14. april

–1930. – Samoubistvo izvršio ruski pisac Vladimir Vladimirovič Majakovski, utemeljivač ruskog futurizma, slomljen ličnim nedaćama i raskorakom njegovog sanjarskog temperamenta i surovih okolnosti u SSSR. Revolucija, u čije ime je revalorizovao idejne, etičke i estetske vrednosti života, bila je za njega kretanje ka komuni, pa je njegovo pesništvo dobilo kolektivističke oznake, s naglašenim elementima “dinamičkog kretanja”, “drugog potopa” i “osvajanja neba”.

1629. Rođen holandski matematičar i astronom Kristijan Hajgens. Otkrio prsten oko Saturna i konstruisao časovnik s klatnom.

1759. U Londonu umro nemački kompozitor Georg Fridrih Hendl.

1849. Na inicijativu revolucionarnog lidera Lajoša Košuta Mađarska proglasila nezavisnost od Austrije.

1865. Predsednik SAD Abraham Linkoln smrtno ranjen u atentatu nekoliko dana po završetku građanskog rata, pošto je na njega u loži vašingtonskog pozorišta pucao Džon But. Preminuo sledećeg dana, a nov predsednik postao Endrju Džonson.

–1883. Rođen srpski pisac Sima Pandurović, jedan od osnivača srpske moderne.

1900. Predsednik Francuske Emil Lube u Parizu otvorio Međunarodnu izložbu koja se prostirala na 547 jutara, najveću te vrste u istoriji Evrope.

–1904. Rođen engleski pozorišni i filmski glumac Džon Gilgud. Slavu stekao ulogama Šekspirovih junaka, a “Oskara” dobio 1981. za ulogu u filmu “Artur”.

1907. Rođen haićanski predsednik Fransoa Divalije, “Papa Dok”. Bio predsednik Haitija od 1957. do smrti, 1971.

1914. Umro američki filozof i logičar Čarls Sanders Pirs, osnivač pragmatizma.

1917. Umro poljski lekar Ludovik Lazar Zamenhof, izumitelj esperanta. Pod pseudonimom Dr Esperanto 1887. objavio udžbenik novostvorenog jezika “Lingvo Internacia”.

–1930. – Samoubistvo izvršio ruski pisac Vladimir Vladimirovič Majakovski, utemeljivač ruskog futurizma, slomljen ličnim nedaćama i raskorakom njegovog sanjarskog temperamenta i surovih okolnosti u SSSR. Revolucija, u čije ime je revalorizovao idejne, etičke i estetske vrednosti života, bila je za njega kretanje ka komuni, pa je njegovo pesništvo dobilo kolektivističke oznake, s naglašenim elementima “dinamičkog kretanja”, “drugog potopa” i “osvajanja neba”. Posle 1921, kad je revolucionarni ideal sveden na granice SSSR, uporedo s kritikom Zapada i ispisivanjem tekuće hronike sovetskog života sve više se kloni svođenja bilansa o sebi i vremenu i opredjeljuje za obraćanje mrtvim revolucionarima /”Razgovor s drugom Lenjinom”/ i potomcima /”Na sav glas”/. Zaslužan je za razvoj lirsko-epske i lirsko-fantastičke poeme, tonskog stiha, principa realizacije metafore. Znatno je uticao na niz sovetskih i evropskih pesnika. Djela: zbirke pesama i poema “Ja”, “Vladimir Majakovski”, “Oblak u pantalonama”, “Rat i svet”, “Čovek”, “Sve što je napisao Vladimir Majakovski”, “150.000.000”, “Majakovski se smeška”, “Majakovski se smeje”, “Majakovski se ruga”, “Pesme o revoluciji”, “O tome”, “Vladimir Iljič Lenjin”, “Dobro”, drame “Stenica”, “Hladan tuš”.

1931. U Španiji proglašena republika posle abdikacije i bekstva iz zemlje kralja Alfonsa III. Republiku 1939, posle trogodišnjeg građanskog rata, ukinuo general Francisko Franko.

1945. Savezničke trupe uhapsile nemačkog diplomatu i političara Franca fon Papena i izručile ga sudu za ratne zločine u Nirnbergu. Oslobođen krivice, kasnije u Nemačkoj osuđen na osam godina zatvora, a pušten 1949.

–1969. Umro srpski književni istoričar Petar Kolendić, profesor Beogradskog univerziteta i član Srpske akademije nauka i umetnosti, poznat po studijama i raspravama o staroj dubrovačkoj i dalmatinskoj književnosti.

1975. U Sikimu, severoistočna Indija, ukinuta monarhija i proglašena republika. Sikim ostao 22. država Indijske unije.

–1986. Umrla francuska književnica Simon de Bovoar, životna saputnica Žan Pol Sartra. Njena knjiga “Drugi pol” bila inspiracija feminističkog pokreta.

1988. U Ženevi Avganistan i Pakistan potpisali sporazum o Avganistanu, a SSSR i SAD dali izjave o nemešanju i neintervenciji. Sporazumom predviđen povratak avganistanskih izbeglica iz Pakistana i povlačenje sovjetskih trupa iz Avganistana.

1994. Dva američka borbena aviona F-15 greškom, iznad severnog Iraka, oborila dva američka helikoptera, usmrtivši svih 26 ljudi u njima.

1995. Svetska zdravstvena organizacija saopštila da u bivšoj Jugoslaviji ima oko milion ljudi kojima je potrebna medicinska pomoć zbog psiholoških trauma izazvanih ratom.

1999. Najmanje 75 ljudi poginulo, 25 teško ranjeno na Kosovu i Metohiji u dve izbegličke kolone koje su raketirali avioni NATO.

1999. Pakistan izvršio probu balističke rakete dometa 2.000 kilometara, sposobnu da nosi nuklearne projektile.

2000. Mitingom u centru Beograda, pod geslom “Stop teroru, za demokratske izbore”, opozicija u Srbiji počela koordiniranu akciju za demokratske promene u zemlji.♦