31. mart

1876 – Borisav Bora Stanković, jedan od najpoznatijih srpskih pisaca s kraja 19. i početka 20. veka, rođen je u Vranju. Najpoznatija Stankovićeva dela su pripovetke Stari dani, drame Tašana i Koštana i roman Nečista krv.

1496 – Papa Aleksandar VI formirao je sa Svetim Rimskim Carstvom, Španijom, Venecijom i Milanom Svetu ligu za borbu protiv Turaka.

1547 – Umro je francuski kralj Fransoa I (Francois), koji je Bolonjskim konkordatom 1516. osigurao prevlast krune nad rimokatoličkom crkvom u Francuskoj. Od dolaska na presto 1515. nastojao je da postane rimsko-nemački car, što je 1519. uspeo njegov rival Karlo V, protiv kojeg je potom vodio četiri rata.

1596 – Rođen je francuski filozof, matematičar i fizičar Rene Dekart (Descartes), čije je delo označilo raskid sa skolastikom i začetak moderne filozofije racionalizma. Svoje učenje objavio je u delima “Rasprava o metodi” (1637) i “Meditacije” (1641), a delom “Geometrija” otvorio je novu epohu u matematici.

1732 – Rođen je austrijski kompozitor Franc Jozef Hajdn (Franz Joseph Haydn), autor više od 100 simfonija i brojnih kamernih i vokalnih dela, kao i austrijske i nemačke himne. Za života je stekao međunarodnu slavu, a njegove kompozicije izvođene su u svim evropskim gradovima.

1809. – Rođen Nikolaj Gogolj, ruski književnik

1823. – Rođen Aleksandar Nikolajevič Ostrovski, ruski književnik

1826. – Rođen Novak Radonić, slikar

1854 – Japan je sa SAD potpisao ugovor o otvaranju luka Šimoda i Hakodate za američke trgovce. To je bio prvi sporazum o otvranju japanskih luka za trgovinu sa inostranstvom.

1855. – Umrla Šarlota Bronte, engleska književnica

1872. – Rođena Aleksandra Mihajlovna Kolontaj, ruska književnica i diplomata

1876 – Borisav Bora Stanković, jedan od najpoznatijih srpskih pisaca s kraja 19. i početka 20. veka, rođen je u Vranju. Najpoznatija Stankovićeva dela su pripovetke Stari dani, drame Tašana i Koštana i roman Nečista krv.

1889 – Otvorena je Ajfelova kula, tada najviša građevina u svetu. Čelična konstrukcija visoka 300 metara postala je jedno od glavnih znamenitosti Pariza. Kulu, sagrađenu povodom Svetske izložbe u Parizu, konstruisao je francuski inženjer Aleksandar Gistav Ajfel (Alexandre Gustave Eiffel).

1892 – Srbija je, kao jedna od prvih evropskih zemalja, donela zakon o pomaganju sporta izvan škola. Gimnastika kao obavezan predmet u školama u Srbiji, uvedena je zakonom iz 1883.

1904. – Rođen Đorđe Andrejević – Kun, slikar i grafičar, profesor Akademije likovnih umetnosti u Beogradu, akademik

1917 – SAD su od Danske preuzele Zapadnoindijska ostrva u Karipskom moru i nazvale ih Devičanska ostrva. Sporazum o kupovini tih ostrva za 25 miliona dolara sklopljen je u avgustu 1916.

1934. – Zemun pripojen Beogradu

1934. – Zemun pripojen Beogradu

1946. – Rođena Lokica Stefanović, arhitekta, balerina i baletski pedagog

1948 – Kongres SAD usvojio je Maršalov plan. Tim planom, nazvanim po njegovom tvorcu američkom državnom sekretaru Džordžu Maršalu (George Marshall) dodeljena je pomoć od 15 milijardi dolara evropskim zemljama za obnovu posle Drugog svetskog rata.

1948 – Češki novinar i književnik Egon Ervin Kiš, “otac” modernog novinarstva, preminuo je u Pragu. U knjizi Zapiši to, Kiš je opisao herojski otpor srpske vojske u sukobu sa Austrougarskom u Prvom svetskom ratu. Pažnju zavređuju njegove knjige: Carevi, popovi, boljševici, Raj Amerika, Tajna Kina, Otkrića u Meksiku i Pustolovine na pet kontinenata.

1949. – Osnovano Državno privredno preduzeće Radio stanica Novi Sad

1959 – Nakon neuspešne protiv kineske pobune u Lasi, dalaj lama je pobegao u Indiju gde je dobio politički azil.

1971 – Američki poručnik Vilijam Keli (William Calley) osuđen je na doživotni zatvor zbog masakra civila tokom Vijetnamskog rata u selu Mi Laj u martu 1968. Kazna mu je kasnje smanjena na 20 godina zatvora.

1979 – Britanski razarač “London” isplovio je iz luke u Valeti, čime su okončane vojne veze između Velike Britanije i Malte uspostavljene pre 181 godine.

1980 – Umro je američki atletičar Džesi Ovens (Jesse (Owens) jedan od najvećih sportista 20. veka, koji je osvojio četiri zlatne medalje na Olimpijskim igrama u Berlinu 1936. Prilikom dodeljivanja medalja Adolf Hitler je napustio ložu da bi izbegao da se rukuje sa pobednikom crncem.

1983 – U zemljotresu koji je razorio kolumbijski grad Popajan poginulo je najmanje 500 ljudi, a 3.000 je osalo bez domova.

1986 – Meksički avion “boing 727”, na liniji Meksiko Siti-Los Anđeles, srušio se u planinama centralnog Meksika. Poginulo je svih 166 putnika i članova posade.

1991 – Na Plitvicama u Hrvatskoj izbio je prvi sukob između hrvatske policije i naoružanih Srba. Dvoje ljudi je poginulo, a 20 je ranjeno. Na poziv Predsedništva SFR Jugoslavije hrvatske snage su se povukle, a kontrolu su preuzele jedinice JNA. Narednih dana oružani sukobi izbili su u okolini Vinkovaca i Vukovara.

1991 – Prve višepartijske izbore u Albaniji dobili su komunisti, ali je opozicija pobedila u Tirani i ostalim većim gradovima.

1992 – Posetom izraelskog predsednika Hercoga (Herzog) španskom kralju Huanu Karlosu (Juan Carlos) obeležena je 500. godišnjica progona Jevreja iz Španije.

1993 – Savet bezbednosti UN doneo je, prvi put od početka bosanskog rata, odluku kojom je ovlastio NATO da upotrebi vojnu silu protiv prekršilaca u zoni zabranjenih letova nad Bosnom.

1994 – Izrael i PLO su potpisali sporazum o međunarodnim posmatračima u gradu Hebronu na Zapadnoj obali, čime je Izrael prvi put pristao na međunarodno prisustvo na okupiranim teritorijama otkad ih je zauzeo u ratu 1967.

2001 – U Holandiji, četiri para homoseksualaca sklopili su brak na osnovu zakona koji je donela holandska vlada.

2003 – U blizini Potočara u Republici Srpskoj (BiH) sahranjeno je prvih 600 žrtava srebreničkog masakra koji se dogodio 1995. godine. To su prve identifikovane žrtve od preko 7.000 Muslimana koje su ubile srpske snage u toj enklavi.

2004 – SAD su odlučile da zamrznu finansijsku pomoć Srbiji zbog nedovoljne saradnje Beograda sa Haškim tribunalom.

2014 – Predsednik Francuske Fransoa Oland prihvatio je ostavku premijera Žan-Mark Eroa i na njegovo mesto imenovao ministra unutrašnjih poslova Manuela Valsa. Do promene vlade Francuske dolazi dan posle drugog kruga lokalnih izbora na kojima je francuska levica zabeležila poraz u 151. gradu sa više od 10.000 stanovnika koji su se opredelili za desnicu i krajnju desnicu

2016. – Umro Hamdija Jusufspahić, muftija beogradski, reis-ul-ulema Islamske zajednice Srbije .

2018. – Umro Kamenko Katić, etnolog, spiker Radio televizije Sarajevo, novinar i urednik TV Beograd, najpoznatiji izveštač vremenske prodnoze