8. novembar

1519. Španski osvajač Hernan Kortes stigao u Meksiko, gde su ga Asteci, verujući da je reinkarnacija asteškog božanstva Kecalkoatl, primili s najvećim počastima.

1520. Po naredbi danskog kralja Kristijana II izvršen pokolj više od 80 švedskih sveštenika i plemića. “Stokholmsko krvoproliće” podstaklo ustanak kojim je pod vođstvom Gustava Vase 1521. Švedska oslobođena danske vlasti.

–1656. Rođen engleski astronom i geofizičar Edmund Halej, koji je prvi odredio putanju jedne komete i predvideo njeno periodično pojavljivanje, Halejeva kometa. Izradio prvi katalog sjajnih zvezda južnog neba i prvu meteorološku kartu.

–1674. Umro engleski pisac Džon Milton, po mnogima najveći engleski pesnik uz Šekspira. Pristalica Olivera Kromvela i građanske revolucije, 1649. postaje sekretar za latinski u Kromvelovoj vladi i piše političke religiozne i filozofske pamflete. Svoja najbolja dela napisao nakon restauracije, slep, siromašan i razočaran u politiku i društvo.

–1793. Prvi put za javnost otvoren Luvr, dvorac francuskih kraljeva od 1204, koji je odlukom revolucionarne vlade 1791. pretvoren u muzej.

1805. Smederevski dizdar Muharem Guša Bošnjak predao ključeve grada vođi Prvog srpskog ustanka Karađorđu. Tim činom Smederevo uvršćeno među prve srpske varoši koje je Karađorđe oslobodio od Turaka.

–1847. Rođen irski književnik i pozorišni kritičar Brem Stoker, autor romana o Drakuli, koji je za autorova života ostao potpuno nezapažen. Otkrila ga filmska produkcija.

1858. Posle pobede nad turskom vojskom na Grahovu Crna Gora dobila međunarodno utvrđene granice prema Otomanskom carstvu, za koje su garantovale Rusija, Austrija, Francuska i Pruska.

–1895. Nemački fizičar Vilhelm Konrad Rentdgen otkrio X-zrake koji su po njemu nazvani Rentdgenovi zraci. Za taj izum 1901. dobio Nobelovu nagradu za fiziku.

–1900. Rođen srpski kompozitor, dirigent, muzički pedagog i kritičar Mihailo Vukdragović, profesor i rektor Muzičke akademije u Beogradu, član Srpske akademije nauka i umetnosti.

–1900. – Rođena je američka književnica Margaret Mičel, dobitnica Pulicerove nagrade. Njeno jedino književno delo, roman “Prohujalo sa vihorom” iz 1936. godine iz istorije američkog građanskog rata, napisan je sa stanovišta stare buržoazije nazadnog američkog Juga. Delo je steklo ogromnu popularnost, prevedeno je na mnoge jezike i ekranizovano 1937. godine.

1917. Savet narodnih komesara uspostavljen kao nova vlada Rusije s Lenjinom na čelu. Lav Trocki postao komesar za inostrane poslove, a Staljin komesar za narodnosti.

–1917. Umro srpski pisac Milutin Bojić, autor poeme “Plava grobnica” posvećene masovnom sahranjivanju srpskih vojnika u moru posle povlačenja preko Albanije u Prvom svetskom ratu. Sahranjen na solunskom groblju Zejtinlik.

1923. Sprečen pokušaj Adolfa Hitlera u Minhenu da s generalom Ludendorfom izvede puč. Vođa nacista uhapšen 4 dana kasnije i osuđen na 5 godina zatvora, ali krajem 1924. amnestiran. Tokom boravka u zatvoru napisao knjigu “Majn kamf”, koja je kasnije postala “biblija” nacizma.

1942. Savezničke snage pod komandom generala Dvajta Ajzenhauera počele iskrcavanje u severnoj Africi u Drugom svetskom ratu. Borbe protiv nemačko-italijanskih trupa završene 13. maja 1943. pobedom saveznika.

1960. Kandidat Demokratske stranke Džon Kenedi u 43. godini postao najmlađi predsednik u istoriji SAD. Ubijen u atentatu u Dalasu 22. novembra 1963.

1986. Umro ruski političar Vjačeslav Mihailovič Molotov, šef sovjetske diplomatije od 1939. do 1949. i od 1953. do 1956, glavni pregovarač s Nemačkom u pripremi sovjetsko-nemačkog pakta o nenapadanju 1939. Od 1931. do 1941. bio i predsednik Saveta narodnih komesara, a posle rata ministar inostranih poslova. Bio je poznat kao “gospodin njet”. Jedan od najbližih Staljinovih saradnika, isključen iz partije u junu 1957. i smenjen sa svih funkcija. Vraćen u partiju 1984. u 95. godini života.

1989. Daglas Vajlder izabran za guvernera Virdžinije kao prvi crnac u istoriji SAD koji je postao guverner jedne države u SAD. Istog dana Dejvid Dinkins izabran za prvog “crnog” gradonačelnika Njujorka.

1998. Sud u Bangladešu osudio na smrt 15 bivših oficira optuženih za ubistvo bangladeškog predsednika šeika Mudžibura Rahmana u vojnom udaru u avgustu 1975.

–1999. U 101. godini umro slovenački i jugoslovenski gimnastičar Leon Štukelj, najstariji olimpijski šampion i prvi olimpijski pobednik sa prostora bivše Jugoslavije. Osvojio 6 olimpijskih medalja, među kojima 3 zlatne, 2 u Parizu 1924. i jednu u Amsterdamu 1928.

2001. Pripadnici jedinica za specijalne operacije Srbije počeli protest u centru za obuku u Kuli. Četiri dana kasnije transporterima blokirali ceo centar i deo auto-puta u Beogradu. Protest završen 17. novembra posle pregovora s Vladom Srbije.♦