MUZEJ SAVREMENE UMETNOSTI: Retrospektivna izložba Ilije Šoškića

Muzej savremene umetnosti i Muzej savremene umetnosti Vojvodine od 12. oktobra do 24. decembra 2018. godine organizuju retrospektivnu izložbu Ilije Šoškića pod nazivom “Akcione forme” koja će biti organizovana u Beogradu i Novom Sadu. Kustosi izložbe su dr Zoran Erić, MSUB i Nebojša Milenković, MSUV.

Otvaranje izložbe u Muzej savremene umetnosti Vojvodine (Dunavska 37, Novi Sad) planirano je za petak, 12. oktobar 2018. u 19 časova, a u Muzej savremene umetnosti (Ušće 10, Beograd) izložba će biti otvorena narednog dana, u subotu, 13. oktobra 2018. u 13 časova.

Izložba “Akcione forme” je prva retrospektiva Ilije Šoškića koja se održava u čitavom post-jugoslovenskom kulturnom prostoru. Takođe, to je prva izložba koju Muzej savremene umetnosti i Muzej savremene umetnosti Vojovodine organizuju zajednički, i istovremeno će se održavati u Beogradu i Novom Sadu.

U segmentu izložbe u Novom Sadu fokus je na radovima sa telom, te Šoškićevom ideološki osvešćenom delovanju u javnoj sferi. Reč je o ranim performansima, akcijama i živim slikama (tableau vivant) koje umetnik realizuje tokom prve polovine sedamdesetih u Italiji, ali i tokom čestih nastupa u Studentskom kulturnom centru u Beogradu. Posebno su akcentovane one aktivnosti koje, u krajnjem ishodu, dovode do otelotvorenja poznatog avangardističkog načela po kom umetnik sâm postaje vlastitom umetnošću. Navedena faza kulminaciju doživljava najradikalnijim i svakako najpoznatijim Šoškićevim radom Maksimalna energija – minimalno vrijeme (1975), performativnim gestom revolverskog pucnja u zid rimske galerije L’Attico, koja u tom trenutku predstavlja epicentar svetske avangarde.

Antipod ovom činu jeste višegodišnje uzdržavanje od umetnosti i potpuna posvećenost motociklizmu, koja takođe otelovljuje još jedan od ključnih principa Šoškićeve umetničke i životne filozofije: princip neprekinutog kretanja i nomadizma.

U Beogradskom delu postavke akcenat će biti na konceptualnim celinama SATOR, Trap / Traphos, Paralele, kao i pojedinačnim radovima svedenih ali i kompleksnih geometrijskih formi. Ti radovi proizvod su Šoškićevog interesovanja za matematičke aksiome i probleme, kao i filozofske postulate, čijem istraživanju se posvećuje tokom osamdesetih. Krećući se između matematike, filozofije i mitologije, Šoškić na specifičan način promišlja odnos čoveka prema prirodi, što čini i posebnu nit koja se provlači kroz niz radova (Korota i suša, Zigota, Krug kvadrat, itd.). Odstupajući od umetnosti kao „velike istorije”, u ovom periodu svog stvaralaštva Šoškić pronalazi „male niše” za formulisanje drugačije umetničke pozicije, tako što stečena iskustva „živih slika” i performansa počinje da upisuje u prostorne ambijente i instalacije koje nakon umetnikovih akcija ostaju kao artefakti. Idejna postavka navedenih celina prati sâm proces umetnikovog razmišljanja – počev od skica, polazišta za radove s umetnikovim tekstualnim objašnjenjima, preko foto dokumentacije akcija i performansa, sve do realizovanih objekata i instalacija.

Potsetimo da je Ilija Šoškić jedinstvena stvaralačka figura i po brojnim identitetskim obeležjima njegove ličnosti: sportista, umetnik, performer, „šezdesetosmaš”, radikalni levičar, teoretičar, i motociklista. Istovremeno pripadajući i delujući u različitim kulturama (evropskoj, italijanskoj, jugoslovenskoj, crnogorskoj, hrvatskoj, srpskoj) Šoškić je uspeo da ostane ono što je bio i na početku svoje karijere – radikalni (neo)avangardista, gerilac ali i umetnik metafizičar koji, iako ne uspeva da promeni društvo, svojim radom i angažmanom pomera granice percepcije umetnosti ne samo kao prostora političke borbe, nego i filozofskog promišljanja smisla kao preduslova za društveni i umetnički opstanak.

Ilija Šoškić (Dečani, 1935) je pripadnik prve generacije jugoslovenskih umetnika koji su radili u duhu novih umetničkih praksi. Pre umetnosti bavio se sportom i bio je državni prvak i reprezentativac SFRJ u bacanju kladiva. Umetničku školu završio u Herceg Novom, studirao na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu i na Umetničkoj akademiji u Bolonji (Accademia di belle arti). Od 1969. do 1972. godine živeo je u Bolonji, a od 1972. u Rimu. Svetsku afirmaciju stekao saradnjom sa legendarnom rimskom galerijom L’Attico gde je izlagao zajedno sa Janisom Kunelisom, Luiđijem Ontanijem, Mikelanđelom Pistoletom i drugima. O njemu su pisali poznati kritičari poput Emilija Vile, Akila Bonita Olive, Marija Diakona. Izlagao na najznačajnijim međunarodnim ali i jugoslovenskim umetničkim manifestacijama (Bijenale u Veneciji, Trigon, Jugoslovenska dokumenta, Aprilski susreti, itd.).

Kao predavač gostovao je na najznačajnijim evropskim umetničkim akademijama (Diseldorf, Rim, itd.). Umetnička praksa Ilije Šoškića proteže se kroz više od pet decenija, a njegov rad obuhvata elemente performansa, živih slika (tableau vivant), umetnosti ponašanja, gerilske umetnosti, kulturnog i političkog mita, matematike i metafizike prirode.♦