21. JANUAR

<<<1924. – U Gorkom kod Moskve umro je Vladimir Iljič Uljanov Lenjin, vođa Oktobarske revolucije 1917, tvorac sovjetske Rusije, teoretičar marksizma koji je značajno uticao na međunarodni radnički pokret. Njegovo balsamovano telo izloženo je u u mauzoleju na Crvenom trgu u Moskvi.

1793. – Na giljotini je pogubljen francuski kralj Luj XVI (Louis XVI). Revolucionarni Konvent svrgnuo ga je s prestola u septembru 1792, a potom je osuđen na smrt zbog veleizdaje.
1861. – Rođen je srpski vajar Đorđe Jovanović, član Srpske kraljevske akademije, profesor i direktor Umetničke škole u Beogradu. Izradio je veliki broj spomenika, bista, medalja i žanr-figura (Spomenik Kosovskim junacima u Kruševcu, Miloš Obrenović u Požarevcu, Josif Pančić i vojvoda Živojin Mišić u Beogradu, Branko Radičević u Sremskim Karlovcima).
1911. – Održana je prvi put automobilska trka “Reli Monte Karlo”
1919. – U Dablinu je Kongres partije “Šin fejn” usvojio rezoluciju o nezavisnosti Irske. Britanija nije priznala taj akt i dala je Irskoj status dominiona 1921. Samostalnost Irske priznala je 1949, ali bez Alstera (Severna Irska).
1924. – Rođen je Beni Hil (Benny Hill), engleski filmski i TV glumac, komičar.
1924. – U Gorkom kod Moskve umro je Vladimir Iljič Uljanov Lenjin, vođa Oktobarske revolucije 1917, tvorac sovjetske Rusije, teoretičar marksizma koji je značajno uticao na međunarodni radnički pokret. Njegovo balsamovano telo izloženo je u u mauzoleju na Crvenom trgu u Moskvi.
1936. – Eduard VIII postao je kralj Velike Britanije nakon smrti oca Džordža V. Abdicirao je u decembru iste godine da bi mogao da se oženi Amerikankom Volis Simpson.
1938. – Umro je Žorž Melijes, koji se smatra prvim filmskim režiserom i prvim sineastom u svetu. Snimio je oko 500 filmova, među kojima prvi kratki film “Partija karata” (1896) i prvi dugometražni “Drajfusova afera” (1899). Njegov skromni atelje propao je 1908. u naglom razvoju filmske industrije.
1941. – Rođen je španski operski pevač, Plasido Domingo (Placido). Debitovao je 1966. u Meksiku i vrlo brzo stekao reputaciju jednog od najvećih tenora u drugoj polovini 20. veka.
1942. – Mađarski fašisti su u Drugom svetskom ratu u Novom Sadu sproveli raciju i u naredna dva dana ubili i bacili u Dunav 1.300 novosadskih Jevreja, Srba i Roma.
1942. – Nemačke snage pod komandom Ervina Romela počele su kontraofanzivu protiv savezničke vojske pod britanskom komandom u severnoj Africi u Drugom svetskom ratu.
1950. – Umro je britanski pisac satiričar Džordž Orvel (George Orwell), autor pripovedaka, eseja i romana, među kojima su najpoznatiji “1984” i “Životinjska farma”.
1954. – SAD su porinule prvu podmornicu na atomski pogon “Nautilus”.
1957. – Umro je srpski kompozitor, dirigent i muzički pedagog Petar Krstić. Dirigent beogradskog Narodnog pozorišta (1903-12), direktor Srpske muzičke škole (1914-21) i muzičkih škola “Stanković” i “Mokranjac” (scenska muzika “Koštana”, “Dorćolska posla”, opere “Zulumćar”, “Ženidba Janković Stojana”, orkestarski “Skerco d-mol”).
1959. – Umro je u 77. godini, slavni američki filmski režiser i producent Sesil Blaunt de Mil (Cecil B. De Mille), poznat po istorijskim spektaklima i melodramama (“Deset zapovesti”, “Samson i Dalila”, “Krstaši”)
1976. – U SSSR-u je prvi put dozvoljena prodaja zapadnih listova, među kojima “Njujork tajms” i “Fajnenšenel tajms”.
1976. – Dva anglo-francuska supersonična aviona, konkorda (‘Concorde’) poletela su istovremeno iz Pariza i Londona na prvim redovnim putničkim linijama .
1986. – U eksploziji automobila-bombe u istočnom Bejrutu u blizini sedišta hrišćanske Falanga partije predsednika Libana Amina Džemaila, poginule su 22 osobe, a 102 ranjene.
1993. – Hrvatske snage napale su teritoriju Republike Srpske Krajine u zonama pod zaštitom UN u nameri da zauzmu Maslenički most, aerodrom Zemunik kod Zadra i branu Peruća.
1997. – Kancelar Nemačke Helmut Kol i premijer Češke Vaclav Klaus potpisali su deklaraciju o pomirenju u kojoj je Nemačka izrazila žaljenje zbog nacističke okupacije Čehoslovačke 1938-45, a Češka zbog proterivanja Nemaca iz Sudetske oblasti posle Drugog svetskog rata.
1998. – Na poziv kubanskog predsednika Fidela Kastra, papa Jovan Pavle II počeo je petodnevnu istorijsku posetu toj komunističkoj zemlji.
1998. – U Bosni i Hercegovini je predstavljena konvertibilna marka, nova zajednička moneta za oba entiteta – Federaciju BiH i Republiku Srpsku.
2000. – Prvi oficiri Kosovskog zaštitnog korpusa (KZK) položili su zakletvu u Prištini. KZK je formiran transformacijom Oslobodilačke vojske Kosova koja je od 1996. vršila oružane napade na policijske stanice Ministarstva unutrašnjih poslova Srbije na Kosovu, a tokom 1998. i 1999. ušla je u otvoreni sukob sa srpskim snagama bezbednosti. Srbi sa Kosova odbili su da uđu u sastav KZK.
2002. – U Los Anđelesu je u 81. godini umrla Pegi Li, legenda džez i pop muzike.
2002. – Kanađanka An Karson prva je žena koja je osvojila književnu nagradu T.S. Eliot za najnoviju zbirku poezije koja je objavljena u Velikoj Britaniji i Irskoj.
2003. – Umro je Albert Hiršfeld, karikaturista poznat po svojim karikaturama od braće Marks do Džeja Lenoa. Njegove karikature je sedam decenija objavljivao “Njujork Tajms”.<

NA DANAŠNJI DAN