10. maj
10/05/20201844 – Načelnik Ministarstva prosvete u srpskoj vladi Jovan Sterija Popović, uputio je svim okružnim načelstvima dopis da se starine šalju u Narodni muzej. Ovaj datum smatra se danom osnivanja Narodnog muzeja u Beogradu, mada je akt o osnivanju donet u septembru.
1497 – Italijanski moreplovac Amerigo Vespuči (Vespucci) krenuo je na prvo putovanje u Novi svet. Doplovio je do obale Brazila i Hondurasa, uveren da je otkrio novi kontinent između Evrope i Azije.
1594. – Spaljene mošti Svetog Save na Vračaru u Beogradu
1655 – Britanci su od Španije preuzeli Jamajku koja je pod španskom vlašću bila 161 godinu.
1760 – Rođen je francuski oficir Klod Žozef Ruže de Lil (Claude Joseph Rouget, Lisle) koji je 1792. napisao reči i melodiju francuske himne “Marseljeza”.
1774 – Kralj Francuske Luj XV (Louis) umro je od malih boginja. Presto je nasledio kao petogodišnjak 1715, posle smrti pradede Luja XIV. Poražen u Sedmogodišnjem ratu (1756-63) kao saveznik Austrije protiv Prusije i Velike Britanije, mirom u Parizu 1763. bio je prisiljen da posede u Severnoj Americi i Indiji preda Velikoj Britaniji. Njegova vladavina dovela je Francusku na prag revolucije.
1844 – Načelnik Ministarstva prosvete u srpskoj vladi Jovan Sterija Popović, uputio je svim okružnim načelstvima dopis da se starine šalju u Narodni muzej. Ovaj datum smatra se danom osnivanja Narodnog muzeja u Beogradu, mada je akt o osnivanju donet u septembru.
1847. – Rođen Joca Savić, pozorišni glumac i reditelj
1854. – Umro Konstantin Bogdanović, političar, publicista i književni kritičar
1865 – Trupe Unije zarobile su u Američkom građanskom ratu predsednika Konfederacije Džefersona Dejvisa (Jefferson Davis).
1871 – Francuska i Nemačka potpisale su sporazum u Frankfurtu kojim su Alzas i Lorena ustupljeni Nemcima.
1873. – Umro Laza Telečki, pozorišni glumac i reditelj
1876. – Rođen Ivan Cankar, slovenački književnik
1881 – Krunisan je rumunski kralj nemačkog porekla Karol I Hoencolern (Carol Hohenzollern), prvi kralj Rumunije.
1894 – Rođen je američki kompozitor i dirigent Dimitri Tjomkin (Tiompkin). Poznat je i kao autor filmske muzike (“Tačno u podne”, “Rio Bravo”, “Starac i more”).
1895. – Osnovano Društvo za podizanje hrama Svetog Save na Vračaru, za prvog predsednika izabran mitropolit srpski Mihailo
1922. – Rođen Miodrag Protić, slikar, teoretičar i istoričar umetnosti, osnivač i prvi upravnik Muzeja savremene umetnosti u Beogradu
1923 – Između Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca i Grčke sklopljena je Konvencija o osnivanju Slobodne zone u Solunu, kojom je na 50 godina Kraljevini pripala carinska uprava. Novi aranžman Jugoslavije i Grčke potpisan je 1975. u Atini, s važnošću od 10 godina.
1931. – Rođena Olga Olja Ivanjicki, slikarka, jedna od osnivača grupe “Mediala”
1933 – U Berlinu, ispred Rajhstaga, nacisti su spalili više od 25.000 knjiga (Marksa, Frojda, Brehta, Ajnštajna…), najavljujući na taj način “novo razdoblje u istoriji nemačke kulture”.
1939. – Rođen dr Vlajko Brajić, profesor Pravnog fakulteta u Beogradu, akademik
1939. – Rođen Ivica Vidović, hrvatski pozorišni, filmski i TV glumac
1940 – Vinston Čerčil je postao britanski premijer, pošto je Nevil Čemberlen (Neville Chamberlain), potpisnik Minhenskog sporazuma, podneo ostavku.
1940 – Nemačka je bez objave rata napala Holandiju, Belgiju i Luksemburg, a Velika Britanija je posle nemačke invazije na Dansku, zaposela bivšu dansku koloniju Island.
1941 – Hitlerov zamenik Rudolf Hes (Hess) spustio se padobranom u Škotsku sa namerom da počne mirovne pregovore. Uhapšen je i kraj rata je proveo u britanskom zatvoru. Na suđenju u Nirnbergu 1946. osuđen je za ratne zločine na doživotnu robiju.
1942. – Nemačka okupaciona komanda proglasila Beograd gradom bez Jevreja, tim povodom se 10. maj obeležava u Beogradu kao Dan sećanja na žrtve Holokausta
1945 – Sovjetske trupe u Drugom svetskom ratu zauzele su Prag; Saveznici su preuzeli Rangun od Japanaca.
1946. – Rođen Marko Nicović, advokat, načelnik Uprave za suzbijanje kriminaliteta SUP-a Beograd, predsednik Svetske karate konfederacije, direktor Borda međunarodne policije za narkotike
1958. – Rođen Vladimir Divljan, muzičar, gitarista i pevač grupe “Idoli”
1960 – Američka nuklearna podmornica “Triton” završila je 84-dnevno putovanje oko sveta.
1977 – Umrla je američka filmska glumica Džoan Kraford (Joan Crawford), jedna od najvećih holivudskih zvezda 1930-ih godina 20. veka, dobitnica Oskara 1945. za film “Mildred Pirs”.
1979 – Umrla je Ita Rina, najpoznatija jugoslovenska filmska glumica između dva svetska rata, koja je slavu stekla filmom “Erotikon”. Ušla je u svetsku enciklopediju filma.
1981 – Fransoa Miteran (Francois Mitterrand) postao je predsednik Francuske pobedivši u drugom krugu Valeri Žiskar D'Estena (Valery Giscard D'Estaing).
1988 – SAD su stavile veto na rezoluciju Saveta bezbednosti UN kojom je Izrael osuđen za invaziju na jug Libana.
1990. – Rođena Ivana Španović, atletičarka, skakačica u dalj, evropska i svetska
šampionka
1993 – Više od 200 tajlandskih radnika poginulo je u požaru koji je zahvatio fabriku igračaka u provinciji Nakon Patom.
1994 – Nelson Mandela izabran je za predsednika Južne Afrike i postao prvi crnac predsednik te zemlje.
1994 – Italijanski medijski magnat Silvio Berluskoni (Berlusconi) postao je predsednik italijanske vlade u koju su, prvi put od Drugog svetskog rata, ušli neofašisti.
1995 – Svetska zdravstvena organizacija u Ženevi saopštila je da bi uzročnik smrtonosne epidemije u Zairu mogao biti virus ebola.
1997 – U zemljotresu u istočnom Iranu poginulo je najmanje 1.560 ljudi.
2001 – Jugoslovenska skupština ratifikovala je Sporazum o specijalnim, paralelnim vezama SRJ i Republike Srpske koji su 5. marta u Banjaluci potpisali predsednici SRJ i RS, Vojislav Koštunica i Mirko Šarović.
2002 – Bivši agent FBI Robert Hansen (Hanssen) osuđen je u Americi na doživotnu robiju, zbog prodaje Moskvi strogo poverljivih dokumenata, čime je postao špijun koji je naneo najveću štetu u američkoj istoriji.
2002 – Umro je Iv Rober (Yves Robert) francuski glumac i režiser koji je najveći domet ostvario filmovima “Visoki Plavi Čovek sa Jednom Crnom cipelom” i “Rat dugmadima”.
2003 – Sud u Jemenu osudio je na smrt Abeda Abdula Razaka Kamela zbog ubistva tri američka baptistička misionara i ranjavanje jednog, u decembru 2002. godine u jednoj bolnici u gradu Džibla.
2005 – Egipatski parlament odobrio je ustavni amandman kojim je, po prvi put u istoriji ove države, dozvoljeno ucčešće više kandidata na predsedničkim izborima.
2005 – U Berlinu u Nemačkoj, otvoren je Memorijalni centar u spomen šest miliona stradalih Jevreja tokom vladavine nacista.
2006 – Za predsednika Italije, 11. po redu posle II svetskog rata, izabran je đorđo Napolitano i on je prvi bivši komunista na toj funkciji.
2011 – Ujedinjene nacije su saopštile da je malo putnika preživelo udes prenatrpanog broda sa oko 600 migranata koji se raspao u moru i potonuo u blizini obala Libije.
2014 – Novi mađarski parlament ponovo je izabrao Viktora Orbana, lidera stranke Fides koja je pobedila na izborima, za premijera.
2017. – Umro dr Radoslav Lazić, pozorišni reditelj, teatrolog, profesor Akademije umetnosti u Novom Sadu
2017 – Skupština Kosova izglasala je nepoverenje vladi. Predsednik Hašim Tači potpisao je nakon toga ukaz o raspuštanju Skupštine Kosova što je dovelo do vanrednih parlamentarnih izbora.♦
