan u Siriji.

1968. Palestinac Sirhan Sirhan u atentatu u Los Anđelesu smrtno ranio američkog senatora Roberta Kenedija, mlađeg brata predsednika Džona Kenedija, koji je takođe ubijen u atentatu, 1963. u Dalasu. Robert Kenedi narednog dana podlegao povredama.

1972. U Štokholmu počela prva konferencija Ujedinjnih nacija posvećena problemima zaštite i unapređenja čovekove okoline.

1975. Suecki kanal, koji je bio zatvoren od izraelsko-arapskog rata 1967, ponovo otvoren za međunarodni saobraćaj.

1992. Jugoslovenska narodna armija napustila kasarnu “Maršal Tito” u Sarajevu, čime je završeno povlačenje JNA iz Bosne i Hercegovine.

2000. Poslednjeg dana posete Rusiji predsednik SAD Bil Klinton govorio u Državnoj dumi, kao prvi predsednik SAD koji se obratio ruskom parlamentu.

2000. Apelacioni sud u Santjagu ukinuo poslanički imunitet bivšem čileanskom diktatoru Augustu Pinočeu, otvarajući time put za sudski proces zbog zločina počinjenih u Čileu tokom njegovog režima. Sud naredne godine suspendovao proces proglasivši Pinočea mentalno nesposobnim.

2001. Laburistička stranka ubedljivo pobedila na izborima u Velikoj Britaniji, a Toni Bler postao prvi premijer laburista s dva uzastopna mandata.

2001. UN obeležile 20-godišnjicu pojave AIDS. Procenjuje se da je 58 miliona ljudi zaraženo HIV-virusom i da je više od 22 miliona umrlo u poslednje dve decenije.

2004. – Umro Ronald Regan, američki filmski glumac i političar, predsednik SAD

2015. – Umro dr Dragoljub Dragan Nedeljković, književnik, slavista, profesor Univerziteta u Beogradu i Nansiju, član Evropske akademije nauka, književnosti i umetnosti, predsednik Srpskog centra Evropskog društva kulture, akademik.♦