16. mart

1521 – Portugalski moreplovac Fernao de Magelan (Magellan) stigao je na Filipine, gde je krajem aprila poginuo u sukobu s domorocima. Posle tri godine plovidbe oko sveta, u Španiju se 1522. od pet brodova njegove ekspedicije vratila samo “Viktorija” sa 18 članova posade. Tim putovanjem je prvi put oplovljena Zemlja.

1736. Umro Đovani Batista Pergolezi, italijanski kompozitor

1751. Rođen Džejms Medison, američki političar i državnik, predsednik SAD, tvorac američkog Ustava

1792 – Švedski kralj Gustav III smrtno je ranjen tokom maskenbala u “Rojal operi” u Stokholmu. Preminuo je 29. marta. Taj atentat bio je inspiracija Verdiju za operu “Bal pod maskama”.

1799. Rođena Ana Atkins, britanska botaničarka i fotografkinja, prva žena koja je objavila knjigu ilustrovanih fotografija

1827 – U Njujorku su izašle prve američke novine za crnce “Freedom's Journal”.

1839. Rođen Rene Fransoa Arman Sili Pridom, francuski književnik, prvi dobitnik Nobelove nagrade za književnos

1851 – Španija je zaključila konkordat s Vatikanom, prema kojem je rimokatolicizam postao jedina vera u Španiji, a obrazovanje i štampa su stavljeni pod kontrolu crkve.

1861 – U Beču je počeo da izlazi dnevni list “Ost und West”. List je pokrenuo i uređivao Karlovčanin Imbro Ignjatijević Tkalac, a potpomagali su ga srpski knez Mihailo Obrenović i biskup Josip Juraj Štrosmajer.

1881. Osnovana Knjaževsko-serpska železničko-saobraćajna škola u Beogradu.

1908. U Kragujevcu osnovan Savez srpskih sokolova.

1917. Abdicirao ruski car Nikolaj II Romanov – kraj dinastije Romanov.

1918. Moskva proglašena za glavni grad Sovjetske Rusije.

1923. Rođen Vasa Popović, književnik, publicista i novinar

1926 – Američki fizičar Robert Goderd (Goddard) izveo je prvo uspešno lansiranje rakete na tečno gorivo. Raketa je dostigla 56 metara udaljenosti za 2,5 sekunde.

1926. Rođen Džeri Luis (Džozef Levič), američki filmski i TV glumac, komičar i reditelj

1930 – Umro je španski general Migel Primo de Rivera i Orbaneha (Miguel, y Orbaneja), vojni diktator Španije od septembra 1923. do januara 1930, kada je podneo ostavku izgubivši podršku vojske.

1934 – U Rimu je potpisan italijansko-mađarsko-austrijski protokol kojim je formiran “Dunavski blok” protiv “Male antante” Čehoslovačke, Rumunije i Jugoslavije.

1935 – Hitler je izdao dekret kojim je nemačkoj armiji osigurao 500.000 naoružanih vojnika. Time je potpuno odbacio Versajski ugovor sklopljen posle prvog svetskog rata kojim je Nemačkoj dozvoljeno samo 100.000 ljudi pod oružjem.

1941. Rođen Bernardo Bertoluči, italijanski filmski reditelj i scenarista, dobitnik Oskara

1945. Umrla Ana Frank, jevrejska devojčica, simbol Holokausta

1953 – Josip Broz Tito je doputovao u Veliku Britaniju, što je bila prva poseta šefa jugoslovenske države jednoj zapadnoj zemlji posle Drugog svetskog rata.

1967 – U zagrebačkom listu “Vjesnik” objavljena je “Deklaracija o nazivu i položaju hrvatskog jezika” koju su podržali Matica hrvatska, Društvo književnika Hrvatske i 16 drugih ustanova i organizacija. Rastući hrvatski nacionalizam, oličen u ovom dokumentu, dobio je odgovor u “Predlogu za razmišljanje Društva književnika Srbije”, koji su potpisala 42 srpska pisca.

1968 – Tokom Vijetnamskog rata američki vojnici masakrirali su najmanje 100 civila u selu Mi Laj.

1978 – Pripadnici terorističke organizacije “Crvene brigade” kidnapovale su u Rimu istaknutog italijanskog političara i bivšeg premijera Alda Mora, zahtevajući da se puste na slobodu uhapšeni članovi njihove organizacije. Teroristi su Mora držali u zatočeništvu do maja 1978, a potom su ga ubili.

1978 – Više od 250 hiljada tona nafte iscurelo je u blizini Portsala u Francuskoj nakon havarije broda “Amoko Kadiz”.

1985. Umro Milutin Tine Živković, harmonikaš

1985 – U Bejrutu je otet američki novinar Teri Anderson (Terry). On je pušten na slobodu 4. decembra 1991, nakon gotovo sedam godina zatočeništva.

1988 – Iračke vlasti su hemijskim oružjem ubile oko 5.000 civila Kurda u gradu Halabja, na severu zemlje. Tokom te godine armija iračkog predsednika Sadama Huseina izvela je osam vojnih operacija u tom delu Iraka.

1998 – Vatikan je izrazio žaljenje zbog toga što pojedini pripadnici rimokatoličke crkve nisu učinili dovoljno da tokom Drugog svetskog rata pomognu Jevrejima izloženim nacističkom progonu, ali je odbacio zahteve da osudi ponašanje tadašnjeg pape Pija XII.

1999 – Svih 20 članova Evropske komisije, najvišeg izvršnog tela Evropske unije, podnelo je ostavke zbog optužbi za prevare, korupciju i loše upravljanje finansijama. To su bile prve ostavke od osnivanja tog tela 1958.

2002 – Preminuo je poznati filmski i pozorišni glumac Danilo Bata Stojković (Profesionalac, Crni bombarder, Maratonci trče počasni krug, Varljivo leto 68, Poslednji krug u Monci, Ko to tamo peva, Balkanski špijun…)

2004 – Hrvatski premijer Ivo Sanader posetio je Jasenovac. On je položio venac na obnovljeni spomenik i odao poštu žrtvama ustaškog koncentracionog logora iz doba Nezavisne Države Hrvatske (NDH), koji je tu bio od 1941. do 1945. godine.

2007. Umro Aleksandar Saša Subota, pijanista i džez muzičar

2005 – Sirijski vojni obaveštajni agenti su, nakon 18 godina prisustva u Libanu, napustili Bejrut.

2014 – Uz prisustvo Rusije, na Krimu je održan referendum na kome se 96,6 odsto građana izjasnilo za pripajanje Rusiji. Dan kasnije Parlament Krima izglasao je pripajanje tog poluostrva Rusiji, nacionalizaciju dobara ukrajinske države u tom regionu i proglasio rublju za zvaničnu valutu Krima.

2017 – Britanska kraljica Elizabeta Druga potvrdila je zakon o davanju ovlašćenja Vladi da pokrene pregovore o istupanju Velike Britanije iz Evropske unije, čime je omogućeno premijerki Terezi Mej da u bilo kom trenutku može da aktivira član 50 Lisabonskog sporazuma i počne pregovore o napuštanju Unije.

2019. Umrla Grozdana Olujić, književnica, esejista, prevodilac i antologičar, dobitnica Ninove nagrade♦