31. mart
31/03/2016| 1889. – | Otvorena je Ajfelova kula, tada najviša građevina usvetu. Čelična konstrukcija visoka 300 metara postala je jedno od glavnih znamenitosti Pariza. Kulu, sagrađenu povodom Svetske izložbe u Parizu, konstruisao je francuski inženjer Aleksandar Gistav Ajfel. |
| 1282. – | U pobuni Sicilijanaca protiv francuske vlasti pobijeni susvi Francuzi koji su se nalazili na ostrvu. Ustanak poznat pod nazivom “Sicilijanska večernja”, organizovan je pod geslom “Morte alla Francia Italia anela!” (Smrt Francuskoj od Italije). Prema legendi, od početnih slova tog gesla nastao je kasnije naziv “mafija” (mafia). |
| 1492. – | Kralj Fernando V Katolički dao je Jevrejima rok od trimeseca da pređu u rimokatoličku veru ili da napuste Španiju. |
| 1496. – | Papa Aleksandar VI formirao je sa Svetim Rimskim Carstvom,Španijom, Venecijom i Milanom Svetu ligu za borbu protiv Turaka. |
| 1547. – | Umro je francuski kralj Fransoa I, koji je Bolonjskim konkordatom 1516. osigurao prevlast krune nad rimokatoličkom crkvom u Francuskoj. Od dolaska na presto 1515. nastojao je da postane rimsko-nemački car, što je 1519. uspeo njegov rival Karlo V, protiv kojeg je potom vodio četiri rata. |
| 1596. – | Rođen je francuski filozof, matematičar i fizičar Rene Dekart, čije je delo označilo raskid sa skolastikom i začetak moderne filozofije racionalizma. Svoje učenje objavio je u delima “Rasprava o metodi” (1637) i “Meditacije” (1641), a delom “Geometrija” otvorio je novu epohu u matematici. |
| 1732. – | Rođen je austrijski kompozitor Franc Jozef Hajdn, autor više od 100 simfonija i brojnih kamernih i vokalnih dela, kao i austrijske i nemačke himne. Za života je stekao međunarodnu slavu, a njegove kompozicije izvođene su u svim evropskim gradovima. |
| 1811. – | Rodjen je Robert Bunsen, nemacki hemičar koji je usavršio po njemu nazvan gorionik, ‘Bunzenovu lampu’, koji je inače izumeo Englez Majkl Faradej (Michael Faraday). |
| 1854. – | Japan je sa SAD potpisao ugovor o otvaranju luka Šimoda i Hakodate za američke trgovce. To je bio prvi sporazum o otvranju japanskih luka za trgovinu sa inostranstvom. |
| 1855. – | Umrla je Šarlota Bronte (Charlotte Bronte), književnica, autor romana ‘Džejn Ejr’ (Jane Eyre). |
| 1889. – | Otvorena je Ajfelova kula, tada najviša građevina usvetu. Čelična konstrukcija visoka 300 metara postala je jedno od glavnih znamenitosti Pariza. Kulu, sagrađenu povodom Svetske izložbe u Parizu, konstruisao je francuski inženjer Aleksandar Gistav Ajfel. |
| 1892. – | Srbija je, kao jedna od prvih evropskih zemalja, donela zakon o pomaganju sporta izvan škola. Gimnastika kao obavezan predmet u školama u Srbiji, uvedena je zakonom iz 1883. 1904 – Rođen je srpski slikar Đorđe Andrejević – Kun, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Slikarstvo je učio u Beogradu, Veneciji, Milanu, Firenci, Rimu i Parizu. U predratnoj Jugoslaviji najviše je slikao prizore socijalne stvarnosti i društvenog revolta, a kao učesnik građanskog rata u Španiji od 1936. do 1939. i Narodnooslobodilačke borbe od 1941, prizore iz rata. Radio je velike kompozicije, portrete, mrtve prirode i figure, crteže, gravire, grafičke mape (“Krvavo zlato”, “Za slobodu”, “Partizani”). |
| 1917. – | SAD su od Danske preuzele Zapadnoindijska ostrva u Karipskom moru i nazvale ih Devičanska ostrva. Sporazum o kupovini tih ostrva za 25 miliona dolara sklopljen je u avgustu 1916. |
| 1939. – | Velika Britanija i Francuska su se dogovorile da će podržati Poljsku ukoliko Nemačka preduzme bilo kakve akcije protiv nje. |
| 1948. – | Kongres SAD usvojio je Maršalov plan. Tim planom,nazvanim po njegovom tvorcu američkom državnom sekretaru Džordžu Maršalu dodeljena je pomoć od 15 milijardi dolara evropskim zemljama za obnovu posle Drugog svetskog rata. |
| 1959. – | Nakon neuspešne protivkineske pobune u Lasi, Dalaj Lama je pobegao u Indiju gde je dobio politički azil. |
| 1966. – | Lansirana je sovjetska vasionska sonda Luna 10 ka Mesecu. |
| 1971. – | Američki poručnik Vilijam Keli osuđenje na doživotni zatvor zbog masakra civila tokom Vijetnamskog rata u selu Mi Laj u martu 1968. Kazna mu je kasnije smanjena na 20 godina zatvora. |
| 1971. – | Američki poručnik Vilijam Keli osuđenje na doživotni zatvor zbog masakra civila tokom Vijetnamskog rata u selu Mi Laj u martu 1971 – Umro je srpski pravni filozof i stručnjak za krivično pravo Toma Živanović, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Dela: “Osnovni problemi krivičnog prava”, “Sistem sintetičke pravne filozofije”, “Osnovi krivičnog prava”, “Osnovi vojnog krivičnog prava”, “O istupima”, “Sistem rasprava o sistemu krivičnog prava i primeni u drugim pravnim i vanpravnim naukama”, “Osnovi krivičnog prava kraljevine Jugoslavije”.1971 – Umro je srpski pravni filozof i stručnjak za krivično pravo Toma Živanović, profesor Beogradskog univerziteta, član Srpske akademije nauka i umetnosti. Dela: “Osnovni problemi krivičnog prava”, “Sistem sintetičke pravne filozofije”, “Osnovi krivičnog prava”, “Osnovi vojnog krivičnog prava”, “O istupima”, “Sistem rasprava o sistemu krivičnog prava i primeni u drugim pravnim i vanpravnim naukama”, “Osnovi krivičnog prava kraljevine Jugoslavije”. |
| 1979. – | Britanski razarač “London” isplovio je iz luke u Valeti,čime su okončane vojne veze između Velike Britanije i Malte uspostavljene pre 181 godine. |
| 1980. – | Umro je američki atletičar Džesi Ovens (Jesse (Owens),jedan od najvećih sportista 20. veka, koji je osvojio četiri zlatne medalje na Olimpijskim igrama u Berlinu 1936. Prilikom dodeljivanja medalja Adolf Hitler je napustio ložu da bi izbegao da se rukuje sa pobednikom crncem. |
| 1983. – | U zemljotresu koji je razorio kolumbijski grad Popajanpoginulo je najmanje 500 ljudi, a 3.000 je osalo bez domova. |
| 1986. – | Meksički avion “boing 727”, na liniji Meksiko Siti-Los Anđeles, srušio se u planinama centralnog Meksika, Poginulo je svih 166 putnika i članova posade. |
| 1991. – | Na Plitvicama u Hrvatskoj izbio je prvi sukob izmeđuhrvatske policije i naoružanih Srba. Dvoje ljudi je poginulo, a 20 je ranjeno. Na poziv Predsedništva SFR Jugoslavije hrvatske snage su se povukle, a kontrolu su preuzele jedinice JNA. Narednih dana oružani sukobi izbili su u okolini Vinkovaca i Vukovara. |
| 1991. – | Prve više partijske izbore u Albaniji dobili su komunisti, ali je opozicija pobedila u Tirani i ostalim većim gradovima. |
| 1992. – | Posetom izraelskog predsednika Hercoga španskom kralju Huanu Karlosu obeležena je 500-godišnjica progona Jevreja iz Španije. |
| 1993. – | Savet bezbednosti UN doneo je, prvi put od početkabosanskog rata, odluku kojom je ovlastio NATO da upotrebi vojnu silu protiv prekršilaca u zoni zabranjenih letova nad Bosnom. |
| 1994. – | Izrael i PLO su potpisali sporazum o međunarodnimposmatračima u gradu Hebronu na Zapadnoj obali, čime je Izrael prvi put pristao na međunarodno prisustvo na okupiranim teritorijama otkad ih je zauzeo u ratu 1967. |
| 2001. – | U Holandiji, četiri para homoseksualaca sklopili su brakna osnovu zakona koji je donela holandska vlada. |
| 2002. – | U restoranu u lučkom gradu na severu Izraela – Haifi,bombaš samoubica usmrtio je preko 15 ljudi a 44 ranjeno. |
| 2003. – | Haški tribunal osudio je Mladena Naletilića Tutu i Vinka Martinovića Štelu na 20, odnono 18 godina zatvora zbog progona muslimanskog stanovništva u Mostaru 1993. godine. |
| 2003. – | U blizini Potočara u Republici Srpskoj (BiH) sahranjeneno je prvih 600 žrtava srebreničkog masakra koji se dogodio 1995. godine. Sahrani je prisustvovalo oko 10.000 bosanskih Muslimana. To su prve identifikovane žrtve Muslimana koje su ubile srpske snage u toj enklavi. |
| 2004. – | Haški tribunal osudio je bosanskog Srbina Darka Mrđu,koji je ranije priznao krivicu, na 17 godina zatvora zbog ubistva oko 200 muslimanskih zarobljenika na planini Vlašić, u avgustu 1992. |
| 2004. – | SAD su odlučile da zamrznu finansijsku pomoć Srbiji zbognedovoljne saradnje Beograda sa Haškim tribunalom.♦ |
POVEZANE VESTI:
30. mart
1973- S glavne železničke stanice u Beogradu ispraćena je poslednja kompozicija s lokomotivom na parnu vuču. 1135. – U Kordobi u Španiji rođen je Mojsije Majmond (Moses Maimonides), najzna
29. mart
1056– U Novom Sadu su osnovane Jugoslovenske pozorišne igre “Sterijino pozorje”, povodom 150 godina rođenja i stogodišnjice smrti srpskog komediografa Jovana Sterije Popovića
.
28. mart
1811.- Umro je srpski prosvetitelj, pisac, filozof i pedagog Dositej Obradović, prvi srpski ministar prosvete (1811), jedna od najznačajnijih i najuticajnijih ličnosti u Srbiji krajem 18. i
