4. APRIL

1825. – U Novom Sadu je rođen srpski naučnik i filolog Đura Daničić. Podržavao je Vuka Karadžića u borbi za reformu srpskog jezika i pravopisa (“Rat za srpski jezik i pravopis”, 1847). Bio je sekretar Jugoslovenske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu gde je 1880. pokrenuo izradu “Rečnika hrvatskog ili srpskog jezika”. S latinskog je preveo Stari zavet. >>>

1284. – Umro je kralj Kastilje Alfons Deseti Mudri, utemeljivač zakonodavstva, pokrovitelj nauke i zanatstva, pobornik verske tolerancije. Tokom vladavine Kastiljom i Leonom od 1252. do smrti, dvor u Toledu je pretvorio u centar učenosti i utočište za mnoge Jevreje, Mavare i hrišćanske skolastičare. Izdao je zakonik za celu zemlju, pokrenuo pisanje španske istorije i astronomskih dela, kao i prevođenje Biblije na španski jezik.
1581. – Engleska kraljica Elizabeta I (Elizabeth) proglasila je za viteza Frensisa Drejka (Francis Drake), gusara, potom admirala, prvog Engleza koji je oplovio svet.
1617. – Umro je škotski matematičar Džon Neper (John Napier), koji je pronašao i sastavio logaritamske tablice i dao uputstvo o njihovom sastavljanju.
1765. – U Petrogradu je umro Mihail Vasiljevič Lomonosov, ruski naučnik, pesnik i akademik, enciklopedista svetskog glasa. Bavio se i fizikom, hemijom, geografijom i astronomijom i znatno doprineo razvoju tih nauka. Autor je prve ruske gramatike i osnivač Moskovskog univerziteta (1755), koji i danas nosi njegovo ime.
1825. – U Novom Sadu je rođen srpski naučnik i filolog Đura Daničić. Podržavao je Vuka Karadžića u borbi za reformu srpskog jezika i pravopisa (“Rat za srpski jezik i pravopis”, 1847). Bio je sekretar Jugoslovenske akademije znanosti i umjetnosti u Zagrebu gde je 1880. pokrenuo izradu “Rečnika hrvatskog ili srpskog jezika”. S latinskog je preveo Stari zavet.
1860. – U Beogradu je rođen Vojislav Ilić, pesnik koji se smatra osnivačem moderne poezije u srpskoj književnosti i tvorcem verističkog izraza (“Zimska idila”, “Jesen”, “Ja ništa više ne verujem”, “Tamara”, “Istok”).
1905. – U zemljotresu u provinciji Lahore, tada delu britanske Indije, poginulo je 19.000 ljudi.
1912. – U Tibetu je proglašena Kineska republika.
1914. – U Milfordu, američka država Pensilvanija, umro je filozof, matematičar i naučnik Čarls Sanders Pirs (Charles, Peirce), začetnik filozofije pragmatizma (“Principi filozofije”, “Elementi logike”, “Pragmatizam i pragmaticizam”).
1939. – Na irački presto stupio je Fejsal II (Faisal) nakon smrti njegovog oca kralja Gazija I (Ghazi).
1949. – Ministri spoljnih poslova SAD i 11 zapadno evropskih država potpisali su u Vašingtonu Severno-atlantski pakt (NATO), vojni ugovor kojim je stvorena snažna vojnopolitička formacija zapadnih saveznika.
1960. – Francuska i Federacija Mali (Senegal i Sudan) potpisali su sporazum kojim je Federacija Mali stekla nezavisnost.
1968. – U Memfisu, u američkoj saveznoj državi Tenesi, ubijen je Martin Luter King, borac za građanska prava i mir. U borbi za ravnopravnost crnaca u SAD služio se Gandijevim metodama nenasilja i građanske neposlušnosti. Dobitnik je Nobelove nagrade za mir 1964. godine.
1969. – U Hjustonu, američka država Teksas, izvršena je prva operacija ugrađivanja veštačkog srca u ljudski organizam. Prvi pacijent sa ugrađenim veštačkim srcem živeo je samo četiri dana.
1975. – Prilikom pada američkog vojnog transportnog aviona posle poletanja iz Sajgona, poginulo je 155 vijetnamske dece, ratne siročadi.
1983. – Umrla je američka pozorišna i filmska glumica Glorija Svanson (Gloria Swanson), zvezda nemog i zvučnog filma (“Bulevar sumraka”, “Kraljica Keli”, “Gospođa San-Žen”, “Zaza”, “Muško i žensko”).
1998. – U eksploziji metana u ukrajinskom rudniku uglja Skačinsko, u Donjeckoj oblasti, poginula su 63 rudara.
1999. – U vazdušnim udarima NATO-a na rafineriju nafte u Pančevu poginula su tri radnika rafinerije. U bombardovanju toplane na Novom Beogradu poginuo je čuvar toplane.
2001. – Sudanski ministar odbrane i još 14 vojnih funkcionera poginuli su u avionskoj nesreći u kritičnom trenutku građanskog rata u zemlji.
2002. – Angolska vojska i UNITA potpisali su primirje u Luandi, čime je okončan jedan od najdužih i najkrvavijih afričkih ratova. Oko milion ljudi poginulo je u borbama vladinih snaga i UNITA koje su počele 1975. nakon sticanja nezavisnosti od Portugalije.
2002. – U Beogradu je u 82. godini preminuo arheolog Milutin Garašanin, član Srpske akademije nauka i počasni član mnogih evropskih akademija.
2003. – Agencija Tanjug poslavila je 60 godina postojanja.
2003. – Američke vojne snage zauzele su bagdadski međunarodni aerodrom “Sadam” (Saddam) i preimenovale ga u “Bagdad Internešenel” (Baghdad International).
2005. – General MUP-a Srbije Sreten Lukić dobrovoljno se predao Haškom tribunalu, pred kojim je optužen za ratne zločine tokom sukoba na Kosovu 1999. godine.
2006. – U Kuvajtu su, po prvi put u istoriji te države, žene izašle na izbore, nepunih godinu dana od kada su, izmenama izbornog zakona, dobile pravo glasa i pravo učešća na izborima. <

NA DANAŠNJI DAN