KIM: “Panorana – Jedinstvo” – 52. pesnički susreti “Lazar Vučković”

U organizciji “Panorame – Jedinstvo”, po 52. put održani su Pesnički susreti “Lazar Vučković”. Svečanost je počela u Bogosloviji u Prizrenu, odakle je pesnički karavan nastavio svoj put po Metohiji, u Orahovcu, a potom po centralnom i severnom Kosovu.

Ovom prilikom Kosovo i Metohiju su pohodili pesnici sa celokupnog srpskog govornog područja. Dakle, perespektiva knjižvne reči, života i duha na našim kosovskometohijskim prostorima neće biti potistunuta, niti prekinuta i pored nepovoljnom stanju u kojem se nalazi srpski narod na KiM.
Dajući blagoslov susretima, prorektor prizrenske Bogoslovije otac Isisdor izrazio je zadovoljstvo što se susreti održavaju u Carskom gradu Prizrenu u vreme jubileja – 800 godina autokefalnosti Srpske pravoslavne crkve i 150 godina rada Bogoslovije u Prizrenu.
– Želim da ovi vaši susreti budu blagosloveni, da Blagi duh bude vaš nadahnitelj, želim vam nadahnuća i da možda na ovom mestu dobijete inspiraciju za neka nova dela. Neka je blagosloveno ovo vaše pesničko putešestvije, pesnički karavan i nadam se da se opet vidimo sledeće godine u Prizrenu – rekao je otac Isidor.
Direktor “Panorame” Svetozar Vlahović obraćajući se ljubiteljima pisane reči, između ostalog je rekao da se ovi susreti održavaju u slavu lepe pisane reči i pesnika Lazara Vučkovića, koji je jako mlad izgubio život u vodama Ohridskog jezera.
Vlahović je podsetio na značaj “Panorame – Jedinstva” u očuvanju srpskog jezika i pisma, i izrazio bojazan za sve veće potiskivanje ćirilice i srpskog jezika sa Kosova i Metohije. On je istakao da je posebno važno održavati ovakve tradicionalne manifestacije, upravo u cilju očuvanja jezika, pisma i prenositi mladim generacijama s kolena na kolenao, i da je uloga stvaralaca – pesnika od ogromne važnosti.
– Očuvanje srpske pisane reči na Kosovu i Metohiji je znak da kultura koja se stvarala vekovima produžava nit trajanja i u teškim uslovima. Svaka reč koja je utisnuta o Kosovu i Metohiji, u bogatom stvaralaštvu srpskih književnika, predstavlja neizbrisiv trag da je srpski narod vekovima prisutan na teritoriji Kosova i Metohije i da nam pruža neiscrpnu i neprocenjivu riznicu srpske kulture i umetnosti na KiM. Dok god se na Kosovu i Metohiji čuje, čita, govori i piše srpska reč neće biti izgubljeni ni srpska pršlost ni srpska budućnost – rekao je Vlahović
Posebno je bio emotivan susret pesnika i dece u školi u srpskom delu Orahovca, gde su pesnici kazivali svoje stihove, a nakon toga mališani iz Orahovca su pevali kosovske pesme.
Pesnički susreti imaju i svoj najsvečaniji čin a to je dodela nagrade “Lazar Vučković”.

Ovogodišnji dobitnik je književnik Milovan Vitezović. Obrazlažući nagradu urednica “Jedinstva” i časopisa “Stremljenja” Rada Komazec, koja je i predsedavala žirijem, između ostalog je kazala:
– U bogatim poetskim prilozima objavljenim između dva pesnička susreta izdvojila se poezija duhovnog i rodoljubivog karaktera Milovana Vitezovića. Ova poezija vrvi od lirsko – epske raspevanosti u čijoj srži dominiraju mit i istorija, ali i temelji naše materijalne i duhovne kulture. Kao istraživač srpskog istorijskog, etičkog i nacionalnog bića u poeziji primenjuje različite stilove i poetske elmente a pesmama često daje snažniji ritam kao neku vrstu zakletve otadžbini na beskonačnu ljubav i vernost. Tu je i naše trajanje obeleženo ratovima, zatvorima, vešalima, ali i težnje da se tiranin zaustavi, da se uspravimo i opstanemo na ovoj svetoj Vidovdanskoj zemlji. Tu su naše crkve i zadužbine, naše deobe i seobe, naše Kosovo, junaci i svetitelji -istakla je urednica Komazec i dodala :
– Tu je Kosovsko Polje i nebo kojim još “lete dva vrana gavrana”, tu još Majka Jugovića prevrće Damjanovu ruku, tu još Kosovka devojka srpskim junacima gasi žeđ i vida rane, to su teme kojima ovaj pesnik prefinjenim stražilovsko – jefimijinim vezom ispunjava ovo poetsko tkanje. Ovo su stihovi šiknuli iz duše i odraz su ogromnog pesnikovog dara, umnosti, znanja i iskustva. Stihovi “to nas preci kroz nebesa zovu da branimo dušu na Kosovu” ( iz pesme “Branioci duše”) na najbolji način govore o pesnikovom opredeljenju i lepoti ove poezije. Pored poezije u “Stremljenju” je objavljen Vitezovićev esej “Kosovo” koji je pun nezaboravnih reči, koje su ugrađene u nacionalno pamćenje. U njemu se neguju epske vrline, kao hrabrost, vernost i pravda a iznad svega Kosovski zavet . Za Vitezovića Kosovo je nepresušna duhovna riznica, a sam pesnik kaže da i nije pesnik onaj koji ne piše o Kosovu i Metohiji- navela je Rada Komazec.
Drugog dana pesnici su pohodili centralno i severno Kosovo. U prepunom Domu kulture u Gračanici , tu kod zadužbine Kralja Milutina , grmeli su pesnici na oduševljenje ljubitelja pisane reči. Pesnici su održali i nekoliko književnih časova po osnovnim školama.
Pesnički karavan u Kosovskoj Mitrovici dočekli su u sali Mitrovačkog dvora članovi Privremeni organ opštine Kosovska Mitrovica sa gradskom bibliotekom “Vuk Karadžić”.
U ime domaćina najveći pesnički karavan u nas pozdravio je i poželeo mu dobrodošlicu direktor Gradske biblioteke i pesnik Milan Mihajlović uputivši veliku zahvalnost organizatoru “Panorami – Jedinstvu”, već drugu godinu zaredom dovodi pesnike u Kosovsku Mitrovicu.

Sve prisutne, predstavnike Privremenog organa opštine Kosovska Mitrovica, direktore osnovnih i srednjih škola, javnih preduzeća i ustanova, a posebno učenike osnovnih i srednjih škola koji su ispunili salu Mitrovačkog dvora pozdravio je direktor novinsko izdavačke kuće “Panorama – Jedinstvo” Svetozar Vlahović.
– Mnogo je lakše i mnogo nama ugodnije biti u Mitrovici svake godine, lepo se sa vama družiti u gradu prepunom mladosti, srpske maldosti, ali je malo teže nama kao organizatoru posetiti svaku enkalvu srpsku, koje u ovom trenutku jedini neki vid umetnosti doživljavaju kroz ove susrete naših pesnika, koji su, slobodno mogu reći, svaku srpsku naseobinu na Kosovu i Metohiji obišli u toku ove 52 godine, a posebno poslednjih godina – kazao je Vlahović.
Svoje stihove u okviru Pesničkih susreta “Lazar Vučković” u Kosovskoj Mitrovici nadahnuto su govorili Radoslav Zlatanović, Nenad Jero Radenković, Ranko Đinović, Vidosava Arsenijević, Slavica Jovanović, Golub Jašović, Danilo Jokanović, Sonja Keča, Radenko Bjelanović, Mihajlo Šćepanović, Zoran Nedeljković, Milutin Đuričković a pridružili si im se i kosovskomitrovački stvaraoci, Sanja Erjavec, Mirjana Arsenijević, Boris Ristić i Nikola Pačariz.
Na samom početku večeri dobrodošlicu pesnicima u grad na Ibru pesmom poželeo je hor OŠ “Sveti Sava” iz Kosovske Mitrovice pod dirigentskim vođstvom profesora muzičke kulture Sandre Marković Vukadinović. Oni su izveli “Pesmu o miru” sa kojom su maja ove godine na Muzičkom festivalu horova osnovnih i srednjih škola u Beogradu osvojili treće mesto, a zatim i pesmu “Moj grad”. Stihove pesnika Lazara Vučkovića, čije ime nose ovi susreti, na recitatorski način oživeli su mitrovački srednjošloci Vuk Tvrdišić, Anđela Babincev i Vasilije Marković a učenik druge godine mitrovačke gimnazije “Aleksandar Kasalović” svojim stihovima pokazao je da će imati ko da nasledi nepresušnu pesničku nit na Kosovu i Metohiji
Inače, progonom iz Prištine ovi susreti su znatno redukovani, potrebno je naglasiti da su svojevremeno trajali po više dana i da su na njima održavane diskusione tribine i okrugli stolovi s tematikom koja je oražavala aktuelne tokove u književnosti, promocije knjiga i drugi raznovrsni multimedijalni programi na kojima je uzimalo učešće preko stotinu stvaralaca i univerzitetskih profesora. U današnje vreme, iako programski redukovani zbog poznate situacije na KiM, ova manifestacija je simbol trajanja kulture srpskog jezika i pisma, živoga srpskog naciona na svojoj kosovskometohijskoj zemlji.♦

Press i foto Jedinstvo