14. jun

1645. U građanskom ratu u Engleskoj snage parlamentarista pod vođstvom Olivera Kromvela i Tomasa Ferfaksa porazile, kod Nejzbija, “rojaliste” pod vođstvom princa Ruperta od Palatinejta.

1777. Kongres SAD prihvatio zastavu “zvezda i pruga” kao zvanično državno znamenje.

1789. Engleski kapetan Vilijam Blaj, sa 18 pristalica, posle dramatičnog putovanja i više od 3.500 pređenih milja, stigao na ostrvo Timor blizu Jave. Blaj 48 dana ranije ostavljen u vodama Tahitija pošto je pobunjena posada broda “Baunti” preuzela komandu nad brodom.

1798. Rođen češki istoričar i političar František Palacki, vođa češkog preporoda u XIX veku. Kao lider Federalističke stranke zalagao se, u skladu sa svojom idejom austro-slavizma, za federativno preuređenje Austro-Ugarske.

1800. Napoleon Bonaparta porazio austrijske trupe u presudnoj bici kod Marenga u Italiji.

-1811. Rođena američka književnica Herijet Elizabet Bičer Stou, borac za ženska prava i oslobađanje crnih robova, autor romana “Čiča Tomina koliba”.

-1837. U Napulju umro italijanski pisac Đakomo Leopardi, najveći lirski pesnik italijanskog romantizma i jedan od najznačajnijih pesnika evropske poezije XIX veka.

-1894. Rođena Ljubica Janković, etnomuzikolog, saradnik Etnografskog instituta Srpske akademije nauka i umetnosti i član više međunarodnih ustanova za izučavanje narodne kulture. Sa sestrom Danicom objavila knjigu “Narodne igre” u sedam tomova.

-1904. Umro srpski pisac i lekar Jovan Jovanović Zmaj, jedna od najmarkantnijih ličnosti srpskog društva u drugoj polovini XIX veka. Borac za nacionalno i političko oslobođenje, član Srpske kraljevske akademije i dramaturg Narodnog pozorišta u Beogradu, najpoznatiji kao dečiji pesnik i autor elegičnih ličnih ispovesti.

1924. Rođen ruski pisac Vladimir Aleksejevič Solouhin, koji je u rusku književnost uveo nefabularnu prozu slobodne kompozicije.

-1928. Umrla Emelin Pankherst, osnivač Socijalno-političke unije žena. Organizovala brojne mitinge i demonstracije za žensko pravo glasa zbog čega je osam puta bila u zatvoru.

-1928. Rođen argentinski političar i revolucionar Ernesto Če Gevara. Kao beskompromisan borac za pravdu stekao veliku popularnost, posebno među mladima. Učestvovao u Kubanskoj revoluciji i bio ministar u vladi Fidela Kastra. U novembru 1966. postao lider gerilaca u Boliviji, a u oktobru naredne godine zarobljen i ubijen.

igorkym001p1

-1936. Umro ruski pisac Maksim Gorki. Imao značajnu ulogu u političkom i kulturnom životu sovjetske Rusije i smatra se osnivačem socijalističkog realizma u ruskoj književnosti.

1940. Zastava s kukastim krstom podignuta na Ajfelovoj kuli dok su trupe nacističke Nemačke u Drugom svetskom ratu ulazile u centar Pariza.

1941. Predsednik SAD Frenklin Ruzvelt naredio “zamrzavanje” imovine Nemačke i Italije u SAD.

-1943. U bici na Sutjesci u Drugom svetskom ratu poginuo srpski publicista, novinar i prevodilac Veselin Masleša.

1946. Umro škotski pronalazač Džon Logi Berd, koji je 1923. izveo prvi prenos TV-slike, a 1928. prvi prekookeanski TV-prenos između Londona i Hortsdejla u SAD.

1962. U Parizu osnovana Evropska organizacija za istraživanje svemira.

1966. Vatikan objavio aboliciju na Indeks zabranjenih knjiga. Popis dela koje katolički vernici po crkvenoj zabrani nisu smeli da čitaju 1559. objavio papa Pavle IV.

-1968. Umro italijanski pesnik Salvatore Kvazimodo, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1959.

-1986. Umro argentinski pisac Horhe Luis Borhes, jedan od najvećih i najuticajnijih književnika XX veka. Presudno obeležio hispanoameričku literaturu i značajno uticao na svetske književne tokove.

1990. U Bukureštu 10.000 rudara, uz podršku vlasti, kako je tvrdila opozicija, rasturilo šatorsko naselje studenata koji su demonstrirali protiv vlasti u centru grada i demoliralo redakcije pojedinih listova i sedišta opozicionih stranaka.

1992. U Beogradu prvi put posle 45 godina održana litija za praznik Duhova na kojoj je učestvovalo oko 10.000 ljudi, predvođenih patrijarhom Pavlom.

1992. U organizaciji Građanskog saveza Srbije, nekoliko hiljada Beograđana učestvovalo na manifestaciji “Poslednje zvono” s porukom režimu Slobodana Miloševića da je njegovo vreme isteklo.

1993. Tansu Čiler postala prva žena-premijer u istoriji Turske.

1995. Čečenski pobunjenici izvršili napad na grad Buđonovsk na jugu Rusije, uzeli 1.500 talaca i zauzeli Vladine zgrade. U napadu poginulo oko 100 ljudi, a taoci vraćeni posle pregovora s ruskim premijerom Viktorom Černomirdinom.

2000. Italijanske vlasti izručile Turskoj Mehmeda Ali Agdžu pošto ga je predsednik Italije pomilovao. Agdža zbog atentata na papu Jovana Pavla II 1981. proveo 19 godina u italijanskom zatvoru.

2001. Vlada Jugoslavije usvojila nacrt zakona o saradnji s Međunarodnim sudom za ratne zločine u Hagu. Posle neuspešnih pregovora s koalicionim partnerom, Socijalističkom narodnom partijom, nacrt zakona povučen iz procedure Savezne skupštine 21. juna.