16. MART
16/03/20152002. – U Beogradu je umro jedan od najpoznatijih filmskih i pozorišnih glumaca Danilo Bata Stojković.>>>
37. – Na ostrvu Kapri umro je rimski car Tiberije koji je tokom vladavine od 14. godine osigurao granice Rimskog carstva i sredio finansije i upravu, posebno u provincijama. Godine 26. povukao se na ostrvo Kapri, dok je u Rimu prefekt pretorijanaca Elije Sejan (Aelius Seianus) zaveo krvavi režim u carevo ime.
1521. – Portugalski moreplovac Fernao de Magelan (Magellan) stigao je na Filipine, gde je krajem aprila poginuo u sukobu s domorocima. Posle tri godine plovidbe oko sveta, u Španiju se 1522. od pet brodova njegove ekspedicije vratila samo “Viktorija” sa 18 članova posade. Tim putovanjem je prvi put oplovljena Zemlja.
1792. – Švedski kralj Gustav III smrtno je ranjen tokom maskenbala u “Rojal operi” u Stokholmu. Preminuo je 29. marta. Taj atentat bio je inspiracija Verdiju za operu “Bal pod maskama”.
1827. – U Njujorku su izašle prve američke novine za crnce “Freedom's Journal”.
1851. – Španija je zaključila konkordat s Vatikanom, prema kojem je rimokatolicizam postao jedina vera u Španiji, a obrazovanje i štampa su stavljeni pod kontrolu crkve.
1861. – U Beču je počeo izlaziti dnevni list “Ost und West”. List je pokrenuo i uređivao Karlovčanin Imbro Ignjatijević Tkalac, a potpomagali su ga srpski knez Mihailo Obrenović i biskup Josip Juraj Štrosmajer.
1926. – Američki fizičar Robert Goderd (Goddard) izveo je prvo uspešno lansiranje rakete na tečno gorivo. Raketa je dostigla 56 metara udaljenosti za 2,5 sekunde.
1930. – Umro je španski general Migel Primo de Rivera i Orbaneha (Miguel, y Orbaneja), vojni diktator Španije od septembra 1923. do januara 1930, kada je podneo ostavku izgubivši podršku vojske.
1934. – U Rimu je potpisan italijansko-mađarsko-austrijski protokol kojim je formiran “Dunavski blok” protiv “Male antante” Čehoslovačke, Rumunije i Jugoslavije.
1935. – Hitler je izdao dekret kojim je nemačkoj armiji osigurao 500.000 naoružanih vojnika. Time je potpuno odbacio Versajski ugovor sklopljen posle prvog svetskog rata kojim je Nemačkoj dozvoljeno samo 100.000 ljudi pod oružjem.
1953. – Josip Broz Tito je doputovao u Veliku Britaniju, što je bila prva poseta šefa jugoslovenske države jednoj zapadnoj zemlji posle Drugog svetskog rata.
1967. – U zagrebačkom listu “Vjesnik” objavljena je “Deklaracija o nazivu i položaju hrvatskog jezika” koju su podržali Matica hrvatska, Društvo književnika Hrvatske i 16 drugih ustanova i organizacija. Rastući hrvatski nacionalizam, oličen u ovom dokumentu, dobio je odgovor u “Predlogu za razmišljanje Društva književnika Srbije”, koji su potpisala 42 srpska pisca.
1968. – Tokom Vijetnamskog rata američki vojnici masakrirali su najmanje 100 civila u selu Mi Laj.
1978. – Pripadnici terorističke organizacije “Crvene brigade” kidnapovale su u Rimu istaknutog italijanskog političara i bivšeg premijera Alda Mora, zahtevajući da se puste na slobodu uhapšeni članovi njihove organizacije. Teroristi su Mora držali u zatočeništvu do maja 1978, a potom su ga ubili.
1978. – Više od 250 hiljada tona nafte iscurelo je u blizini Portsala u Francuskoj nakon havarije broda “Amoko Kadiz”.
1985. – U Bejrutu je otet američki novinar Teri Anderson (Terry). On je pušten na slobodu 4. decembra 1991, nakon gotovo sedam godina zatočeništva.
1988. – Iračke vlasti su hemijskim oružjem ubile oko 5.000 civila Kurda u gradu Halabja, na severu zemlje. Tokom te godine armija iračkog predsednika Sadama Huseina izvela je osam vojnih operacija u tom delu Iraka.
1998. – Vatikan je izrazio žaljenje zbog toga što pojedini pripadnici rimokatoličke crkve nisu učinili dovoljno da tokom Drugog svetskog rata pomognu Jevrejima izloženim nacističkom progonu, ali je odbacio zahteve da osudi ponašanje tadašnjeg pape Pija XII.
1999. – Svih 20 članova Evropske komisije, najvišeg izvršnog tela Evropske unije, podnelo je ostavke zbog optužbi za prevare, korupciju i loše upravljanje finansijama. To su bile prve ostavke od osnivanja tog tela 1958.
2002. – U Beogradu je umro jedan od najpoznatijih filmskih i pozorišnih glumaca Danilo Bata Stojković.
2002. – U eksploziji u selu Lučane, kraj Bujanovca, nastanjenim većnskim albanskim stanovništvom, uništena je poslednja srpska kuća.
2004. – Hrvatski premijer Ivo Sanader posetio je Jasenovac. On je položio venac na obnovljeni spomenik i odao poštu žrtvama ustaškog koncentracionog logora iz doba Nezavisne Države Hrvatske (NDH), koji je tu bio od 1941. do 1945. godine.
2005. – Sirijski vojni obaveštajni agenti su, nakon 18 godina prisustva u Libanu, napustili Bejrut.<
NA DANAŠNJI DAN
15. MART
1824. – Rođen je srpski pisac Branko Radičević, najznačajniji pesnik srpskog romantizma. Oduševljeni pristalica Karadžićeve jezičke reforme, pesničkim slobodama označio je prodor u novu epohu srpske poezije. Umro je u Beču 1853, a njegovi posmrtni ostaci su 1883. preneti na Stražilovo kod Sremskih Karlovaca (“Đački rastanak”, “Tuga i opomena”).>>> -44. – Republikanski zaverenici koje su predvodili Brut i Kasije ubili su u Senatu rimskog cara i vojskovođu Gaja Julija Cezara. 1493. – Kristofer Kolumbo je doveo sedam Aruak Indijanaca sa
14 MART
1932. – Rođen je srpski pesnik, novinar, pisac filmskih scenarija i radio drama Miroslav Antić. Objavio je više od 30 knjiga, među kojima i zbirke pesama za decu “Plavi čuperak”, “Nasmejani svet”, “Šašava knjiga” 1489. – Kraljica Kipra Katarina Kornaro (Catherine Cornaro), poslednja vladarka iz dinastije Lizinjan (Lusignan), ustupila je svoju kraljevinu Mletačkoj Republici. 1558. – Nemački car Ferdinand I uzeo je titulu svetog rimskog cara bez uobičajenog papinog krunisanja. 1804. – Rođen je austrijski kompozitor Johan Štraus Stariji (Johann
13. MART
1975. – Umro je Ivo Andrić, jedan od najvećih jugoslovenskih pisaca 20. veka, čije je delo donelo ugled i međunarodno priznanje jugoslovenskoj književnosti. On je jedini jugoslovenski književnik dobitnik Nobelove nagrade za književnost (1961) (“Edž ponto”, “Znakovi”, “Na Drini ćuprija”, “Travnička hronika”, “Gospođica”, “Prokleta avlija”). >>> 1325. – Asteci su osnovali svoju naseobinu Tenočtitlan, kasnije prestonicu Asteškog carstva, na mestu gde je današnji grad Sijudad Meksiko. 1567. – Nemački plaćenici koje je unajmila holandska vladarka Margareta od Parme ubili su
12. MART
2003. – U atentatu u Beogradu, ispred sedišta Vlade, ubijen je premijer Srbije i lider Demokratske stranke (DS) Zoran Đinđić (51). Bio je prvi demokratski premijer Srbije. Njegova vlada izabrana je 21. januara 2001. nakon demokratskih promena i dolaska na vlast Demokratske opozicije Srbije (DOS). Za vreme njegovog mandata SR Jugoslaviji su ukinute sankcije uvedene za vreme režima Slobodana Miloševića, otpočeo je proces demokratizacije društva i korenitih ekonomskih i socijalnih reformi, a Srbija se otvorila prema svetu.>>> 641. – Kineska