11. oktobar

11. oktobar

11/10/2016 Off By

 

1579 – U Carigradu je ubijen turski državnik i vojskovođa poreklom iz Bosne Mehmed-paša Sokolović. Proslavio se u mnogim ratovima, obnovio je tursku flotu uništenu u bici kod Lepanta 1571, a od 1566. bio je veliki vezir. Atentat je izvršio jedan derviš.


1521 – Papa Lav X dodelio je engleskom kralju Henriju VIII titulu “Branitelja vere” pošto je kralj objavio knjigu u kojoj je osudio ideje verskog reformatora Martina Lutera. Henri VIII je 12 godina kasnije osporio autoritet rimokatoličke crkve, a 1534. se proglasio poglavarom anglikanske crkve.

1531 – Vojska švajcarskih katoličkih kantona porazila je kod Kapela snage grada Ciriha i njegovih protestantskih saveznika. U bici je poginuo i protestantski verski reformator Ulrih Zvingli, jedan od najvećih teologa reformacije.

1579 – U Carigradu je ubijen turski državnik i vojskovođa poreklom iz Bosne Mehmed-paša Sokolović. Proslavio se u mnogim ratovima, obnovio je tursku flotu uništenu u bici kod Lepanta 1571, a od 1566. bio je veliki vezir. Atentat je izvršio jedan derviš.

1806 – Rođen je Aleksandar Karađorđević, sin vođe Prvog srpskog ustanka Karađorđa, srpski knez od 1842. do 1858. Tokom njegove vladavine pokrenute su ozbiljne reforme u Srbiji i modernizacija zemlje. Na presto su ga doveli ustavobranitelji posle svrgavanja kneza Mihaila Obrenovića.

1851 – Rođen je kompozitor i horovođa Josif Marinković, jedan od najznačajnijih predstavnika srpske romantičarske muzike. Uveo je u srpsku muziku hor i solo pesmu sa klavirskom pratnjom (“Kola”, “Narodni zbor”, “Junački poklič”, “Čežnja”).

1899 – Počeo je Burski rat između južnoafričkih burskih država Transval i Oranž i Velike Britanije. Po završetku rata 1902. godine, burske države su stavljene pod britansku vlast, a 1910. ušle su u Južnoafrički Savez (kasnije Južnofrička Republika), britanski dominion.

1939 – Grupa američkih naučnika, među kojima i Albert Ajnštajn, obavestili su predsednika SAD Frenklina D. Ruzvelta o mogućnosti proizvodnje atomske bombe.

1962 – Papa Jovan XXIII otvorio je u bazilici Svetog Petra u Rimu Drugi vatikanski sabor, prvi takav skup od 1870. Sabor je trajao do 1965. i najavio je značajne reforme katoličke crkve u njenom prilagođavanju modernom svetu.

1963 – Umrla je francuska pevačica Edit Pjaf, zvezda kabarea i francuske šansone, najpopularnija pevačica pedesetih godina 20. veka.

1963 – Umro je francuski pisac, slikar i režiser Žan Kokto, koji je prošao sve faze moderne umetnosti – kubizam, dadaizam, nadrealizam… Zbog raznovrsnosti svog opusa i artističkog univerzalizma važi za jednog od korifeja francuskog duha (roman “Strašna deca”, pozorišni komadi “Orfej” i “Antigona”, filmovi “Lepotica i zver” i “Orfejev testament”).

1976 – U Kini je pod optužbom za zaveru uhapšena “četvorčlana banda” – udovica Mao Cedunga Đang Ching i tri bivša visoka funkcionera.

1977 – U atentatu je ubijen predsednik Severnog Jemena, pukovnik Ibrahim al Hamdi.

1980 – Dvojica sovjetskih kosmonauta okončali su dotad najdužu misiju u kosmosu. U brodu “Saljut 6” oni su proveli u svemiru 185 dana.

1985 – Četiri američka lovca presrela su egipatski avion sa otmičarima italijanskog putničkog broda “Akile Lauro” i primorali ga da sleti na Siciliju, gde su otmičari uhapšeni. Otmičari su se 9. oktobra predali egipatskim vlastima koje su im odobrile da odlete u Tunis.

1988 – Govor pape Jovana Pavla II prekinut je u Evropskom parlamentu u Strazburu kada je britanski poslanik iz Severne Irske, protestantski sveštenik Jan Pejzli, počeo da uzvikuje “antihrist”, razvivši transparent na kojem je pisalo “Jovan Pavle II – antihrist”.

1993 – U atentatu u Oslu teško je ranjen Vilijam Nigard, norveški izdavač “Satanskih stihova” Salmana Rušdija, britanskog pisca indijskog porekla, kojeg je iranski verski vođa Homeini osudio na smrt.

1998 – Ni nakon sedmočasovnih razgovora u sedmoj rundi pregovora, predsednik SR Jugoslavije Slobodan Milošević i specijalni američki izaslanik Ričard Holbruk nisu postigli dogovor oko rešavanja kosovske krize na osnovu rezolucije UN od 23. septembra. Pored pretnji vojnom intervencijom NATO-a, Miloševi je odbio Verifikacionu misiju koja bi pratila sprovođenje rezolucije.

1999 – U Prištini je ubijen Bugarin Valentin Krumov, kao prva žrtva među pripadnicima međunarodnih mirovnih snaga koje su u junu 1999. raspoređene na Kosovu.

2000 – Umro je Donald Đuar, predsednik škotskog parlamenta konstituisanog 1999. prvi put nakon 292 godine.

2004 – Ministri spoljnih poslova Evropske unije odlučili su da Libiji ukinu embargo na oružje, uveden 1986, čime je prihvaćeno odricanje Tripolija od oružja za masovno uništenje.

2008 – Umro je fotograf Vilijam Klakston poznat po izražajnim portretima džez muzičara kao što je Čet Bejker. Slavu je stekao snimcima Boba Dilana i Frenka Sinatre, Džoni Mičela i Toma Džonsa.

2010 – Pri pucanju spremnika s toksičnim crvenim muljem kod grada Ajka u Mađarskoj poginulo je sedam, a povređeno 120 građana. Mulj je bio vrlo alkalan, pH vrijednosti 13 i sa štetnim elementima žive, arsena i hroma.

2013 – Umro je bivši SS kapetan Erih Pribke, jedan od poslednjih živih nacističkih zločinaca, koji je 1998. osuđen na doživotni zatvor.