4. februar
04/02/2018- Francuski kralj Fransoa I ušao u savez s turskim sultanom Sulejmanom I da bi se suprotstavio Habsburgovcima.
- Rođen poljski nacionalni junak Tadeuš Košćuško, borac protiv podele Poljske i vođa ustanka protiv Rusa 1794. Učestvovao u Američkom ratu za nezavisnost 1776. i bio ađutant Džordža Vašingtona.
- Velika Britanija u Parizu potpisala sporazum o priznanju SAD, čime je okončan osmogodišnji britansko-američki rat, poznat kao Američki rat za nezavisnost.
- Za prvog predsednika SAD izabran Džordž Vašington, koji je u ratu za nezavisnost od Velike Britanije komandovao vojskom kolonista. Bio predsednik 8 godina, povukao se iz politike 1797. odbivši da se treći put kandiduje za šefa države.
–1897. Rođen nemački političar i ekonomista Ludvig Erhard, zapadnonemački kancelar od 1963. do 1966, pobornik neoliberalne ekonomije i glavni tvorac nemačkog “privrednog čuda”.
–1900. Rođen francuski pisac Žak Prever, “pesnik ljubavi, prijateljstva i sreće”, autor čuvene “Barbare”, veoma popularan među mladima pedesetih godina XX veka. Poznat i po scenarijima za filmove Marsela Karnea “Obala u magli”, “Hotel Sever”, “Deca raja”, “Ljubavnici iz Verone”.
–1901. Umro srpski političar, novinar i pisac Svetozar Miletić, vođa Srba u Vojvodini u borbi za nacionalna prava u Austro-Ugarskoj. Bio gradonačelnik Novog Sada i predvodnik liberalne struje na Blagoveštenskom saboru. Pokrenuo list “Zastava”, vodeće glasilo vojvođanskih Srba.
- Japanska ratna mornarica blokirala rusku dalekoistočnu luku Port Artur, što je označilo početak rusko-japanskog rata.
–1908. – Rođen je srpski slikar Predrag – Peđa Milosavljević, član Srpske akademije nauka i umetnosti, istaknuti predstavnik intimizma u srpskom slikarstvu. Studirao je prava u Subotici, a zatim bio u diplomatskoj službi u Parizu, Madridu, Londonu. Međunarodnu reputaciju stekao je 1937. na izložbi u Parizu na kojoj je dobio Gran pri. Napisao je esej “Između trube i tišine” i dramu “Zopir”.
— 1927.-Umro je vojskovođa Janko Vukotić, divizijar crnogorske i general jugoslovenske vojske, jedan od najvećih vojskovođa u balkanskim ratovima i u Prvom svetskom ratu. Kao načelnik štaba crnogorske Vrhovne komande, komandovao je 1915. sandžačkom vojskom, čijih je 6.500 boraca u ključnoj bici kod Mojkovca sprečilo 53. i 62. diviziju austrougarske armije sa 20.000 vojnika i neuporedivo nadmoćnijom artiljerijom da udari u bok srpskih trupa koje su se povlačile ka Albaniji. U Prvom balkanskom ratu 1912. i 1913. komandovao je Istočnim odredom crnogorske vojske, a u Drugom balkanskom ratu 1913. Crnogorskom divizijom u sastavu srpske vojske.
–1930. – Rođen je srpski pisac Borislav Pekić, jedan od najvećih u srpskoj literaturi, romansijer sa izrazitim smislom za suptilno nijansiranje likova i psihološku i sociološku analizu prožetu ironičnim odnosom prema svetu. Zbog pripadnosti ilegalnoj organizaciji Savezne demokratske omladine Jugoslavije, posle Drugog svetskog rata proveo je nekoliko godina na robiji. Jedan je od osnivača Demokratske stranke 1989, prve opozicione partije posle poluvekovne komunističke diktature u Srbiji. Dela: romani “Vreme čuda”, “Hodočašće Arsenija Njegovana”, “Uspenje i sunovrat Ikara Gulbekijana”, “Kako upokojiti vampira”, “Zlatno runo”, “Atlantida”, “Novi Jerusalim”, “Argonauti”, “Pisma iz tuđine”, “Godine koje su pojeli skakavci”, “Besnilo”, drame “Kako zabaviti gospodina Martina”, “Na ludom belom kamenu”, scenario za film “Dan četrnaesti”.
- Adolf Hitler preuzeo resor ministra rata Nemačke, za šefa diplomatije imenovao Joakima fon Ribentropa.
- U Jalti na Krimu sastali se britanski premijer Čerčil, predsednik SAD Ruzvelt i sovjetski lider Staljin da bi se dogovorili o akcijama za završetak Drugog svetskog rata i planovima u posleratnom periodu. Smatra se da je na toj konferenciji dogovorena podela “sfera uticaja” tadašnjih svetskih sila, što je kasnije dovelo do hladnog rata komunističkog Istoka i kapitalističkog Zapada.
–1946. Bivši predsednik srpske vlade, general Milan Nedić, izvršio samoubistvo tokom istražnog postupka. Bio optužen za izdaju i ratne zločine u okupiranoj Srbiji u Drugom svetskom ratu.
- U Angoli počeo ustanak protiv portugalske kolonijalne vlasti. Oslobodilački rat okončan 1974, u oktobru 1975. Angola stekla nezavisnost.
- Prilikom pada japanskog putničkog aviona “boing 727” u Tokijski zaliv poginula 133 putnika i člana posade.
- Velika Britanija i 9 drugih zemalja priznale Istočni Pakistan kao nezavisnu državu Bangladeš.
- Grenada stekla nezavisnost u okviru Britanskog komonvelta.
- U Gvatemali u zemljotresu poginulo 23.000 ljudi, milion i po ostalo bez domova.
- Glavni grad Mozambika Lorenso Markeš preimenovan u Maputo.
–1980. Umro srpski slikar Stojan Aralica, član Srpske akademije nauka i umetnosti, jedan od vodećih umetnika srpskog slikarstva XX veka.
- U oružanoj pobuni oboren diktator Paragvaja Alfredo Štresner, koji je vladao 35 godina. U pobuni poginulo više od 300 ljudi, uglavnom vojnika. Novi predsednik Paragvaja postao general Andres Rodriges.
- U terorističkom napadu na autobus sa izraelskim turistima u Egiptu poginulo 9 turista i 2 egipatska policajca, 20 osoba ranjeno.
- Tokom bosanskog rata u sarajevskom predgrađu Dobrinja 9 ljudi poginulo i 15 ranjeno od artiljerijske granate. Među nastradalima, koji su čekali u redu za humanitarnu pomoć, bilo i troje dece.
- U snažnoj oluji sudarila se 2 vojna izraelska transportna helikoptera tipa “CH-53 Sikorski” koja su prevozila elitne jedinice. Poginula 73 vojnika.
- U zemljotresu koji je pogodio oblast Rustaka u severnoj avganistanskoj provinciji Tahar poginulo najmanje 4.500 ljudi.
- Formiranje nove austrijske koalicione vlade sa ekstremno desničarskom Slobodarskom strankom Jerga Hajdera izazvalo proteste u Beču i drugim mestima u Austriji. Izraelski ambasador napustio Beč, Evropska unija uvela političke sankcije Austriji.♦
