18. jul

64. U pozaru koji je prema legendi podmetnuo car Klaudije Cezar Avgust Germanik Neron, sto istorijski izvori ne potvrdjuju, Rim izgoreo gotovo do temelja. Neron za pozar optuzio hriscane i podvrgao ih surovim represalijama.

-1374. Umro italijanski pisac Francesko Petrarka, najznacajniji preteca renesanse. Snazno uticao na italijansku i svetsku knjizevnost, ukljucujuci pesnike u Dubrovniku u 15. i 16. veku. Bavio se i istorijom i filozofijom.

1536. Odlukom Parlamenta, u Engleskoj ponistena vlast pape.

-1610. Umro italijanski slikar Mikelandjelo Merizi da Karavadjo. Znatno uticao na francusko i holandsko slikarstvo 17. veka.

1635. Rođen engleski fizicar Robert Huk, sekretar Kraljevskog drustva u Londonu, koji je usavrsio barometar, teleskop i mikroskop i otkrio celijsku strukturu biljaka. Dokazao okretanje Zemlje i gravitaciju nebeskih tela, autor zakona o istezanju elasticnih tela, “Hukov zakon”.

-1721. Umro francuski slikar Zan Antoan Vato, tipican predstavnik rokokoa.

-1811. Rođen engleski pisac Vilijam Mejkpis Tekeri, ostar kriticar drustva, posebno obozavanja novca i polozaja.

-1817. Umrla engleska knjizevnica Dzejn Ostin, koja je u romanima realisticki slikala svakodnevni zivot provincijske Engleske.

-1868. Postavljen kamen-temeljac zgrade Narodnog pozorista u Beogradu, cemu je presudno doprinelo gostovanje glumaca iz Novog Sada. 1867, Odusevljen predstavom “Gospodje i gusari”, knez Srbije Mihailo Obrenovic obecao da ce o svom trosku podici zgradu i osnovati stalno pozoriste. Narodno pozoriste svecano otvoreno u oktobru 1869. prigodnim komadom “Posmrtna slava kneza Mihaila”.

1870. Vatikanski koncil proglasio dogmu o papskoj nepogresivosti o pitanju vere i morala rimokatolickog svestenstva i vernika.

1872. Umro meksicki drzavnik Benito Pablo Uares, nazvan “Vasington Meksika”, koji je kao predsednik od 1858. do 1865. i od 1867. do 1872. odvojio crkvu od drzave i sproveo niz mera znacajnih za socijalni i ekonomski razvitak zemlje.

-1877. Rođen srpski vizantolog i prevodilac Dragutin Anastasijevic, sjajan znalac grckog jezika i paleografije, profesor Beogradskog univerziteta, clan Srpske akademije nauka i umetnosti.

1883. Rođen ruski revolucionar jevrejskog porekla Lav Borisovic Rozenfeld, jedan od prvaka Sovjetske Rusije posle Oktobarske revolucije 1917. U staljinistickim cistkama uhapsen 1935. i na montiranom procesu osudjen na 5 godina robije, a na novom procesu 1936. na smrt pod optuzbom da je kao neprijatelj naroda kovao zaveru protiv Staljina. Posthumno rehabilitovan.

1887. Rođen vođa norveskih fasista Vidkun Kvisling, premijer marionetske vlade u Drugom svetskom ratu od 1942. do 1945, cije je ime postalo sinonim izdajstva i saradnje s nemackim nacistickim okupatorima. Osudjen na smrt i streljan u oktobru 1945.

1909. Rođen ruski politicar Andrej Andrejevic Gromiko, 28 godina sovjetski ministar inostranih poslova. U vreme Drugog svetskog rata bio sovjetski ambasador u SAD, zatim u UN.

1918. Rođen juznoafricki pravnik i drzavnik Nelson Rolihlahija Mandela, predsednik Juzne Afrike i vodja Africkog nacionalnog kongresa i borbe protiv Aparthejda. Rasisticki rezim Juzne Afrike ga 1962. osudio na 5 godina, a 1964. na dozivotnu robiju. Iz zatvora, posle ogromnog pritiska svetskog javnog mnjenja i javnosti Juzne Afrike, pusten 1990, a sef drzave postao 1994.

1921. Rođen prvi americki astronaut Džon Glen, koji je u kosmickom brodu “Merkjuri-Atlas 6” 20. februara 1962. tri puta obleteo Zemlju.

-1933. Rođen ruski pisac Jevgenij Aleksandrović Jevtušenko, predvodnik pesnicke generacije u poststaljinistickoj eri.

1936. Pobunom trupa generala Fransiska Franka u Melilji u Spanskom Maroku protiv vlade Narodnog fronta premijera Manuela Asanje, pobednika izbora u februaru 1936, poceo gradjanski rat u Spaniji u kom je poginulo oko milion ljudi. U pomoc Republici priskocili dobrovoljci iz celog svijeta i formirane internacionalne brigade u kojima je bilo i vise od 1.500 Jugoslovena. Franko pobedio u prolece 1939, najvise zahvaljujuci direktnoj vojnoj intervenciji Nemacke i Italije, posle cega je zaveo fasisticku diktaturu.

1942. Posle 38 dana borbi Nemci u Drugom svetskom ratu zauzeli planinu Kozaru u severozapadnoj Bosni, na kojoj je 3.500 boraca Drugog krajiskog partizanskog odreda branilo zbeg sa oko 80.000 civila pred ofanzivom 40.000 vojnika.

1942. SAD u Drugom svetskom ratu objavile rat Bugarskoj, Mađarskoj i Rumuniji, satelitima Nemacke.

1951. Americki bokser africkog porekla Dzersi Džo Volkot u 37. godini osvojio titulu svetskog prvaka u teskoj kategoriji, postavsi najstariji bokser kom je to uspelo.

1971. Sest emirata u Persijskom zalivu, Abu Dabi, Dubai, Sardza, Adzman, Um al Kajvajn i Fudzajra, sklopilo sporazum o osnivanju federacije Ujedinjenih Arapskih Emirata. Sporazum stupio na snagu u decembru 1971, a u februaru 1972. federaciji se prikljucio i Ras al Kajma.

1972. Egipatski predsednik Gamal Abdel Naser zatrazio da SSSR povuce svih 20.000 vojnih savetnika, optuzivsi Moskvu da nije poslala obecano oruzje, sto je oznacilo pocetak zaostravanja odnosa dve zemlje i priblizavanje Kaira Vasingtonu.

1991. Predsednistvo SFRJ objavilo odluku o povlacenju Jugoslovenske narodne armije iz Slovenije.

1992. Ratni brodovi NATO uplovili u Jadran radi kontrole sankcija UN protiv Jugoslavije.

1994. U eksploziji u centru jevrejske zajednice u Buenos Ajresu, koju su podmetnuli islamski teroristi, poginulo 96 ljudi.

2000. EU donela odluku da ukine sankcije Beogradu ukoliko opozicija pobedi na izborima. Ministri inostranih poslova EU pozvali birace da glasaju protiv Slobodana Milosevica.