4. oktobar

1944. – Uoči oslobođenja Beograda u Drugom svetskom ratu raspušten je koncentracioni logor na Banjici, nacističko mučilište i sabirni centar za strijeljanje i slanje na prisilni rad u Nemačku, koji su nemačke okupacione vlasti osnovale u junu 1941. Prema nepotpunim podacima, kroz logor je prošlo nešto više od 23.500 muškaraca, žena i dece, ali je na stratištu u Jajincima, gdje su logoraši odvođeni na streljanje, pronađeno 68.000 spaljenih i 1.400 nespaljenih leševa

1669. – Umro holandski slikar Harmens fan Rajn Rembrant, jedan od najvećih u istoriji slikarstva, čije su slike prepoznatljive po dramatičoj igri svjetlosti i sjenki, dubini kolorita, psihološkoj pronicljivosti i humanim osjećanjima. Radio je sve vrste slikarstva i u svim se pokazao jednako veliki, a omiljeni su mu bili biblijski motivi, portreti i autoportreti. Uradio je oko 650 uljanih slika, oko 300 gravira i skoro 2.000 crteža, uključujući remek-djela kao što su “Noćna straža”, “Izgubljeni sin”, “Čas anatomije doktora Tulpa”, “Hristos kao baštovan”, “Dobri Samarićanin”, “Hodočasnici u Emausu”, “Suknari”, “Vitsavej”, “Jakov blagisilja unuke”, “Venera i Kupidon”, “Vjerenici”, “Flora”, “Danaja”, “Starica”, “Jevrejska nevjesta”, “Porodiči portret”, “Predio s vjetrenjačom”, više od 60 autoportreta, portrete svoje žene Saskije van Ojlenburh, sina Tita, prijatelja Jana Siksa.
1787. – Rođen francuski političar i istoričar Fransoa Pjer Gijom Gizo, šef diplomatije od 1840. do 1847. i premijer od 1847. do 1848. Oboren je s vlasti u Februarskoj revoluciji 1848. zajedno s kraljem Lujem Filipom. Djela “Istorija engleske revolucije”, “Istorija civilizacije u Francuskoj”.
1853. – Objavom rata Rusiji Otomansko carstvo započelo Krimski rat, u kojem su mu se 1854. pridružile Francuska, Velika Britanija i Sardiniska kraljevina (Pijemont) i ruske snage su poražene 1856.
1865. – Pruski kancelar Oto fon Bizmark i francuski car Šarl Luj Napoleon Treći Bonaparta postigli su u Bijaricu sporazum da Pruska preuzme vrhovno vođstvo u Njemačkoj, što se Francuskoj osvetilo. Bizmarkova agresivna politika je 1870. izazvala rat u kojem je Nepoleon Treći doživio težak poraz, a Pruska je delimično i na ruševinama njegovog carstva uspostavila ujedinjenu nemačku imperiju.
1870. – Parlament Francuske, tri dana posle zarobljavanja cara Šarla Luja Napoleona Trećeg u bici kod Sedana u francusko-pruskom ratu, obnovio republiku i pod pritiskom masa odlučio da Francuska nastavi rat s Pruskom.
1878. – Prva ambasada Kine otvorena u SAD kad je ambasador Čen Lan Pin predao akreditive američkom predsedniku Raterfordu Birčardu Hejsu.
1892. – Rođen austrijski državnik Engelbert Dolfus, kancelar od 1932. do 1934, koji se protivio ideji Adolfa Hitlera da Austriju pripoji nacističkoj Njemačkoj. Zbog upornog odupiranja Hitlerovoj nameri, austrijski nacisti su ga ubili u Beču u julu 1934, ali je njihov puč tada ipak okončan neuspehom.
1895. – Rođen američki filmski glumac Džozef Frensis, poznat kao Baster Kiton, koji je uvek glumio usamljenog čoveka, predodređenog sudbinom da se bori protiv svih. Činio je to virtuozno, kamenog lica, dovodeći do savršenstva jedinstvo gesta, mimike i situacije. Pojavom zvučog filma publika mu je okrenula leđa, ali je ponovo postao popularan kad su njegovi nemi filmovi ozvučeni. Filmovi: “General”, “Naše gostoprimstvo”, “Navigator”, “Šerlok mlađi”, “Snimatelj”, “Bulevar sumraka”, “Svjetla pozornice”.
1924. – Rođen američki glumac Čarls Karter, poznat kao Čarlton Heston, upamćen po ulogama u holivudskim pseudoistorijskim spektaklima i naučno-fantastičnim filmovima. Filmovi: “Deset zapovesti”, “Ben Hur” (nagrada “Oskar”), “Orkanski visovi”, “Julije Cezar”, “Agonija i ekstaza”, “El Sid” (nagrada “Oskar”), “Major Dendi”, “Planeta majmuna”, “Zemljotres”.
1944. – Uoči oslobođenja Beograda u Drugom svetskom ratu raspušten je koncentracioni logor na Banjici, nacističko mučilište i sabirni centar za strijeljanje i slanje na prisilni rad u Nemačku, koji su nemačke okupacione vlasti osnovale u junu 1941. Prema nepotpunim podacima, kroz logor je prošlo nešto više od 23.500 muškaraca, žena i dece, ali je na stratištu u Jajincima, gdje su logoraši odvođeni na streljanje, pronađeno 68.000 spaljenih i 1.400 nespaljenih leševa.
1957. – SSSR lansirao u orbitu oko Zemlje prvi veštački satelit “Sputnjik 1”, težak 83 kilograma, koji je leteo po eliptičnoj putanji do visine 900 kilometara. Zapad, posebno SAD, bio je zapanjen, jer je satelit mogla da izbaci samo izuzetno snažna raketa, mnogo jača od svake kojom se eksperimentisalo u SAD. Ubrzo je uslijedilo oštro sovjetsko-američko nadmetanje u svemiru.

1966. – Britanska afrička kolonija Basutolend stekla nezavisnost pod nazivom Lesoto.
1970. – Pronađena mrtva američka pjevačica Dženis Džoplin, najpoznatija bela pjevačica bluza šezdesetih godina 20. veka. Uzrok smrti bila je prekomerna doza droge.
1992. – Vlada Mozambika i pobunjenici potpisali mirovni sporazum, čime je okončan 16-godišnji građanski rat u toj afričkoj zemlji.
1993. – Potpredsednik Rusije Aleksandar Ruckoj i lideri parlamenta, raspuštenog odlukom ruskog predsednika Borisa Jeljcina 21. septembra 1993, predali su se vojnicima lojalnim Jeljcinu posle desetočasovnog tenkovskog napada na zgradu parlamenta i pogibije najmanje 300 ljudi.
2000. – U sudu na Rijeci započet istražni postupak protiv Tihomira Oreškovića i četiri Gospićana koji su osumnjičeni za ratne zločine nad srpskim civilima na području Gospića 1991. godine.
2000. – Predsednik Hrvatske Stjepan Mesić i predsedavajući Predsedništva BiH Alija Izetbegović potpisali su u Zagrebu Sporazum o socijalnom osiguranju između dvije zemlje.
2001. – Rukovodstvo SRJ i Republike Srpske, koje su predvodili predsednici Vojislav Koštunica i Mirko Šarović, u Beogradu su formirali Vijeće za saradnju.
2001. – Ruski avion TU – 154, koji je iz Tel Aviva krenuo u rusku luku Novorosijsk, srušio se u Crno more, a svih 77 putnika i članova posade poginulo.
2004. – Danas je Svetski dan zaštite životinja. Opštom deklaracijom UN o zaštiti životinja proklamovanom 1977. zatraženo je poštovanje “za životinje kao što je poštovanje čoveka za čoveka” i zabrana svih zabava u kojima su životinje izložene maltretiranju i ubijanju.
2004. – U Posebnom odeljenju Okružnog suda za organizovani kriminal u Beogradu počelo suđenje pripadnicima “Zemunskog klana”, koji su optuženi za 13 ubistava, dva teroristička napada i četiri otmice.<