9. oktobar

⇐1329. – Prvi put se u pisanim dokumentima pominje Užice, ovaj datum
se od 1997. godine obeležava kao Dan Grada

1547. – Rođen Migel de Servantes Saavedra, španski književnik

1701. U Nju Hejvenu, u državi Kenektiket, SAD, osnovan Univerzitet Jejl, danas jedan od najčuvenijih univerziteta u SAD.

1789. U austrijsko-turskom ratu austrijski feldmaršal Gideon Ernst Laudon zauzeo Beograd.

1806. Pruska prekinula neutralnu politiku prema Napoleonu i objavila rat Francuskoj, u kom poražena uz teške teritorijalne gubitke. Mirom u Tilzitu 1807. izgubila celo područje izmedju Rajne i Labe i veći deo zemalja stečenih deobom Poljske.

1831. U atentatu ubijen predsednik Grčke Joanis Kapodistrijas, jedan od vođa borbe za oslobodjenje od turske vlasti. Kao predsednik od 1827. vladao apsolutistički oslanjajući se na vojsku, što je izazvalo revolt liberalnih političara.

1835. Rođen francuski kompozitor i klavirski virtuoz Kami Sen Sans, jedan od osnivača Nacionalnog muzičkog društva.

1843. – Uspostavljen javni poštanski saobraćaj u Srbiji

1854. Rođen srpski fizičar i pronalazač Mihailo Pupin, profesor matematike i fizike na univerzitetu “Kolumbija”. Njegov najznačajniji pronalazak, samoindukcioni kalemovi, omogućio telefonski i telegrafski prenos na velike daljine pomoću kabla. Za autobiografsku knjigu “Od iseljenika do pronalazača” dobio 1924. Pulicerovu nagradu.

1857. – Rođen Ivo Vojnović, književnik

1892. Rođen Ivo Andrić, prvi je i do sada jedini jugoslovenski književnik dobitnik Nobelove nagrade za književnost.

1895. – Rođen Vlastimir Pavlović – Carevac, violinista, rukovodilac Narodnog orkestra Radio Beograda

1908. – Rođen Žak Tati (Tatiščev), francuski filmski glumac i reditelj, dobitnik “Oskar”-a

1915. Nemačke i austrougarske trupe u Prvom svetskom ratu zauzele Beograd.

1934. U Marseju ubijen jugoslovenski kralj Aleksandar I Karađorđević. Atentat kom je poginuo i francuski ministar inostranih poslova Žan Luj Bartu organizovali lideri hrvatskog ustaškog pokreta i makedonskih nacionalista, a izvršio ga Vlada Černozemski.

1936. – Rođena Jelena Genčić, istoričar umetnosti, reditelj Televizije Beograd, rukometašica, teniserka i teniski trener

1940. – Rođen Džon Lenon, britanski pevač, gitarista i kompozitor, osnivač grupe “Bitlsi

1944. Počela Treća moskovska konferencija na kojoj su britanski premijer Čerčil i lider SSSR Staljin razmatrali problem Poljske, Grčke i Jugoslavije i dogovarali se o uredjenju Evrope posle Drugog svetskog rata.

1949. – Fudbalskom utakmicom reprezentacija Jugoslavije i Francuske otvoren Stadion JNA u Beogradu

1962. Uganda stekla nezavisnost posle gotovo 70 godina britanske kolonijalne uprave.

1963. Više od 2.000 ljudi poginulo u poplavama kada je pukla oko 300 metara visoka brana “Vajont” kod Beluna, u severoistočnoj Italiji.

1967. U Boliviji ubijen argentinski revolucionar Ernesto Če Gevara, simbol revolucije u Južnoj Americi. Kao beskompromisni borac za pravdu stekao veliku popularnost širom sveta, posebno medju mladima. Učesnik Kubanske revolucije, ministar u Kastrovoj vladi, postao u novembru 1966. lider gerilaca u Boliviji, u oktobru 1967. zarobljen, a potom ubijen.

1967. – Umro Andre Moroa (Emil Ercog) francuski književnik i publicista, akademik

1975. Sovjetski fizičar i disident Andrej Saharov dobio Nobelovu nagradu za mir.

1983. U eksploziji bombe u Rangunu, glavnom gradu Burme, ubijeno 18 Vladinih funkcionera Južne Koreje, među kojima 4 ministra i šef diplomatije Li Bum Suk. Juznokorejske vlasti za podmetanje bombe optužile agente Severne Koreje.

1991. – U mestu Gornja Mokrica, na putu Glina – Petrinja, poginula ekipa dopisništva Radio-televizije Beograd iz Šapca: urednik Zoran Amidžić, snimatelj Borivoje Petrović, tonski snimatelj Dejan Milićević i muzički urednik Sreten Ilić

1992. U pokušaju da spreči dalje razbuktavanje rata u Bosni i Hercegovini Savet bezbednosti UN usvojio rezoluciju o zabrani vojnih letova u vazdušnom prostoru te bivše jugoslovenske republike, a mirovnim snagama naloženo da nadgledaju kako se zabrana poštuje.

1993. U sukobima muslimana i Hrvata u Mostaru srušen Stari most, simbol grada, sagrađen u 16. veku za vreme turske vladavine. Most bio pod zaštitom UNESKO.

1996. – Umro Aleksandar Popović, književnik

1997. Više od 200 ljudi poginulo kada je uragan “Paulina” pogodio meksičko letovalište Akapulko.

1998. Ariel Šaron postao ministar spoljnih poslova Izraela zadužen za mirovne pregovore s Palestincima.

2002. – Umro Sava Mrmak, TV reditelj, profesor Fakulteta dramskih umetnosti i Fakulteta umetnosti “Braća Karić” u Beogradu

2012. – Umro Kosta Bogdanović, vajar, istoričar umetnosti, likovni kritičar i teoretičar, kustos, muzejski savetnik i direktor Muzeja savremene umetnosti u Beogradu

2013. – Umro Milan Matulović, šahovski velemajstor, državni prvak, reprezentativac

2014. – Umrla Ana Karić, hrvatska pozorišna, filmska i TV glumica

2014. – Umro Boris Buzančić, pozorišni, filmski i TV glumac, gradonačelnik Zagreba

2016. – Umro Andžej Vajda, poljski filmski reditelj i scenarista, dobitnik “Oskar”-a i nagrade za životno delo Evropske filmske akademije♦