28. februar

1842. – Rođen je srpski filozof i pisac Milan Kujundžić Aberdar, jedan od prvih profesora filozofije na beogradskoj Velikoj školi, član Srpske kraljevske akademije, predsednik Skupštine i ministar prosvete. Studirao je u Beču, Minhenu i Parizu, diplomirao u Oksfordu. Dela: “Kratki pregled harmonije u svetu”, “Ide li svet na bolje ili na gore?”, “Filozofija u Srba”, “Šta je i koliko u nas urađeno na lođici?”, spev “Srpski patrijarh”, balada “Nevesta hajdukova”.

1901. – Rođen američki hemičar Linus Karl Pauling, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju 1954. i Nobelove nagrade za mir 1962. Prvu je dobio za primenu kvantne mehanike u istraživanju strukture molekula, a drugu za uporno nastojanje da se uspostavi međunarodna kontrola nuklearnog oružja i zabrane probe atomskih bombi.

1909. – Rođen engleski pisac Stivn Harold Spender, koji je kao pesnik počeo pod uticajem Španskog građanskog rata u kojem se borio na strani republikanaca, ali je kasnije pisao lično obojenu poeziju, zasnovanu na untrašnjem doživljaju sveta. Kao pripadnik grupe levičarskih pesnika antifašista, tridesetih godina 20. veka u pesmama je slikao užase rata i razaranja, ali bez naglašene političke obojenosti. Potom se odrekao komunizma i vratio idejama liberalizma, a lirika mu je postala nežnija i romantičnija. Dela: zbirke pesama “Nepokretno središte”, “Ruševine i vizije”, “Rub bića”, “Plemeniti dani”, roman “Zaostali sin”, zbirka priča “Zapaljeni kaktus”, eseji “Razorni element”, “Stvaralački element”, “Borba modernih”, “Tridesete i posle”, autobiografski spis “Svet u svetu”.

1913. – Rođen američki filmski režiser italijanskog porijekla Vinsente Mineli, koji je 1958. dobio nagradu “Oskar” za film “Žiži”. Ostali filmovi: “Madam Bovari”, “Amerikanac u Parizu”, “Žeđ za životom”, “Čaj i simpatija”, “Kismet”, “Kuća na brdu”, “Zvona zvone”, “Grad iluzija”, “Neki su dotrčali”, “Diži zavesu”.

1916. – U Prvom svetskom ratu završeno prebacivanje na Krf glavnine od oko 140.000 srpskih vojnika. Početkom januara prve srpske jedinice su dospele do Skadra, gde je trebalo da ih prihvate saveznički brodovi, koji se nisu pojavili, pa su zbog mrcvarenja duž močvarnog albanskog primorja, tokom dodatne golgote od 160 kilometara od Skadra do Valone, vojnici masovno umirali od gladi i iscrpljenosti. Od 23. januara do 23. marta 1916. u Krfskom zalivu je sahranjeno 4.847 srpskih vojnika i oficira.

1916. – Umro američki pisac Henri Džejms, tanan i prodoran psiholog, koji je u realističnom maniru precizno analizirao običaje, postupke i navike američkog i evropskog društva, uslovi u potrazi za moralnim vrednostima. Brižljivo je gradio kompoziciju dela, težeći umetničkom savršenstvu, pri čemu se držao principa jedinstva i ekonomije sredstava, ali mu je stilski izraz povremeno oskudevao u jasnoći. Pred kraj života, 1915. godine, postao je britanski državljanin. Dela: romani “Roderik Hadson”, “Amerikanac”, “Dejzi Miler”, “Portret jedne ledi”, “Tragična muza”, “Bostonci”, “Golubija krila”, “Ambasadori”, “Zlatna zdela”.

1921. – Počela Kronštatska pobuna mornara ruske Baltičke flote i radnika u pomorskoj bazi u Kronštatu na ostrvu Kotlin u Finskom zalivu protiv boljševičke vlasti. Kronštatski mornari i radnici u bazi zapadno od Petrograda – koji su snažno podržali boljševike 1917. i bili jedan od oslonaca Oktobarske revolucije – tražili su ekonomske reforme i okončanje boljševičke političke dominacije, ali su boljševici 20 dana kasnije vojskom krvavo ugušili pobunu.

1922. – Velika Britanija formalno proglasila nezavisnost Egipta, ali je zadržala kontrolu nad Sueckim kanalom i poslovima odbrane zemlje.

1933. – Dan nakon što su nacisti zapalili u Berlinu zgradu Rajhstaga
/parlament/, optuživši za to komuniste, vođa nacista Adolf Hitler ubedio ostarelog predsednika Nemačke Paula fon Hindenburga da potpiše dekrete o suspendovanju ličnih sloboda, slobode govora, slobode štampe i prava na okupljanje.

1943. – Devet norveških komandosa u Drugom svetskom ratu izvelo sabotažu u nemačkim postrojenjima za proizvodnju teške vode u blizini Rjukana u okupiranoj Norveškoj.

1948. – Poslednje britanske vojne jedinice napustile Indiju.

1953. – U Ankari Jugoslavija, Grčka i Turska potpisale sporazum o političkoj, privrednoj i vojnoj saradnji.

1974. – SAD i Egipat, posle sedam godina prekida, obnovili diplomatske odnose.

1975. – U najvećoj podzemnoj železničkoj nesreći u Velikoj Britaniji poginula 42 putnika kada je voz u punoj brzini udario u odbojnike u stanici “Murgejt” londonskog metroa.

1986. – Švedski državnik Ulof Palme ubijen u Stokholmu na povratku iz pozorišta, a terorista, uprkos obimnoj policijskoj istrazi, nije otkriven. Palme je u politiku ušao kao studentski vođa, a 1969. je, u 42. godini, postao šef Socijaldemokratske stranke i premijer. Bio je među retkim zapadnim državnicima koji su digli glas protiv eksploatacije nerazvijenih zemalja, a ljutnju SAD je izazvao odlučnim protivljenjem američkoj vojnoj interenciji u Vijetnamu. Od 1980. vodio je nezavisnu međunarodnu komisiju za unapređenje procesa razoružanja. Kao lider Socijalističke internacionale rukovodio je mirovnim misijama UN /za miroljubivo rešenje sukoba Irana i Iraka/ i SI /Radna grupa o Južnoj Africi/.

1992. – Savet bezbednosti UN odobrio upućivanje 22.000 “plavih šljemova” u Kambodžu.

1995. – Raul Salinas, brat bivšeg predsednika Meksika Karlosa Salinasa de Gortarija, uhapšen pod optužbom da je umešan u ubistvo predsedničkog kandidata vladajuće Revolucionarne institucionalne partije Luisa Donalda Kolosija na predizbornom mitingu u Tihuani u martu 1994.

1996. – Britanska princeza Dajana pristala na razvod od princa Čarlsa, rekavši da je to najtužniji dan njenog života.

1997. – U Iranu zemljotres razorio više od 20 sela, usmrtivši skoro hiljadu ljudi.