4. mart

–1945. – Članovi Ujedinjenog saveza antifašističke omladine Srbije osnovali su Omladinsko fiskulturno društvo Crvenu zvezdu. Među osnivačima su se nalazili Nebojša Popović, Mira Petrović, Svetozar Gligorić i Milovan Ćirić. Osnivači su dugo većali oko imena društva, a “kumovi” su bili Slobodan Ćosić (kasnije legedarni sekretar Fudbalskog kluba) i Zoran Žujović. Ćosić je predlagao ime Zvezda, a Žujović je spontano dodao: “Ako je Zvezda, neka bude crvena.” Društvu je dodeljen bivši stadion predratnog kluba “Jugoslavija” na Topčiderskom brdu. Na dan osnivačanja društva, odigrana je i prva utakmica, i to protiv tima Prvog bataljona Druge brigade KNOJ-a. Utakmica je završena rezultatom 3:2, a kuriozitet ovog fudbalskog susreta je to da su borci golove svoga tima (Prvog bataljona Druge brigade KNOJ) pozdravljali pucnjavom iz pušaka, te su izrešetali već oštećenu krovnu konstrukciju zapadne tribine. Utakmica je odigrana na stadionu “Avala” (bivša “Jugoslavija”).

1152 – Fridrih I Barbarosa izabran je za nemačkog kralja nasledivši strica Konrada III. Kasnije je bio jedan od vođa u Trećem krstaškom ratu.

1193 – Umro je Jusuf Saladin, sultan Egipta i Sirije, osnivač dinastije Ejubida, znameniti vojskovođa koji je 1187. porazio krstaše kod Hatina i osvojio Jerusalim. Osvajanjem Jerusalima koji je do tada bio 88 godina pod franačkom vlašću, izazvao je Treći krstaški rat.

–1678 – U Veneciji je rođen italijanski barokni kompozitor Antonio Vivaldi. Veoma popularan i cenjen u svoje vreme, posle smrti je zaboravljen, a prava vrednost njegovog obimnog dela otkrivena je tek 1930, kada je pronađeno više od polovine njegovih danas poznatih dela. Napisao je više od 300 koncerata za solističke instrumente i orkestar, među kojima i čuveni “Četiri godišnja doba”, oko 60 simfonija, opere i druge kompozicije.

1801 – Novoizabrani predsednik SAD Tomas Džeferson (Thomas Jefferson) postao je prvi američki predsednik inaugurisan u novom glavnom gradu Vašingtonu.

1857 – Mirom u Parizu završen je britansko-persijski rat, a šah Persije je priznao nezavisnost Avganistana.

1877 – U Boljšoj teatru u Moskvi prvi put je izveden balet “Labudovo jezero” Petra Iljiča Čajkovskog.

1933 – Frenklin Ruzvelt (Franklin Roosevelt) je položio zakletvu kao 32. predsednik SAD i objavio novi ekonomski program (“New Deal”) za savladavanje posledica velike ekonomske krize koja je počela 1929.

1941 – Britanska mornarica je u Drugom svetskom ratu napala nemačke snage na okupiranim norveškim ostrvima Lofoten i potopila 11 nemačkih brodova.

–1945. – Članovi Ujedinjenog saveza antifašističke omladine Srbije osnovali su Omladinsko fiskulturno društvo Crvenu zvezdu. Među osnivačima su se nalazili Nebojša Popović, Mira Petrović, Svetozar Gligorić i Milovan Ćirić. Osnivači su dugo većali oko imena društva, a “kumovi” su bili Slobodan Ćosić (kasnije legedarni sekretar Fudbalskog kluba) i Zoran Žujović. Ćosić je predlagao ime Zvezda, a Žujović je spontano dodao: “Ako je Zvezda, neka bude crvena.” Društvu je dodeljen bivši stadion predratnog kluba “Jugoslavija” na Topčiderskom brdu. Na dan osnivačanja društva, odigrana je i prva utakmica, i to protiv tima Prvog bataljona Druge brigade KNOJ-a. Utakmica je završena rezultatom 3:2, a kuriozitet ovog fudbalskog susreta je to da su borci golove svoga tima (Prvog bataljona Druge brigade KNOJ) pozdravljali pucnjavom iz pušaka, te su izrešetali već oštećenu krovnu konstrukciju zapadne tribine. Utakmica je odigrana na stadionu “Avala” (bivša “Jugoslavija”).

1945 – Sovjetska Crvena armija je u Drugom svetskom ratu izbila na Baltičko more.

1964 – Savet bezbednosti UN usvojio je rezoluciju o raspoređivanju mirovnih snaga na Kipru.

1965 – Sirija je nacionalizovala devet naftnih kompanija, među kojima i dve kompanije američkih naftnih koncerna.

–1967. – Umro je srpski pisac Vladan Desnica, izuzetan stilista, suptilan psihološki analitičar. Ispisao je sugestivne stranice o naravima ljudi zavičajne Dalmacije. Prava i filozofiju studirao je u Zagrebu i Parizu i do Drugog svetskog rata bio je advokat. Direktni je potomak legendarnog srpskog uskoka Stojana Jankovića. Dela: romani “Zimsko ljetovanje”, “Proljeća Ivana Galeba”, zbirke novela “Olupine na suncu”, “Proljeće u Badrovcu”, “Tu odmah pokraj nas”, zbirka stihova “Slijepac na žalu”.

1970 – U havariji francuske podmornice “Euridika” u Sredozemnom moru u blizini Tulona život je izgubilo svih 57 članova posade.

1974 – Konzervativci su u Velikoj Britaniji izgubili izbore i premijer Eduard Hit (Edward Heath) podneo je ostavku. Novu vladu formirao je lider laburista Herold Vilson (Harold Wilson).

1977 – U snažnom zemljotresu u Rumuniji, u kojem je najviše stradao glavni grad Bukurešt, poginulo je više od 1.500 ljudi, a 35.000 ostalo je bez domova.

1996 – Ispred najvećeg tržnog centra u Tel Avivu bombaš samoubica je eksplozijom ubio najmanje 14 ljudi i ranio više od 130. To je bio četvrti napad u Izraelu u poslednjih devet dana.

1998 – Nakon sukoba srpskih snaga bezbednosti i naoružanih Albanaca na području Drenice u kojima je poginulo više desetina ljudi, kosovski Albanci počeli su masovne demonstracije širom Kosova. Ilegalna organizacija Oslobodilačka vojska Kosova pozvala je sunarodnike da joj se pridruže i najavila osvetu, a savet NATO u Briselu ocenio je da Kosovo nije samo unutrašnje pitanje SR Jugoslavije, već i međunarodne zajednice.

2002 – Lider Demokratskog saveza Kosova Ibrahim Rugova postao je prvi predsednik Kosova pod međunarodnom upravom. Za prvog premijera izabran je funkcioner Demokratske partije Kosova Bajram Redžepi.

2002 – U dvodnevnim verskim sukobima Indusa i muslimana u zapadnoj indijskoj državi Gudžarat ubijeno je preko 500 osoba.

2003 – Umro je Ser Hardi Ejmis (Hardy Amies), dizajner i veteran britanske mode, čije su modele nosili bogati i slavni, uključujući i britansku kraljicu Elizabetu II.

2004 – U požaru u srpskom manastiru Hilandar na Svetoj Gori izgorelo je dve trećine tog manastirskog kompleksa.

2009 – Albanac Gani Gaši osuđen je na 17 godina zatvora. To je prvo suđenje za ratne zločine na Kosovu, a održano je pod pokroviteljstvom Euleksa.

2011 – Umro je Mihail Simonov, dizajner najslavnijih modela ruskog borbenog aviona “Suhoj”.

2012 – Za predsednika Rusije izabran je Vladimir Putin koji je na toj dužnosti i ranije bio u dva mandata (2000-2008).

–2015 – Umro je Vladimir Divljan, rok muzičar i tekstopisac, član džez-rok grupa Merlin i Zvuk ulice i predvodnik VIS Idoli. U samostalnoj karijeri od 1985. godine uporedo sa pop-rok formom bavio se i filmskom muzikom.

–2017 – Preminuo je filmski reditelj i publicista Lazar Stojanović, autor zabranjenog filma “Plastični Isus” (1971), u kome je podvrgao kritici totalitarizam 20. veka, fašizam i komunizam i zbog koga je osuđen na trogodišnju zatvorsku kaznu.♦