16.AVGUST

1921. – Umro je srpski kralj Petar I Karađorđević, kralj Srbije od 1903. do 1918. i potom do smrti Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca; njegova vladavina obeležena je razvojem parlamentarne demokratije, ubrzanim privrednim razvojem, kulturnim napretkom i slobodom štampe kakva u Srbiji nije postojala ni pre ni posle njega. Tokom vladavine “njegovog veličanstva svetog starca”, kako su ga nazivali u Francuskoj, ojačane su političke i kulturne veze s južnoslovenskim narodima, a pod njegovim žezlom Srbija je bila Pijemont slobode, ideal ustavnog uređenja i žarište napretka u tom delu Evrope.>>>

1717. – U bici kod Beograda u austrijsko-turskom ratu, u kojoj se na strani Austrijanaca borilo i 6.000 Srba iz Vojvodine, princ Eugen Savojski (Eugene de Savoie) potukao je tursku vojsku i zauzeo Beograd. Požarevačkim mirom, koji je usledio 1718. Austriji je pripala severna Srbija, Banat i severna Bosna. Beograd je ostao pod austrijskom vlašću do 1739, kada su ga ponovo preuzeli Turci.
1819. – U talasu protesta engleskih radnika i pripadnika srednjeklase, koji su tražili parlamentarne i druge reforme, u Mančesteru je ubijeno više ljudi, a nekoliko stotina ranjeno kada su vladine trupe poslate da rasture protestni miting.
1832. – Rođen je nemački psiholog, filozof i lingvista Vilhelm Vunt (Wilhelm Wundt), osnivač eksperimentalne psihologije (“Principi fiziološke psihologije”, “Uvod u psihologiju”, “Psihologija naroda”- deset tomova).
1858. – Predsednik SAD Džejms Bjukenen (James Buchanan) ibritanska kraljica Viktorija (Victoria) razmenili su telegrafom čestitke povodom puštanja u rad prekookeanskog telegrafskog kabla. To su bile prve poruke poslate telegrafom preko okeana.
1913. – U Poljskoj je rođen izraelski državnik Menahem Begin (Menachem), jedan od osnivača partije Likud. Kao premijer Izraela (1977-1983) potpisao je prvi mirovni ugovor sa Egiptom 1977, a 1978. dobio je Nobelovu nagradu za mir koju je podelio sa egipatskim predsednikom Anvarom el Sadatom.
1919. – Obrazovana je vlada Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenacapod predsedništvom Ljube Davidovića, sastavljena od predstavika Demokratske stranke (zajednice) i Socijaldemokratske partije.
1921. – Umro je srpski kralj Petar I Karađorđević, kralj Srbije od 1903. do 1918. i potom do smrti Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca; njegova vladavina obeležena je razvojem parlamentarne demokratije, ubrzanim privrednim razvojem, kulturnim napretkom i slobodom štampe kakva u Srbiji nije postojala ni pre ni posle njega. Tokom vladavine “njegovog veličanstva svetog starca”, kako su ga nazivali u Francuskoj, ojačane su političke i kulturne veze s južnoslovenskim narodima, a pod njegovim žezlom Srbija je bila Pijemont slobode, ideal ustavnog uređenja i žarište napretka u tom delu Evrope. Posle zbacivanja s prestola 1858. njegovog oca kneza Aleksandra Karađorđevića (Karađorđev sin), živeo je u inostranstvu i završio je Vojnu akademiju u Sen Siru i višu Vojnu akademiju u Mecu. Učestovao je kao dobrovoljac u Legiji stranaca u francusko-pruskom ratu 1870. i 1871, kad je za izuzetnu hrabrost odlikovan Ordenom Legije časti, postavši jedini evropski vladalac koji je to odličje zaslužio na bojnom polju. Pod imenom Petar Mrkonjić, u bosansko-hercegovačkom ustanku protiv Turaka komandovao je 1875. i 1876. jednim ustaničkim odredom. Posle ubistva kralja Aleksandra Obrenovića, Skupština Srbije ga je 15. juna 1903. izabrala za kralja. U narodu – koji ga je najčešće nazivao čika Pera – je uživao ogromno poštovanje zbog izuzetnog poštenja i krajnje skromnog načina života. U balkanskim ratovima je kao vrhovni komandant predvodio do pobede srpsku vojsku, a s vlasti se povukao 1914, u korist sina Aleksandra, koji je u njegovo ime vladao kao regent. U Prvom svetskom ratu 1915, sa srpskom vojskom prošao je golgotu tokom povlačenja preko Albanije. Preveo je na srpski spis “O slobodi” engleskog filozofa Džona Stjuarta Mila.
1949. – Umrla je američka novinarka Margaret Mičel (Mitchell),autor popularnog romana “Prohujalo sa vihorom” koji je godinama bio bestseler i po kojem je snimljen istoimeni film.
1953. – U Iranu je pokušan državni udar, a šah Mohamed Reza Pahlavi (Mohammed) je pobegao iz zemlje. Posle tri dana premijer Mohamed Mosadek (Mohammed Mossadelj) je srušen, a šah se vratio na presto uz angloameričku pomoć.
1956. – Umro je američki filmski glumac mađarskog porekla Bela Blaško (Blasko), poznat kao Bela Lugoši (Lugosi), tumač niza uloga Drakule u filmovima strave. Sahranjen je u Drakulinom ogrtaču.
1958. – Rođena je američka pevačica i glumica Madona Luiz Veronika Čikone (Madonna Louise Veronica Cichone), poznata kao Madona, jedna od najpopularnijih pevačica krajem 20. veka.
1960. – Kipar je stekao nezavisnost, a arhiepiskop Makarios postaoje prvi predsednik Republike.
1973. – Umro je američki mikrobiolog poreklom ukrajinski Jevrejin Selman Ejbraham Vaksman (Abraham Waksman), dobitnik Nobelove nagrade za medicinu 1952. za pronalazak streptomicina.
1974. – Stupio je na snagu prekid vatre, postignut posredstvom UN,između kiparskih Grka i turskih snaga koje su 20. jula izvršile desant na severni deo ostrva. Jedna trećina Kipra ostala je pod turskom vlašću.
1977. – U Memfisu (Tenesi) je u 42. godini umro američki muzičar Elvis Aron Prisli (Presley), “kralj roka”, izuzetno popularan pedesetih i šezdesetih godina 20. veka. Prodao je više od 150 miliona ploča i igrao u dvadesetak filmova.
1984. – Umro je srpski pisac Dušan Radović, urednik dečjih redakcija Radija i Televizije Beograd i autor popularne emisije Studija B “Beograde, dobro jutro”. Njegovom zaslugom obnovljen je čuveni dečiji list “Poletarac” (zbirke pesama “Poštovana deco”, “Smešne reči”, “Vukova azbuka”, “Pričam ti priču”, “Kapetan Džon Piplfoks”).
1994. – Uprkos optužbi za teške izborne prevare, Hoakin Balager(Joaljuin Balaguer) je sedmi put stupio na dužnost predsednika Dominikanske Republike.
1995. – Stupio je na snagu mirovni sporazum u Čečeniji, nakonšto su manje grupe čečenskih pobunjenika predale oružje, a ruske trupe počele povlačenje sa linije fronta.
1997. – Nemačka policija uhapsila je oko 220 ljudi, učesnika demonstracija koje su širom Nemačke organizovali neonacisti povodom 10-godišnjice smrti nacističkog lidera Rudolfa Hesea.
1999. – SAD su otvorile konzulat u bivšem Sajgonu, 25 godinanakon dramatične evakuacije njene ambasade u tom gradu na završetku Vijetnamskog rata.
2002. – U glavnom gradu Iraka Bagdadu pronađeno je telopalestinskog gerilskog vođe Sabri al-Bana, poznatijeg kao Abu Nidal (65). Bio je zakleti neprijatelj palestinskog predsednika Jasera Arafata. Njegova frakcija Revolucionalni front al-Fataha se 1974. godine izdvojila iz Arafatove Palestinske oslobodilačke organizacije (PLO), uz obrazlozenje da je PLO postao suviše umeren.
2002. – Monsunske poplave u Južnoj Aziji odnele su živote višeod 900 ljudi, a preko 25 miliona ljudi je raseljeno, jer su ostali bez kuća.
2003. – U pismu Savetu bezbednosti (SB) UN Libija je zvaničnopriznala odgovornost za teroristicki napad iznad škotskog mesta Lokerbi 1998. u kome je poginulo 270 ljudi. To priznanje je bilo uslov da se Libiji ukinu sankcije koje je SB uveo nakon tog napada.
2003. – U Saudijskoj Arabiji umro je u egzilu bivši ugandskidiktator Idi Amin Dada. Za vreme njegove osmogodišnje diktature (1971-1979) masakrirano je oko 400.000 civila, mahom iz manjinskih etničkih zajednica, a optuživan je i za kanibalizam.<

NA DANAŠNJI DAN