29. jul

2008. – Umro Mate Parlov, bokser, svetski i olimpijski šampion

1526. U pohodu na Ugarsku turska vojska nakon tronedeljne opsade zauzela Petrovaradin. Posle toga Turci osvojili susedne gradove u Sremu i kod Osijeka izgradili most na reci Dravi, presli u Ugarsku i 29. avgusta potukli kod Mohaca vojsku kralja Ljudevita II.

1588. Britanska flota pod komandom lorda Hauarda i ser Fransisa Drejka porazila spansku “Nepobedivu armadu” od oko 125 brodova, koju je u invaziju na Englesku poslao spanski kralj Filip II.

1805. Rodjen francuski istoricar i politicar Aleksis de Tokvil, cije je delo imalo znacajan uticaj na razvoj gradjanske demokratije.

1856. Umro nemacki kompozitor Robert Šuman, jedan od najznacajnijih i najuticajnijih predstavnika muzickog romantizma.

1864. – Osnovano Srpsko učeno društvo
Srpsko učeno društvo nastalo je posle raspuštanja Društva srpske slovesnosti. Prema “Ustrojstvu” cilj Društva bio je “zanimati se naukama i veštinama, ukoliko se ona ponajviše tiču srbstva”. S takvim ciljem osnovana su i četiri odbora: Odbor za moralne, jezikoslovne i literarne nauke, za prirodoslovne i matematičke, za istorijske i državne nauke i za veštine.

1878. Pocela austrougarska okupacija Bosne i Hercegovine, na osnovu dogovora evropskih sila na Berlinskom kongresu.

1880. – Rođen Varnava (Rosić), patrijarh Srpske pravoslavne crkve

1883. Rođen italijanski diktator Benito Musolini, koji je vladao Italijom od 1922. do 1943. i uveo Italiju u Drugi svetski rat na strani Nemacke 1940. Italijanski partizani uhvatili ga 1945. pri pokusaju bekstva iz zemlje i streljali, pa obesili.

1890. Umro holandski slikar Vinsent van Gog, 2 dana posto je pokusao samoubistvo. Jedan od najcenjenijih umetnika u 20. veku, cije je delo presudno uticalo na evropsko slikarstvo u trazenju novog likovnog izraza, za zivota prodao samo jednu sliku.

1900. Anarhista Gaetano Bresi u Monci ubio italijanskog kralja Umberta I. Atentator 1901. izvrsio samoubistvo.

1905. Rođen svedski politicar Dag Hamarseld, generalni sekretar UN od 1953. do 1961, kada je poginuo u avionskoj nesreci u Africi na jednom od svojih mirovnih putovanja. Posthumno mu dodeljena Nobelova nagrada za mir.

1914. – Beograd bombardovan u Prvom svetskom ratu

1925. – Rođen Mikis Teodorakis, grčki kompozitor i borac za mir

1937. Japanske trupe okupirale u Kinesko-japanskom ratu kineski grad Tjencin.

1938. – Umrla Draga Spasić, operska pevačica i pozorišna glumica

1940. Počela vazdusna ofanziva Nemacke na Veliku Britaniju u Drugom svetskom ratu.

1941. Visijevska Francuska i Japan potpisali sporazum o “zajednickom protektoratu” nad Indokinom. Francuska nastavila upravljanje Indokinom, a Japan poslao trupe.

1946. U Parizu počela mirovna konferencija zemalja-pobednica u Drugom svetskom ratu. Mirovni ugovori, usaglaseni tokom zasedanja konferencije od 29.7. do 16.10, potpisani 10. februara 1947.

1948. Na stadionu “Vembli” u Londonu otvorene prve Olimpijske igre posle Drugog svetskog rata.

1957. – Potpisana Berlinska deklaracija o rešenju nemačkog pitanja i evropskoj
bezbednosti

1967. U Vijetnamskom ratu u pozaru ostecen nosac aviona SAD “Forestal”, poginulo 130 ljudi.

1973. Grci se na referendumu, koji je raspisala vojna hunta, izjasnili za ukidanje monarhije, a vođa vojne hunte, pukovnik Jorgos Papadopulos, postao predsednik Grcke.

1981. U katedrali Svetog Pavla u Londonu vencali se naslednik britanskog prestola, princ od Velsa Carls, i Dajana Spenser.

1983. Umro britanski pozorisni i filmski glumac Dejvid Niven, dobitnik Oskara 1958. za film “Odvojeni stolovi”.

1983. Umro španski filmski reziser Luis Bunjuel, jedan od najvecih reditelja u svetskoj kinematografiji, poznat po nadrealistickim filmskim ostvarenjima “Andaluzijski pas”, “Viridijana”, “Lepotica dana”, “Diskretni sarm burzoazije”.

1985. Alan Garsija inaugurisan za novog predsednika Perua i s 36 godina postao najmladji sef drzave na svetu.

1991. – Umro Branislav Lovrenski, književnik, novinar i urednik Radio Beograda

1992. Bivsi istocnonemacki komunisticki lider Erih Honeker dosao u Berlin nakon 8 meseci provedenih u cileanskoj ambasadi u Moskvi da se suoci sa optuznicom za smrt mnogih nemackih gradjana koji su preko Berlinskog zida pokusali da pobegnu u tadasnji Zapadni Berlin.

1994. Bivsi italijanski premijer Betino Kraksi osuđen na osam i po godina zatvora pod optuzbom za prevaru. Kraksi presudu docekao u Tunisu, gde je i umro.

1996. Kina izvela nuklearnu probu jacine 4,3 stepena Rihterove skale na Lop Noru, a potom obecala da ce se ubuduce pridrzavati moratorijuma na nuklearne probe.

1999. U Sarajevu poceo samit Pakta stabilnosti za Jugoistocnu Evropu. Delegacije iz 39 zemalja i predstavnici 17 medjunarodnih organizacija usvojili 30. jula deklaraciju o demokratizaciji i ekonomskoj obnovi Balkana. Srbiji, koja nije pozvana na samit, poruceno da moze da se prikljuci Paktu kad prihvati demokratske promene.

2005. – Najstariji srpski rukopis “Miroslavljevo jevanđelje” upisano u listu UNESCO baštine “Memorija sveta”

2008. – Umro Mate Parlov, bokser, svetski i olimpijski šampion

2011. – Umro Muharem Pervić, književnik i publicista, književni i pozorišni kritičar, glavni urednik lista “Student”, časopisa “Delo” i Kulturno-
umetničkog programa Televizije Beograd

2011. – Umro Savo Škundrić, predsednik Socijalističkog saveza radnog naroda Beograda i Narodne tehnike Beograda, jedan od osnivača Socijalističke partije Srbije♦