21. mart

21/03/2018 Off By

1556. Kanterberijski nadbiskup Tomas Krenmer spaljen na lomači kao jeretik u vreme rimokatoličke reakcije kraljice Meri I. Kao glavni zastupnik verske reformacije u Engleskoj uveo liturgiju na engleskom jeziku i sastavio “Opšti molitvenik” na engleskom.

–1685. Rođen Johan Sebastijan Bah, na čijem delu se temelji nemačka muzička tradicija. Savremenici ga cenili kao virtuoznog orguljaša, a vrednost njegovog muzičkog dela otkrivena početkom XIX veka u doba muzičkog romantizma.

1804. Stupio na snagu Napoleonov kodeks, francuski krivični i građanski zakon, kojim je car Napoleon I, tada “doživotni konzul”, reformisao pravosuđe.

1829. U zemljotresu u Španiji poginulo 6.000 ljudi.

–1839. Rođen ruski kompozitor Modest Petrovič Musorgski, član kompozitorske grupe “Velika petorica”, predstavnik ruske nacionalne muzičke škole.

1871. Kancelar Oto fon Bizmark otvorio prvu sednicu Rajhstaga novostvorenog Nemačkog carstva.

1884. U Francuskoj legalizovani sindikati.

–1913. Rođen jugoslovenski književnik Ivan Goran Kovačić, autor poeme “Jama”, dela o zločinima u Drugom svetskom ratu u kojima je i sam stradao. Poema inspirisala mnoge slikare, a muziku inspirisanu tim delom komponovao Nikola Hercigonja.

1918. Poslednjom nemačkom ofanzivom u Prvom svetskom ratu počela druga bitka na reci Somi u Francuskoj.

1919. Pod vođstvom komuniste Bele Kuna oborena vlada u Mađarskoj i proglašena Sovjetska Mađarska Republika.

1935. – Umro je srpski geolog Vladimir K. Petković, član Srpske kraljevske akademije, osnivač Državnog geološkog instituta Jugoslavije, profesor i rektor Beogradskog univerziteta, najbolji poznavalac kredne formacije kod nas i tektonike istočne Srbije. Bio je i upravnik Geološkog zavoda Beogradskog univerziteta i urednik “Geoloških anala Balkanskog poluostrva”. Napisao je oko 70 radova, pretežno o stratigrafiji i tektonici Srbije. Dela: “Geologija istočne Srbije”, “O tektonskom sklopu istočne Srbije”, “Tercijer u Skopskoj ravnici”, “Tupižnica i njeno podnožje”, “Golt u Srbiji”, “O baremskom katu na Grebenu”, “Aptski kat u istočnoj Srbiji”.

1945. Britanski avioni u Drugom svetskom ratu bombardovali sedište Gestapoa u Kopenhagenu, poginulo više od 70 nemačkih nacista. Greškom pogođena i francuska škola, gde je poginulo 86 dece i 10 kaluđerica.

1952. Kvame Nkrumah postao premijer Zlatne Obale, kasnije Gane, kao prvi Afrikanac južno od Sahare na položaju predsednika vlade.

1960. U južnoafričkom gradu Šarpvil ubijeno najmanje 79 ljudi, ranjeno preko 180, kada je policija otvorila vatru na mirne demonstracije crnaca protiv rasističkog režima.

–1960. Rođen brazilski automobilski as Ajrton Sena, trostruki prvak sveta “Formule 1”. U Brazilu imao status nacionalnog heroja, a njegova pogibija u maju 1994. na stazi u Imoli, tokom trke za “Gran Pri San Marina”, doživljena kao nacionalna tragedija.

1963. Transferom 27 poslednjih zatočenika zatvoren Alkatraz, po maksimalnoj bezbednosti čuven zatvor u zalivu San Franciska u kom je bio zatvoren i gangster Al Kapone.

1975. Privremeno vojno veće Etiopije, na čelu s vođom pučista, potpukovnikom Mengistom Haileom Marijamom, ukinulo 3.000 godina staru etiopsku carevinu.

1991. Na sednici Predsedništva Jugoslavije postignut dogovor da predsednici republika počnu pregovore o budućnosti savezne države. Prvi od ukupno 6 susreta održan 28. marta u Splitu.

1991. Zbog lošeg vremena i teškog dima od zapaljenih kuvajtskih izvora nafte u Kuvajtu se srušio saudijski transportni avion. Poginuli svi putnici u avionu, odnosno 92 senegalska vojnika i 6 Saudijaca, članova posade.

1997. Predsednici Rusije i SAD Boris Jeljcin i Bil Klinton saglasili se, na samitu u Helsinkiju, da smanje nuklearne arsenale dve zemlje.

1998. Kosovski Albanci održali druge paralelne, nelegitimne parlamentarne i predsedničke izbore. Za predsednika nepriznate Republike Kosovo izabran Ibrahim Rugova, najistaknutiji lider kosovskih Albanaca u borbi za nezavisnost Kosova.

–1998. U 88. godini umrla ruska balerina Galina Sergejevna Ulanova, gotovo dve decenije vodeća balerina “Boljšoj teatra” posle Drugog svetskog rata.