6. jun

1944. – Počela je invazija Normandije, poznata kao operacija Overlord, ili Dan D, kada su savezničke snage krenule u probijanje njemačke linije fronta i oslobađanje zapadne Europe u Drugom svjetskom ratu. Zapovjednik cijele operacije bio je američki general Dawight D. Eisenhower, koji je za cijelu operaciju morao pripremiti preko milijun vojnika.

1599. – Rođen je španski slikar Dijego Rodriges de Silva Velaskes (Diego Rodriguez, Velasquez), jedan od najvećih u istoriji slikarstva, dvorski slikar španskog kralja Felipea IV (portreti članova kraljevske porodice, “Predaja Brede”, “Venera sa ogledalom”).

1606. – Rođen je francuski dramski pisac Pjer Kornej (Pierre Corneille). Jedan je od najznačajnijih predstavnika klasicizma u evropskoj književnosti, a njegova drama “Sid” smatra se prvom velikom dramom francuskog klasicizma.

1654. – Abdicirala je švedska kraljica Kristina pod optužbama za rasipništvo i razuzdanost, a na presto je došao Karl X Gustav. Kraljica je ostatak života provela po kulturnim centrima Evrope, a sahranjena je (1689) u crkvi Svetog Petra u Rimu.

1683. – U Oksfordu, u Engleskoj otvoren je prvi javni muzej u svetu “Ešmolien”.

1799. – Rođen je ruski pisac Aleksandar Sergejevič Puškin. Pesnik buntovnog duha često je bio na udaru cenzure, a zbog stihova posvećenih slobodi prognan je iz Moskve na jug Rusije. Umro je u 38. godini od rana zadobijenih u dvoboju s jednim francuskim avanturistom (“Evgenije Onjegin”, “Kućica u Kolomni”, “Pikova dama”).

1801. – Mirovnim sporazumom u Badahozu završen je šestogodišnji rat između Španije i Portugala. Portugalija je izgubila deo teritorije istočno od reke Gvadijane.

1861. – Umro je italijanski državnik grof Kamilo Benso Kavur (Camillo, Cavur), prvi premijer ujedinjene Italije (1861). Jedan je od osnivača lista “Il risorgimento” (1847) u kojem se zalagao za ustavne reforme i oslobađanje Italije od austrijske dominacije.

1868. – Rođen je Robert F. Skot (Robert F. Scott), engleski istraživač Južnog pola.

1871. – Nemačka je anektirala Alzas, nakon poraza Francuske u francusko-pruskom ratu.

1875. – Rođen je nemački pisac Tomas Man (Thomas Mann), jedan od najznačajnijih nemačkih i svetskih književnika u 20. veku. Dobitnik je Nobelove nagrade za književnost 1929 (“Budenbrokovi”, “Čarobni breg”, “Doktor Faustus”, “Smrt u Veneciji” “Mario i mađioničar”).

1901. – Rođen je indonežanski državnik Ahmed Sukarno, prvi predsednik Indonezije (1949-65), pod čijim je rukovodstvom zemlja stekla nezavisnost, jedan od lidera Pokreta nesvrstanosti zemalja.

1903. – Rođen je jermenski kompozitor Aram Iljič Hačaturijan, koji je u svom delu spojio elemente folklorne muzike Jermenije sa savremenom evropskom muzikom (“Igre sablji”, “Gajane”).

1933. – U Nju Džersiju je otvoren prvi auto bioskop, koji je mogao da primi 400 automobila.

1944. – Savezničke snage u Drugom svetskom ratu iskrcale su se u Normandiji u najvećem desantu u istoriji, nazvanom “D-Day”.

1945. – Riske snage su na kraju Drugog svetskog rata, pronašli telo Adolfa Hitlera.

1949. – Objavljena je knjiga Džordža Orvela “1984”, vizija sveta kojim vlada Veliki Brat.

1954. – Prenosom manifestacije “Festival cveća” iz Švajcarske počela je s radom Evrovizija, televizijska mreža evropskih zemalja.

1956. – Rođen je Bjorn Borg, uspešni švedski teniser.

1961. – Umro je švajcarski psihijatar Karl Gustav Jung (Carl), začetnik kompleksne psihologije u kojoj se razlikuju dva sloja podsvesnog – individualno i kolektivno ( “Psihološki tipovi”, “Psihologija i religija”, “Simbolika duha”, “Studija o arhetipovima”).

1966. – Američka vasionska letelica Džemini (Gemini) 9, uspešno je napravila 45 krugova oko Zemlje.

1967. – Egipat je zatvorio Suecki kanal, dan posle izbijanja izraelsko – arapskog rata, pošto je Izrael zauzeo Gazu.

1972. – U eksploziji u rudniku uglja u Rodeziji je poginuo 431 rudar.

1981. – U najtežoj nesreći u istoriji železnice poginulo je najmanje 800 ljudi kad je sedam vagona pretrpanog putničkog voza iskliznulo iz šina i palo u reku Kosi u državi Bihar u Indiji.

1982. – Izrael je počeo invaziju Libana u nastojanju da istera pripadnike Palestinske oslobodilačke organizacije.

1984. – U sukobu vojske i ekstremističkih Sika koji su se zabarikadirali u kompleks “Zlatnog hrama” u Amricaru, prema indijskim vojnim izvorima poginulo je najmanje 250 Sika i 47 vojnika. Pojedini mediji su objavili da je poginulo oko hiljadu ljudi.

1985. – Izrael je posle trogodišnje okupacije povukao veći deo snaga iz Libana, ali je zadržao granični pojas unutar te zemlje.

1988. – Britanski princ Čarls (Charles) svrstan na listu od 130 najvećih ekscentrika.

1989. – Umro je iranski religiozni i političi lider, Ajatola Homeini, koji je sproveo iransku muslimansku revoluciju svrgavanjem šaha Reze Pahlavija.

1994. – Srušio se kineski avion koji je leteo na unutrašnjoj liniji iz turističkog centra Sijan. Poginulo je svih 160 putnika i članova posade.

1995. – U Južnoj Africi je ukinuta smrtna kazna.

2000. – Ferenc Madl postao je novi predsednik Mađarske.

2001. – Poslanik Liberalnog saveza Vesna Perović postala je predsednica Skupštine Crne Gore, kao prva žena u istoriji Crne Gore izabrana na tu funkciju.

2001. – Francuskinja Mari Bremont, za koju se verovalo da je najstarija osoba na svetu, umrla je u snu u 115-oj godini života.

2002. – Indijske snage bezbednosti ubile su Mohameda Rafika Lonea (Mohamed Rafilj Lone), vođu islamske pobunjeničke grupe Harkat-ul-Džehadi (Jehadi), koja se bori za pripajanje indijske provincije Kašmir Pakistanu.

2003. – Žena, bombaš samoubica, usmrtila je sebe i još najmanje 17 ljudi, ulazeći u autobus u ruskoj republici Osetija, koja se graniči sa Čečenijom.

2003. – UN i Kambodža potpisale su ugovor o formiranju specijalnog suda u kome će se suditi vođama koji su 70-tih godina izvršili genocid nad Crvenim Kmerima.

2004. – Vlada izraelskog premijera Arijela Šarona (Ariel Sharon) odobrila je plan o povlačenju izraelskih snaga iz pojasa Gaze.

2004. – Nemački kancelar Gerhard Šreder (Schroeder) prisustvovao je svečanom obeležavanju 60-godišnjice iskrcavanja savezničkih snaga u Normandiji. To je prvi put da i Nemačka učestvuje na takvoj proslavi. ♦