1749. – | Rođen je francuski astronom, matematičar i fizičar Pjer Simon Laplas (Pierre, Laplace). Istakao se radovima na polju nebeske mehanike, a svoju čuvenu hipotezu o nastanku Sunčevog sistema poznatu kao Kant-Laplasova teorija, objavio je 1796. |
1776. – | U Moskvi je osnovan Boljšoj teatar, veliki teatar opere i baleta, po ugledu na Sankt Peterburg u kojem su od četrdesetih godina 18. veka izvođene operske predstave. |
1800. – | Irski parlament je usvojio zakon o ujedinjenju Irske sa Engleskom. |
1811. – | Umro je srpski prosvetitelj, pisac, filozof i pedagog Dositej Obradović, prvi srpski ministar prosvete (1811), jedna od najznačajnijih i najuticajnijih ličnosti u Srbiji krajem 18. i početkom 19. veka. Svojim delima propovedao je i branio evropske građanske ideje utemeljene na modernim racionalističkim i prosvetiteljskim filozofskim pravcima (“Život i priključenija”, “Basne”, “Hristoitija”, “Sovjeti zdravago razuma”, “Sobranije”). |
1868. – | Rođen je ruski pisac Maksim Gorki, koji se smatra utemeljivačem socijalističkog realizma u ruskoj književnosti. Imao je značajnu ulogu u političkom i kulturnom životu Sovjetske Rusije i 1934. postao je prvi predsednik Sovjetskog udruženja pisaca. Umro je 1936. (“Makar Čudra”, “Mati”, “Na dnu”). |
1881. – | U Beču je potpisana “Železnička konvencija” o izgradnji pruge Beograd-Niš. Pruga dužine 243,5 kilometara izgrađena je 1884, a uz finansijsku pomoć stranih konzorcijuma u Srbiji je do 1890. izgrađeno 1.060 kilometara pruge do austrougarske, bugarske i turske granice. |
1930. – | Dva najveća turska grada, Konstantinopolj i Angora, dobili su nove nazive – Istanbul i Ankara. |
1939. – | Republikanska vojska predala je Madrid snagama generala Franka (Franco), čime je okončan Španski građanski rat. General Franko objavio je 1. aprila kraj rata koji je trajao 986 dana i odneo preko milion ljudskih života. |
1941. – | Britanske pomorske snage nanele su u Drugom svetskom ratu teške gubitke italijanskoj mornarici u bici kod rta Matapan. |
1941. – | U nastupu depresije izazvane Drugim svetskim ratom, engleska književnica Virdžinija Vulf (Virginia Woolf) izvršila je samoubistvo. Autorka romana “Izlet na svetionik” i “Gospođa Delovej” ubraja se među najznačajnije engleske romanopisce 20. veka. |
1942. – | Britanci su iznenadnim napadom mornarice, avijacije i kopnenih snaga uništili francusku luku Sen Nazar, u kojoj su bili usidreni nemački ratni brodovi. |
1943. – | U Beverli Hilsu, u Kaliforniji, umro je ruski kompozitor i pijanistički virtuoz Sergej Rahmanjinov, autor čuvenih klavirskih koncerata i “Rapsodije na Paganinijevu temu”. Rođen je u Rusiji 1. aprila 1873, a emigrirao je u SAD 1918. |
1945. – | SAD su priznale vladu Demokratske Federativne Jugoslavije. |
1969. – | Umro je američki general i državnik Dvajt Dejvid Ajzenhauer (Dwight David Eisenhonjer), vrhovni komandant savezničkih snaga u Drugom svetskom ratu u Evropi, komandant NATO 1950-52. i predsednik SAD 1953-61. |
1970. – | U zemljotresu koji je razorio turski grad Gediz i okolna sela u zapadnoj Anadoliji, poginulo je najmanje 1.100 ljudi. |
1973. – | Američki glumac Marlon Brando odbio je da primi Oskara za glavnu ulogu u filmu “Kum”, a na ceremoniju za dodelu nagrade poslao je indijansku glumicu Sačin Litlfeder (Sacheen Littlefeadher) da opiše patnje američkih Indijanaca. |
1985. – | Umro je francuski slikar rusko-jevrejskog porekla Mark Šagal (Marc Shagall), koji je, mimo svih likovnih formi i eksperimenata koji su obeležile 20. vek, uspeo da izgradi originalan individualni likovni izraz (“Violinist”, “Zaručnici”). Ilustrovao je La Fontenove (Fontaine) basne, Gogoljeve “Mrtve duše”, Bibliju, oslikao svod pariske Opere, sinagogu u Jerusalimu, zgradu UN i uradio vitraže u katedrali u Mecu. |
1989. – | U Beogradu su proglašeni amandmani na Ustav Srbije, kojim je pokrajinama oduzeta mogućnost veta na ustavne promene u Srbiji i deo zakonodavne, upravne i sudske funkcije. Revizija republičkog Ustava je na Kosovu propraćena masovnim demonstracijama Albanaca. U sukobima s policijom poginula su 22 demonstranta i dva policajca. |
1994. – | Umro je francuski dramski pisac rumunskog porekla Ežen Jonesko (Eugene Ionesco), tvorac “antiteatra” i jedan od najznačajnijih autora “teatra apsurda” (“Ćelava pevačica”, “Žak ili pokornost”). |
2001. – | U Demokratsku Republiku Kongo stigao je prvi kontingent “plavih šlemova” sa zadatkom da ojača prisustvo UN u toj zemlji nakon građanskog rata. |
2002. – | U 95. godini umro je čuveni holivudski režiser i scenarista Bili Vajlder, dobitnik šest Oskara od 20 nominacija. |
2003. – | Na Fruškoj gori (Vojvodina) pronađeno je telo bivšeg predsednika Predsedništva Srbije Ivana Stambolića (otet krajem avgusta 2000). Policija uhapsila četvoricu pripadnika raspuštene Jedinice za specijalne operacije (JSO) MUP-a Srbije, koji su osumnjičeni za to ubistvo. |
2003. – | Sa ostrva Tanegašima Japan je lansirao svoje prve špijunske satelite u kosmos, koji će toj zemlji omogućiti nezavisnost u prikupljanju podataka, uključujući i kretanje severno-korejske vojske. Japan se ranije oslanjao na obaveštajnu službu SAD-a. |
2004. – | Umro je poznati britanski glumac, scenarista, pisac, režiser i producent Piter (Peter) Justinov (83), koji je najveći uspeh postigao igrajući u filmovima “Kvo vadis”, “Mi nismo anđeli”. Dobitnik je Oskara za epizodnu ulogu u filmovima “Spartak” i “Topkapi”. |
2005. – | U snažnom zemljotresu koji je pogodio zapadnu obalu indonežanskog ostrva Sumatra poginulo je preko 1.000 ljudi. |
