22. DECEMBAR

22/12/2014 Off By
2212<<<1993. – Umro je jugoslovenski pisac i likovni kritičar Oto Bihalji Merin, koji je s bratom Pavlom 1928. osnovao izdavačku kuću “Nolit” i uređivao književno-politički časopis “Nova literatura”. (roman “Doviđenja u oktobru”, eseji i umetnička kritika “Osvajanje neba”, “Graditelji moderne misli”, “Prodori moderne umetnosti”).

604. – Saraceni su zauzeli Aleksandriju, dve godine nakon početka invazije na Egipat.
1639. – Rođen je francuski pesnik i dramski pisac Žan Rasin (Jean Racine), istaknuti predstavnik klasicizma, koji je do savršenstva doveo francusku tragediju. Od 1667. bio je dvorski istoriograf Luja DžIV (Luis) (“Andromaha”, “Fedra”, “Britanikus”, “Berenisa”, “Mitridat”, “Atalija”).
1666. – Umro je italijanski slikar Gverčino (Guercino), pripadnik bolonjske slikarske škole, vodeći barokni majstor. Posebno je poznat po kompoziciji “Aurora” u rimskoj palati Kasino Ludovizi.
1790. – Ruske trupe pod komandom Aleksandra Suvorova preuzele su od Turaka grad Ismail, važnu luku u delti Dunava.
1858. – Rođen je Đakomo Pučini (Giacomo), uz Verdija, najznačajniji italijanski operski kompozitor. Operom “Boemi” stvorio je prototip italijanske opere lirsko-sentimentalnog, građanskog karaktera s kraja devetnaestog veka (“Toska”, “Madam Baterflaj”, “Turnadot”, “Manon Lesko”).
1880. – Umrla je engleska književnica Meri En Evans (Mary Ann) poznata kao Džordž Eliot (George), jedan od utemeljivača engleskog psihološko-socijalnog romana (“Sajlas Marner”, “Mlin na Flosi”).
1894. – Francuski artiljerijski kapetan Alfred Drajfus (Dreyfus) osuđen je na doživotnu robiju na osnovu lažne optužbe da je Nemcima prodavao vojne tajne i poslat u zatvor na Đavolska ostrva u Francuskoj Gijani. Pod pritiskom javnog mnjenja u koje je bio uključen i književnik Emil Zola (Emile) rehabilitovan je 1906.
1917. – U Brest-Litovsku su u Prvom svetskom ratu otpočeli mirovni pregovori sila Osovine i nove ruske vlade uspostavljene Oktobarskom revolucijom. Sile Antante nisu prihvatile poziv Rusije da učestvuju u tim pregovorima, koji su završeni u martu 1918. potpisivanjem veoma nepovoljnog mirovnog ugovora za Rusiju.
1941. – U mestu Rudo u Bosni u Drugom svetskom ratu osnovana je Prva proleterska brigada Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije. Posle rata taj datum je slavljen kao Dan Jugoslovenske narodne armije.
1942. – Američki bombarderi napali su glavni grad Burme Rangun, koji su u Drugom svetskom ratu okupirali Japanci.
1956. – Poslednji britanski i francuski vojnici napustili su egipatski lučki grad Port Said nakon završetka Sueckog rata.
1968. – Severna Koreja je, nakon 11 meseci zarobljeništva, oslobodila 82 člana posade američkog špijunskog broda “Pueblo”.
1969. – Umro je američki filmski režiser austrijskog porekla Džozef fon Šternberg (Josef von Sternberg), poznat po filmu “Plavi anđeo” u kojem je svetsku slavu stekla glumica Marlen Ditrih (Marlene Dietrić) (“Maroko”, “Šangaj ekspres”, “Makao”).
1975. – Nakon 20 časovne opsade sedišta OPEC u Beču, palestinski teroristi su sa taocima odleteli avionom koji im je ustupila austrijska vlada u pravcu Bliskog Istoka.
1979. – Umro je američki filmski producent Deril Frensis Zanuk (Darryl Francis Zanuck), osnivač filmske kompanije “Tventi senčeri foks” (1933) i producent niza značajnih filmova kao što su “Plodovi gneva”, “Sve o Evi”, “Viva Zapata!”, “Najduži dan”, “Koreni neba”, “Mladi gospodin Linkoln”.
1988. – Južna Afrika, Kuba i Angola potpisale su u UN sporazum kojim je Namibija, poslednja kolonija u Africi dobila nezavisnost. Ta bivša nemačka kolonija, od Prvog svetskog rata bila je pod upravom Južne Afrike.
1989. – Umro je irski pisac Semjuel Beket (Samuel Beckett), uz Joneska (Ionesco) i Ženea (Genet) najznačajniji predstavnik “teatra apsurda”. Njegove drame, sinteza pesimizma, apsurda i nihilizma, izvršile su ogroman uticaj na razvoj modernog evropskog pozorišnog izraza. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1969. (“Čekajući Godoa”, “Kraj igre”, “Srećni dani”).
1989. – U strahu od pobunjenog naroda predsednik Rumunije Nikolae Čaušesku (Nicolae Ceausescu) pobegao je sa suprugom Elenom helikopterom iz Bukurešta, čime je okončana njegova 24-godišnja diktatorska vladavina. Uhvaćeni su i tri dana kasnije streljani u mestu Trgovište.
1990. – Lider sindikalnog pokreta “Solidarnost” Leh Valensa (Lech Walesa) preuzeo je, posle izborne pobede, dužnost predsednika Poljske.
1990. – Sabor Hrvatske usvojio je novi Ustav kojim je Republika Hrvatska proglašena “nacionalnom državom hrvatskog naroda”.
1993. – Južnoafrički parlament sastavljen od belaca okončao je eru aparthejda, izglasavši većinom od 237 prema 45 prelazni ustav zemlje, što je omogućilo održavanje prvih sverasnih izbora u Južnoj Africi.
1993. – Alina Fernandes Revuelta (Fernandez), ćerka kubanskog predsednika Fidela Kastra (Castro), napustila je Kubu i dobila politički azil u SAD.
1993. – Umro je jugoslovenski pisac i likovni kritičar Oto Bihalji Merin, koji je s bratom Pavlom 1928. osnovao izdavačku kuću “Nolit” i uređivao književno-politički časopis “Nova literatura”. (roman “Doviđenja u oktobru”, eseji i umetnička kritika “Osvajanje neba”, “Graditelji moderne misli”, “Prodori moderne umetnosti”).
1994. – Italijanski premijer Silvio Berluskoni (Berlusconi) je, zbog optužbi za korupciju, podneo ostavku sedam meseci nakon što je došao na čelo koalicione konzervativne vlade, 53. od Drugog svetskog rata.
1996. – Gerilci peruanskog levičarskog pokreta “Tupak Amaru” su “božićnjim gestom”, kako su ga nazvali, oslobodili 225 talaca u japanskoj ambasadi u Limi, a zadržali još 140.
2000. – Svetska zdravstvena organizacija upozorla je na mogućnost širenja bolesti “ludih krava” izvan Evrope. Bolest, koja se smatra verovatnim uzrokom nove varijante smrtonosne Krojcfelt-Jakobove bolesti mozga kod ljudi, otkrivena je 1986. u Velikoj Britaniji.
2002. – 2002 – Umro je Džo Stramer (Joe Strummer), frontmen britanske pank grupe “Kleš”, čiji je najpoznatiji singl iz 1979. godine “London Calling”.
2002. – Umro je Dezmond Hojt (Desmond Hoyte), bivši predsednik Gvajane, koji je na čelu države bio od 1985 do 1992. i sproveo tranziciju u zemlji.<


NA DANAŠNJI DAN

.

21. DECEMBAR

Staljin-01

<<<1879. – Rođen je sovjetski diktator poreklom iz Gruzije Josif Visarionovič Džugašvili (Staljin). Kao generalni sekretar Komunističke partije od 1922. do smrti 1953. bio je neprikosnoveni vladar SSSR i lider komunističkog sveta. U “čistkama” koje je sprovodio da bi se održao na vlasti stradalo je nekoliko miliona ljudi, među kojima su bili istaknuti političari, generali, intelektualci. Hegemonističkom politikom doprineo je zaoštravanju međunarodnih odnosa u vreme hladnog rata i okrnjio je ogroman ugled SSSR stečen značajnom ulogom u slamanju fašizma u

20. DECEMBAR

duan

  <<<1355. – Umro je srpski car Dušan Nemanjić, sin kralja Stefana Dečanskog, kralj Srbije od 1331. do 1346, kada je u srpskoj prestonici Skoplju krunisan za cara Srba, Grka i Arbanasa. Još za očeve vladavine, istakao se kao vojskovođa, a pobedom nad Bugarima u bici kod Velbužda 1330. osujetio je Romeju (Vizantija) da posredstvom Bugarske istisne Srbiju iz Makedonije. Godinu dana kasnije je, uz pomoć vlastele, zbacio oca i krunisao se za kralja. Težio je da stvori državu koja

 

 

19. DECEMBAR

svetolik

<<<1863. – Rođen je srpski pisac i pravoslavni teolog Svetolik Ranković, koji je realistički pripovedao o seoskom i palanačkom životu, a junaci njegovih dela su uglavnom ljudi razočarani u život. Otvorenih očiju je gledao svet i podvlačio tamne strane društva u doba raspada patrijarhalnog života. Završio je Duhovnu akademiju u Kijevu i bio nastavnik veronauke u Kragujevcu, Nišu i Beogradu i profesor bogoslovije u Beogradu. Napisao je 25 pripovedaka, tri romana, više stručnih i političkih članaka i udžbenika i prevodio

18. DECEMBAR

Illustration of Antonio Stradivari in His Atelier

<<<1737. – Umro je Antonio Stradivari, talijanski graditelj gudačkih instrumenatana, nenadmašnog kvaliteta. Zvuk njegove violine postao je u XIX veku klasično merilo vrednosti. Smatra se da je napravio 1.100 instrumenata, od kojih je sačuvano 500 violina, 12 viola i 50 violončela. 1803. – Umro je nemački pisac, istoričar, filozof i protestanski teolog Johan Gotfrid fon Herder, koji je svojim delom značajno uticao na nemački romantizam, posebno na mladog Getea i književni pokret “Šturm und drang”. U zbirku “Glasovi naroda u